Rygor natychmiastowej wykonalności

Rygor natychmiastowej wykonalności
Polecane artykuły
Klauzula wykonalności Nakaz zapłaty Skarga kasacyjna Postępowanie nakazowe Darowizna Postępowanie zabezpieczające Podatek od czynności cywilnoprawnych Sądowy tytuł egzekucyjny Stosunek przysposobienia

Rygor natychmiastowej wykonalności polega na tym, że orzeczenie, które nie jest jeszcze prawomocne, podlega wykonaniu i stanowi tytuł egzekucyjny. Rygor natychmiastowej wykonalności obowiązuje od chwili ogłoszenia wyroku lub postanowienia, a w przypadku, gdy nie było ogłoszenia – od momentu podpisania sentencji orzeczenia.

W drodze postępowania egzekucyjnego może być wydany wyrok nadający się do wykonania, a zatem jest to wyrok zasądzający świadczenie. Jeśli taki wyrok zostanie opatrzony klauzulą wykonalności, będzie on stanowił tytuł wykonawczy będący podstawą egzekucji.

Zasady stosowania przez sąd rygoru natychmiastowej wykonalności

"Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli:

• zasądza alimenty – co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące;
• zasądza roszczenie uznane przez pozwanego;
• wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny.

Sąd może nadać wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza należność z wekslu, czeku, warrantu, rewersu, dokumentu urzędowego lub dokumentu prywatnego, którego prawdziwość nie została zaprzeczona, oraz jeżeli uwzględnia powództwo o naruszenie posiadania.

Sąd może również na wniosek nadać wyrokowi nadającemu się do wykonania w drodze egzekucji rygor natychmiastowej wykonalności, gdyby opóźnienie uniemożliwiało lub znacznie utrudniało wykonanie wyroku albo narażało powoda na szkodę.”

Cytowany przepis z kodeksu postępowania cywilnego rozróżnia zatem obligatoryjne nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności od tego fakultatywnego. Przewiduje też nadanie na wniosek wyrokowi przy jego wydaniu rygoru natychmiastowej wykonalności.

Możliwość zawieszenia rygoru natychmiastowej wykonalności

Na wniosek pozwanego sąd zawiesza rygor natychmiastowej wykonalności nadany wyrokowi zaocznemu (takiemu wyrokowi, który został wydany mimo iż pozwany nie bierze udziału w rozprawie). Jednak dzieje się tak, gdy wyrok ten został wydany z naruszeniem przepisów o dopuszczalności jego wydania lub jeśli pozwany wykaże, że jego niestawiennictwo było niezawinione. Taki wniosek o zawieszenie natychmiastowej wykonalności może być rozstrzygany przez sąd na posiedzeniu niejawnym. .

Zawieszając wykonalność wyroku, sąd może zarządzić pewne środki zabezpieczenia. Zabezpieczenie to będzie polegało między innymi na tym, że sąd wstrzyma wydanie powodowi rzeczy odebranych pozwanemu lub sum pieniężnych, które zostały już wyegzekwowane albo wstrzyma sprzedaż zajętego majątku ruchomego. Zabezpieczenie jednak nie zostanie zarządzone co do należności alimentacyjnych w granicach, w jakich sąd nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności z urzędu.

Uchylenie lub zmiana wyroku z nadanym rygorem natychmiastowej wykonalności

Sąd ma prawo uchylić rygor natychmiastowej wykonalności nadany wyrokowi zaocznemu jeżeli osoba pozwana wykaże, że odpis pozwu doręczono jej na inny adres niż aktualne w dacie doręczenia miejsce zamieszkania. Uchylenie lub zmiana wyroku polega na tym, że sąd na wniosek pozwanego orzeka o zwrocie spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub o przywróceniu poprzedniego stanu. Nie wyłącza to absolutnie możliwości dochodzenia w osobnym procesie naprawienia szkody powstałej na skutek wykonania wyroku.

Bibliografia

• Błachucki M. (2011).Właściwość sądów administracyjnych i sądów powszechnych w sprawach antymonopolowych, Instytut Nauk Prawnych PAN
• Etel L. i in. (2015). Ordynacja podatkowa. Kierunkowe założenia nowej regulacji, Temida 2, Białystok
• Korzan K. (2005).Skutki orzeczeń rozstrzygających sprawę co do istoty (prawomocność, wykonalność i skuteczność), Rejent, rok 15, nr 4(168)
• Piasecki K. (2007). Wyroki sądów pierwszej instancji, sądów apelacyjnych oraz Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych, handlowych i gospodarczych, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa
• Trembecka A. (2011).Jedna decyzja zamiast pięciu, Magazyn Geoinformacyjny Geodeta
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964r. - Kodeks postępowania cywilnego (2018), Dz. U. nr 43, poz. 296

Przypisy

Autor: Gabriela Ostrożańska

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.