Kryteria jakości produktów: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
(LinkTitles.) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
Kryteria jakości produktów - określone cechy jakościowe lub ich zespoły występujące w strukturze danego produktu, które pozwalają na jego ocenę jakościową. [[Ocena]] ta z uwagi na podmiot, który jej dokonuje, może być przeprowadzana z różnych punktów widzenia, np. projektowego, technicznego, konsumenckiego itp. W zależności od tego, czy dany [[wyrób]] mamy zaprojektować, wytworzyć czy użytkować, będzie położony akcent na inne cechy lub zespoły cech jakościowych [Duda I. 1995, s. 79]. | |||
==TL;DR== | |||
Kryteria jakości produktów to cechy oceniające jakość produktu. Powinny być jednoznaczne, wzajemnie się dopełniać, a zestaw nie powinien być zbyt duży. Istnieją różne grupy kryteriów, takie jak przedmiotowe, wytwórcze, użytkowe, doznaniowe i ekonomiczne. Kryteria jakości mogą być maksyment, miniment lub optyment. Mogą być mierzone, porównywane lub oceniane. Istnieje wiele typów kryteriów, takich jak predestynacyjne, energetyczne, finansowe, materiałowe, geometryczne, czasowe, fenomeniczne, zmysłowe i odczuciowe. Kryteria jakości można podzielić na zasadnicze, zwyczajne i dopełniające. Można je dobierać doraźnie lub systematycznie. | |||
==== | |||
== == | |||
Kryteria jakości (kryterium jakości to jeden z istotnych przymiotów jakości wyrobów jako składowe do określenia stanu zbiorczego jakości przedmiotu analizy) powinny spełniać następujące podstawowe wymagania: | Kryteria jakości (kryterium jakości to jeden z istotnych przymiotów jakości wyrobów jako składowe do określenia stanu zbiorczego jakości przedmiotu analizy) powinny spełniać następujące podstawowe wymagania: | ||
* powinny być przymiotami jednoznacznymi o zwartych nazwach, | * powinny być przymiotami jednoznacznymi o zwartych nazwach, | ||
| Linia 23: | Linia 11: | ||
* liczebność zestawu kryteriów jakości nie powinna być mniejsza niż trzy, | * liczebność zestawu kryteriów jakości nie powinna być mniejsza niż trzy, | ||
* niewłaściwa jest nadmiernie duża liczebność zestawu kryteriów, gdyż zmniejsza operatywność analizy jakości, | * niewłaściwa jest nadmiernie duża liczebność zestawu kryteriów, gdyż zmniejsza operatywność analizy jakości, | ||
* zależnie od potrzeb w zestawie powinny się znajdować kryteria uwzględniające: przeznaczenie obiektu lub procesu, efekty wykonawcze, wymagania użytkowe, względy ekonomiczne i doznaniowe | * zależnie od potrzeb w zestawie powinny się znajdować kryteria uwzględniające: przeznaczenie obiektu lub procesu, efekty wykonawcze, wymagania użytkowe, względy ekonomiczne i doznaniowe - reprezentowane przez poszczególne znamiona jakości. | ||
Z punktu widzenia podstawowych aspektów analizy jakości wyróżnia się następujące grupy znaczeniowe kryteriów: | Z punktu widzenia podstawowych aspektów analizy jakości wyróżnia się następujące grupy znaczeniowe kryteriów: | ||
* przedmiotową | * przedmiotową - ujmującą kryteria jakości wynikające z przeznaczenia przedmiotu analizy lub jego właściwości (np. nośnik pojazdu, obrabialność materiału), | ||
* wytwórczą | * wytwórczą - ujmującą kryteria wynikające z warunków wykonawstwa lub realizacji procesu wytwórczego ([[dokładność]] wymiarów obrobionego przedmiotu), | ||
* użytkową | * użytkową - ujmującą kryteria wynikające z osiągów obiektu lub efektów procesu użytkowania ([[niezawodność]] działania, zużycie paliwa), | ||
* doznaniową - ujmującą kryteria wynikające z efektów doznaniowych spowodowanych oddziaływaniem przedmiotu analizy (estetyka wyglądu, wydzielana woń), | * doznaniową - ujmującą kryteria wynikające z efektów doznaniowych spowodowanych oddziaływaniem przedmiotu analizy (estetyka wyglądu, wydzielana woń), | ||
* ekonomiczną - ujmującą kryteria wynikające z korzyści ekonomicznych osiąganych przez odpowiednie postępowanie lub ze specyfiki przedmiotu ([[koszt]] nabycia, koszt eksploatacji). | * ekonomiczną - ujmującą kryteria wynikające z korzyści ekonomicznych osiąganych przez odpowiednie postępowanie lub ze specyfiki przedmiotu ([[koszt]] nabycia, koszt eksploatacji). | ||
<google> | <google>n</google> | ||
Poszczególne grupy znaczeniowe kryteriów jakości są reprezentowane przez kryteria szczególne, które nazwano znamionami jakości [Borkowski S. 2004, s. 20-21]. | Poszczególne grupy znaczeniowe kryteriów jakości są reprezentowane przez kryteria szczególne, które nazwano znamionami jakości [Borkowski S. 2004, s. 20-21]. | ||
Wśród rodzajów kryteriów wyróżnia się (wg oddziaływania na [[jakość]]) [Kolman R. 2013, s. 215]: | Wśród rodzajów kryteriów wyróżnia się (wg oddziaływania na [[jakość]]) [Kolman R. 2013, s. 215]: | ||
* maksyment | * maksyment - (walor, stymulanta) czyli wielkość korzystna dla dużych wartości albo niemierzalna cecha korzystna, | ||
* miniment | * miniment - (mankament, destymulanta) to wielkość korzystna dla małych wartości, albo cecha niekorzystna, | ||
* optyment - (medyment), czyli wielkość korzystna dla pośrednich wartości przedziału zmienności [Kolman R. 2003, s. 55]. | * optyment - (medyment), czyli wielkość korzystna dla pośrednich wartości przedziału zmienności [Kolman R. 2003, s. 55]. | ||
Ze względu na sposób wyznaczania ilościowego poziomu ich stanu wyróżnia się trzy odmiany kryteriów jakości: | Ze względu na sposób wyznaczania ilościowego poziomu ich stanu wyróżnia się trzy odmiany kryteriów jakości: | ||
* mierzalne- są to wielkości mierzone powszechnie stosowanymi metodami pomiarowymi (różne wielkości fizykalne), albo też są przeliczalne i mogą być podawane w sztukach lub jednostkach pieniężnych, | * mierzalne - są to wielkości mierzone powszechnie stosowanymi metodami pomiarowymi (różne wielkości fizykalne), albo też są przeliczalne i mogą być podawane w sztukach lub jednostkach pieniężnych, | ||
* porównywalne- są to cechy o stanach określonych przez porównywanie z odpowiednim wzorcem stanu (np. zgodność parametrów znamionowych, kompletność montażu maszyn), przy czym [[wzorzec]] może wskazywać stany stopniowane albo alternatywne (tak, nie), | * porównywalne - są to cechy o stanach określonych przez porównywanie z odpowiednim wzorcem stanu (np. zgodność parametrów znamionowych, kompletność montażu maszyn), przy czym [[wzorzec]] może wskazywać stany stopniowane albo alternatywne (tak, nie), | ||
* ocenialne | * ocenialne - są to cechy stopniowane na wyczuciem według uznania oceniającego (np. stan lakieru, smak potrawy). | ||
Wśród typów kryteriów jakości wyróżnia się kryteria: | Wśród typów kryteriów jakości wyróżnia się kryteria: | ||
* predestynacyjne | * predestynacyjne - określające przystosowanie przedmiotu analizy do realizacji zadań wynikających z przeznaczenia, wytwarzania lub użytkowania (np. [[sprawność]] maszyny, poprawność działania podnośnika), | ||
* energetyczne | * energetyczne - określające stan wielkości występujących w kinematyce, dynamice, termice, elektryce itp. (prędkość, ciśnienie), | ||
* finansowe | * finansowe - określające stan finansowy przedmiotu analizy (np. koszt lub [[zysk]]), | ||
* materiałowe | * materiałowe - określające stan właściwości materiałów (np. twardość, rozszerzalność), | ||
* geometryczne | * geometryczne - określające przymioty wyrażone miarami liniowymi i kątowymi oraz ich pochodnymi (np. pole powierzchni, objętość), | ||
* czasowe- określające przymioty wyrażone czasem (np. trwałość, terminowość), | * czasowe - określające przymioty wyrażone czasem (np. trwałość, terminowość), | ||
* fenomeniczne | * fenomeniczne - określające stan przymiotów nie dających się zaliczyć do żadnego z poprzednich typów (np. przyczepność, wilgotność), | ||
* zmysłowe | * zmysłowe - określające wrażliwość zmysłów, obiektów ożywionych lub stan bodźców przyjmowanych zmysłami (np. smak, zapach), | ||
* odczuciowe | * odczuciowe - określające wrażliwość odczuć obiektów ożywionych lub stan bodźców powodujących te odczucia (np. przyjemność, lęk). | ||
Mając na względzie stopień ważności kryteriów jakości, można je podzielić na: | Mając na względzie stopień ważności kryteriów jakości, można je podzielić na: | ||
* zasadnicze | * zasadnicze - (bardzo ważne, podstawowe albo ważnościowe, tzn. takie, które mogą być wykorzystane do różnicowania ważności innych kryteriów jakości, jak np. trafność, [[korzyść]] lub używalność), | ||
* zwyczajne (ważne, szczegółowe), | * zwyczajne (ważne, szczegółowe), | ||
* dopełniające (istotne) [Borkowski S. 2004, s. 20-21]. | * dopełniające (istotne) [Borkowski S. 2004, s. 20-21]. | ||
Dobór kryteriów jakości może być dokonywany: | Dobór kryteriów jakości może być dokonywany: | ||
* doraźnie | * doraźnie - na [[potrzeby]] bieżące, | ||
* systematycznie | * systematycznie - do analiz powtarzanych okresowo [Kolman R., Krukowski K. 1997, s. 139-140]. | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Podatność ekonomiczna]]}} — {{i5link|a=[[Towaroznawstwo przemysłowe]]}} — {{i5link|a=[[Badania porównawcze]]}} — {{i5link|a=[[Parametry jakości]]}} — {{i5link|a=[[Metoda rangowania]]}} — {{i5link|a=[[Metoda XYZ]]}} — {{i5link|a=[[Ocena organoleptyczna]]}} — {{i5link|a=[[Ocena punktowa]]}} — {{i5link|a=[[Odorymetria]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | |||
* Borkowski S., Mierzenie poziomu jakości, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Marketingu, Sosnowiec | * Borkowski S. (2004), ''Mierzenie poziomu jakości'', Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Marketingu, Sosnowiec | ||
* | * Duda I. (red.) (1995), ''Słownik pojęć towaroznawczych'', Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków | ||
* Kolman R., Zastosowanie inżynierii jakości. Poradnik, AJG, Bydgoszcz | * Kolman R. (2003), ''Zastosowanie inżynierii jakości. Poradnik'', AJG, Bydgoszcz | ||
* Kolman R., Krukowski K., Nowoczesny | * Kolman R. (2013), ''Różne odmiany jakości i ich praktyczne wykorzystanie'', Placet, Warszawa | ||
* Kolman R., Krukowski K. (1997), ''Nowoczesny system jakości. Poradnik dla przedsiębiorcy'', Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego, Bydgoszcz | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Klaudia Nowak }} | {{a|Klaudia Nowak }} | ||
[[Kategoria:Towaroznawstwo]] | [[Kategoria:Towaroznawstwo przemysłowe]] | ||
{{#metamaster:description|Kryteria jakości produktów - cechy i zespoły cech, które umożliwiają ocenę jakości danego produktu. W zależności od perspektywy, ocena może być projektowa, techniczna, konsumencka itp.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 00:10, 7 gru 2023
Kryteria jakości produktów - określone cechy jakościowe lub ich zespoły występujące w strukturze danego produktu, które pozwalają na jego ocenę jakościową. Ocena ta z uwagi na podmiot, który jej dokonuje, może być przeprowadzana z różnych punktów widzenia, np. projektowego, technicznego, konsumenckiego itp. W zależności od tego, czy dany wyrób mamy zaprojektować, wytworzyć czy użytkować, będzie położony akcent na inne cechy lub zespoły cech jakościowych [Duda I. 1995, s. 79].
TL;DR
Kryteria jakości produktów to cechy oceniające jakość produktu. Powinny być jednoznaczne, wzajemnie się dopełniać, a zestaw nie powinien być zbyt duży. Istnieją różne grupy kryteriów, takie jak przedmiotowe, wytwórcze, użytkowe, doznaniowe i ekonomiczne. Kryteria jakości mogą być maksyment, miniment lub optyment. Mogą być mierzone, porównywane lub oceniane. Istnieje wiele typów kryteriów, takich jak predestynacyjne, energetyczne, finansowe, materiałowe, geometryczne, czasowe, fenomeniczne, zmysłowe i odczuciowe. Kryteria jakości można podzielić na zasadnicze, zwyczajne i dopełniające. Można je dobierać doraźnie lub systematycznie.
==
Kryteria jakości (kryterium jakości to jeden z istotnych przymiotów jakości wyrobów jako składowe do określenia stanu zbiorczego jakości przedmiotu analizy) powinny spełniać następujące podstawowe wymagania:
- powinny być przymiotami jednoznacznymi o zwartych nazwach,
- nie mogą być przymiotami tożsamościowymi lub bliskoznacznymi,
- w przyjętych zestawie kryteria powinny się w miarę możliwości wzajemnie dopełniać,
- liczebność zestawu kryteriów jakości nie powinna być mniejsza niż trzy,
- niewłaściwa jest nadmiernie duża liczebność zestawu kryteriów, gdyż zmniejsza operatywność analizy jakości,
- zależnie od potrzeb w zestawie powinny się znajdować kryteria uwzględniające: przeznaczenie obiektu lub procesu, efekty wykonawcze, wymagania użytkowe, względy ekonomiczne i doznaniowe - reprezentowane przez poszczególne znamiona jakości.
Z punktu widzenia podstawowych aspektów analizy jakości wyróżnia się następujące grupy znaczeniowe kryteriów:
- przedmiotową - ujmującą kryteria jakości wynikające z przeznaczenia przedmiotu analizy lub jego właściwości (np. nośnik pojazdu, obrabialność materiału),
- wytwórczą - ujmującą kryteria wynikające z warunków wykonawstwa lub realizacji procesu wytwórczego (dokładność wymiarów obrobionego przedmiotu),
- użytkową - ujmującą kryteria wynikające z osiągów obiektu lub efektów procesu użytkowania (niezawodność działania, zużycie paliwa),
- doznaniową - ujmującą kryteria wynikające z efektów doznaniowych spowodowanych oddziaływaniem przedmiotu analizy (estetyka wyglądu, wydzielana woń),
- ekonomiczną - ujmującą kryteria wynikające z korzyści ekonomicznych osiąganych przez odpowiednie postępowanie lub ze specyfiki przedmiotu (koszt nabycia, koszt eksploatacji).
Poszczególne grupy znaczeniowe kryteriów jakości są reprezentowane przez kryteria szczególne, które nazwano znamionami jakości [Borkowski S. 2004, s. 20-21].
Wśród rodzajów kryteriów wyróżnia się (wg oddziaływania na jakość) [Kolman R. 2013, s. 215]:
- maksyment - (walor, stymulanta) czyli wielkość korzystna dla dużych wartości albo niemierzalna cecha korzystna,
- miniment - (mankament, destymulanta) to wielkość korzystna dla małych wartości, albo cecha niekorzystna,
- optyment - (medyment), czyli wielkość korzystna dla pośrednich wartości przedziału zmienności [Kolman R. 2003, s. 55].
Ze względu na sposób wyznaczania ilościowego poziomu ich stanu wyróżnia się trzy odmiany kryteriów jakości:
- mierzalne - są to wielkości mierzone powszechnie stosowanymi metodami pomiarowymi (różne wielkości fizykalne), albo też są przeliczalne i mogą być podawane w sztukach lub jednostkach pieniężnych,
- porównywalne - są to cechy o stanach określonych przez porównywanie z odpowiednim wzorcem stanu (np. zgodność parametrów znamionowych, kompletność montażu maszyn), przy czym wzorzec może wskazywać stany stopniowane albo alternatywne (tak, nie),
- ocenialne - są to cechy stopniowane na wyczuciem według uznania oceniającego (np. stan lakieru, smak potrawy).
Wśród typów kryteriów jakości wyróżnia się kryteria:
- predestynacyjne - określające przystosowanie przedmiotu analizy do realizacji zadań wynikających z przeznaczenia, wytwarzania lub użytkowania (np. sprawność maszyny, poprawność działania podnośnika),
- energetyczne - określające stan wielkości występujących w kinematyce, dynamice, termice, elektryce itp. (prędkość, ciśnienie),
- finansowe - określające stan finansowy przedmiotu analizy (np. koszt lub zysk),
- materiałowe - określające stan właściwości materiałów (np. twardość, rozszerzalność),
- geometryczne - określające przymioty wyrażone miarami liniowymi i kątowymi oraz ich pochodnymi (np. pole powierzchni, objętość),
- czasowe - określające przymioty wyrażone czasem (np. trwałość, terminowość),
- fenomeniczne - określające stan przymiotów nie dających się zaliczyć do żadnego z poprzednich typów (np. przyczepność, wilgotność),
- zmysłowe - określające wrażliwość zmysłów, obiektów ożywionych lub stan bodźców przyjmowanych zmysłami (np. smak, zapach),
- odczuciowe - określające wrażliwość odczuć obiektów ożywionych lub stan bodźców powodujących te odczucia (np. przyjemność, lęk).
Mając na względzie stopień ważności kryteriów jakości, można je podzielić na:
- zasadnicze - (bardzo ważne, podstawowe albo ważnościowe, tzn. takie, które mogą być wykorzystane do różnicowania ważności innych kryteriów jakości, jak np. trafność, korzyść lub używalność),
- zwyczajne (ważne, szczegółowe),
- dopełniające (istotne) [Borkowski S. 2004, s. 20-21].
Dobór kryteriów jakości może być dokonywany:
- doraźnie - na potrzeby bieżące,
- systematycznie - do analiz powtarzanych okresowo [Kolman R., Krukowski K. 1997, s. 139-140].
| Kryteria jakości produktów — artykuły polecane |
| Podatność ekonomiczna — Towaroznawstwo przemysłowe — Badania porównawcze — Parametry jakości — Metoda rangowania — Metoda XYZ — Ocena organoleptyczna — Ocena punktowa — Odorymetria |
Bibliografia
- Borkowski S. (2004), Mierzenie poziomu jakości, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Marketingu, Sosnowiec
- Duda I. (red.) (1995), Słownik pojęć towaroznawczych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
- Kolman R. (2003), Zastosowanie inżynierii jakości. Poradnik, AJG, Bydgoszcz
- Kolman R. (2013), Różne odmiany jakości i ich praktyczne wykorzystanie, Placet, Warszawa
- Kolman R., Krukowski K. (1997), Nowoczesny system jakości. Poradnik dla przedsiębiorcy, Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego, Bydgoszcz
Autor: Klaudia Nowak
