Aktywizacja zawodowa

Aktywizacja zawodowa - wszelakiego rodzaju przedsięwzięcia podejmowane w celu zapewnienia równowagi na rynku pracy, a także niedopuszczenia do powstawania problemów natury ekonomicznej i społecznej. Wykorzystują one narzędzia aktywizujące, których zadaniem jest zwalczanie bierności zawodowej i motywowanie do podjęcia pracy. Przykładem aktywizacji zawodowej bezrobotnych są konkretne usługi rynku pracy, z których może skorzystać osoba bezrobotna

TL;DR

Aktywizacja zawodowa to działania mające na celu równoważenie rynku pracy i zapobieganie problemom ekonomicznym i społecznym. Usługi rynku pracy, takie jak pośrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe, pomoc w poszukiwaniu pracy i organizacja szkoleń, pomagają w aktywizacji bezrobotnych. Bezrobocie jest poważnym problemem, który prowadzi do degradacji materialnej i marginalizacji społecznej. Romowie stanowią grupę szczególnie narażoną na bezrobocie z powodu niskiego poziomu wykształcenia. Istnieje potrzeba zwiększenia dostępu do edukacji dla dzieci romskich, a także doskonalenia zawodowego nauczycieli.

Walory aktywizacji bezrobotnych

Aktywna polityka rynku pracy realizuje zarówno funkcje ekonomiczne jak i społeczne:

• przerywa stan bezczynności zawodowej i stanowi pomost prowadzący do zdobycia stałej pracy,
• podnosi mobilność i produkcyjność siły roboczej,
• selekcjonuje bezrobotnych i pomaga pracodawcom znalezienie odpowiednich pracowników,
• ułatwia osobom dotkniętym szczególnie trudną sytuacją przetrwać okres kryzysu i odzyskać utracone poczucie bezpieczeństwa

Sposób na bezrobocie

Bezrobocie należy do jednych z najpoważniejszych problemów ekonomicznych i społecznych w kraju, co znajduje potwierdzenie w dotychczasowych doświadczeniach zwalczania tego zjawiska oraz przyszłych prognoz odnośnie kierunków rozwoju gospodarczego. Bezrobocie jest szczególnie niebezpieczne, gdyż wywołuje negatywne skutki społeczne, takie jak: degradacja materialna, marginalizacja społeczna, a nawet zachowania patologiczne. Powstawaniu bezrobocia sprzyja:

• niedopasowanie podaży pracy do popytu na siłę roboczą,
• nieodpowiednie kwalifikacje pracowników,
• brak efektywności systemu kształcenia zawodowego,
• inne potrzeby i oczekiwania pracodawców,
• niska mobilność szukających zatrudnienia,
• niechęć zatrudniania wybranych grup społecznych (np. kobiet, niepełnosprawnych, osób w podeszłym wieku) z powodu ich ograniczonej dyspozycyjności i nadmiernej ochrony prawnej,
• sezonowość (polegająca na wzmożonej rejestracji osób w okresach rozpoczynających i kończących rok),
• bierność osób pozostających bez pracy (spowodowana pewnymi przyzwyczajeniami i poglądami),

To tylko kilka najważniejszych przyczyn wysokiego bezrobocia wśród niektórych grup społecznych, a jest ich znacznie więcej. Zarys ten wymaga użycia zestawu narzędzi do ich złagodzenia w dłuższym okresie czasu. Konieczna jest implementacja strategii rozwoju gospodarczego oraz działań zachęcających do efektywnego zarządzania zasobami ludzkimi i tworzenia nowych miejsc pracy

Usługi rynku pracy

Podstawą do wypracowania instrumentów i środków potrzebnych do ochrony przed bezrobociem i jego negatywnymi skutkami jest ocena charakteru tego problemu. Aby dobrze zidentyfikować jego istotę, trzeba najpierw uwzględnić trzy główne przesłanki: diagnozę rynku pracy, przyczyny bezrobocia i prognozę zjawiska wynikającą z aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej państwa. Najefektywniejszą metodą walki z bezrobociem jest wzrost zatrudnienia w celu pobudzenia koniunktury całej gospodarki. W sytuacji gdy nie dojdzie do względnej równowagi na rynku pracy, konieczne jest zastosowanie środków interwencyjnych, które mają zmniejszyć bezrobocie. Dzielą się na dwie grupy: aktywne i pasywne.

Pomoc w przygotowaniu zasobów ludzkich do wypełniania różnych zadań zapewniają podstawowe usługi rynku pracy do których zalicza się:

• pośrednictwo pracy - jest to najstarsza usługa świadczona przez rynek pracy, która ma na celu pomóc bezrobotnym i poszukującym pracy uzyskać odpowiednie zatrudnienie. Pracodawcom ma natomiast ułatwić pozyskiwanie pracowników o pożądanych kwalifikacjach zawodowych, upowszechnianie bazy ofert pracy, otrzymywanie informacji o kandydatach do pracy. Do jej obowiązków należy informowanie potencjalnych pracowników i pracodawców o aktualnej sytuacji na rynku pracy i przewidywanych zmianach, inicjowanie kontaktów poszukujących pracy z pracodawcą, udzielanie informacji na temat szkoleń pracowniczych, uświadamianie bezrobotnych w zakresie przysługujących im prawom i obowiązkom.
• poradnictwo zawodowe i informację zawodową - dotyczą udzielania bezrobotnym i poszukującym pracy pomocy w doborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia. Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa organizowane są w formie porad indywidualnych lub zbiorowych i polegają na kontakcie doradcy zawodowego z osobami, które zgłosiły potrzebę pomocy w zakresie rozwiązania ich problemów zawodowych, a także wsparciu pracodawców w procesie doboru kandydatów do pracy.
• pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy - jest usługą polegającą na przygotowaniu osób bezrobotnych i innych, zamierzających zmienić pracę, do lepszego radzenia sobie ze znajdowaniem i podejmowaniem zatrudnienia. Szczególną rolę odgrywają tutaj kluby pracy tworzone przez różne organizacje, w celu zachęcenia ludzi do bardziej efektywnego i intensywnego poszukiwania zatrudnienia, zwłaszcza w sytuacji, gdy utracili motywację i wiarę w posiadane umiejętności z powodu długotrwałej bezczynności.
• organizację szkoleń - zajęć mających na celu uzyskanie lub doskonalenie umiejętności zawodowych bądź ogólnych, potrzebnych do wykonywania pracy. Szkolenia są ważną i popularną usługą, przynoszącą wiele korzyści bezrobotnym. Mogą oni systematycznie zwiększać poziom swoich kwalifikacji i zdobywać wiedzę zgodną z oczekiwaniami pracodawców

Wykształcenie jako fundamentalny czynnik aktywizacji zawodowej Romów

Zła sytuacja Romów panująca na rynku pracy to efekt zaistnienia wielu negatywnych zjawisk, u podstaw których leży między innymi niski poziom wykształcenia tej grupy. Dlatego konstruując spójny model aktywizacji zawodowej romskiej grupy etnicznej należy uwzględnić takie wymiary jak: wykształcenie, zawodowe kwalifikacje, oraz nastawienie do stałej pracy. Problemy w edukacji Romów pojawiają się już na etapie szkoły podstawowej. Brak kodyfikacji romskiego języka jest istotną przeszkodą we wprowadzaniu nauczania w tym języku. Z drugiej strony znajomość języka polskiego przez dzieci romskie, które zaczynają naukę w szkole podstawowej jest często niewystarczająca. Spowodowane jest to ograniczonymi kontaktami dzieci ze społeczności romskiej z dziećmi spoza tej społeczności. Dobrym rozwiązaniem byłoby organizowanie za pośrednictwem gminy spotkań tych dwu społeczności w celu zwiększenia styczności z językiem polskim. Forma tych spotkań mogłaby być różna: oglądanie bajek w języku polskim, rozmowy, wspólne gry oraz zabawy.

Istotnym problemem jest również analfabetyzm romskiego starszego pokolenia, co z kolei przekłada się na ograniczone możliwości pomocy w nauce dzieciom uczącym się. Władze samorządowe powinny zatem tworzyć szanse rozwoju społeczności lokalnej poprzez odpowiednie przygotowanie zawodowe nauczycieli do trudnego procesu adaptacji dzieci romskich w klasach z nauczaniem początkowym. Tworzenie tzw. klas romskich, składających się wyłącznie z dzieci tej grupy nie może mieć miejsca. Konieczna jest integracja dzieci Romów i Polaków celem zlikwidowania w świadomości dzieci podziałów.

Jedną z największych barier procesu edukacji Romów stanowi wczesny wiek zawierania związków małżeńskich, co prowadzi do zakończenia nauki w wieku ok. 12 lat. Program na rzecz społeczności romskiej w Polsce na lata 2004-2013 zakładał poprawę stanu edukacji wśród przedstawicieli tej grupy etnicznej poprzez poprawę frekwencji, czy wyników nauczania młodzieży romskiej, a także ułatwienie im kontynuacji nauki w szkołach wyższych. Dzięki oddziaływaniu kultury masowej wśród Romów wrasta przekonanie o konieczności podniesienie poziomu edukacji, gdyż jest ona gwarancją zachowania tożsamości i dziedzictwa kulturowego tej społeczności (M.Zawicki 2007 s. 9-35)

Aktywizacja zawodowa — artykuły polecane

Wykluczenie cyfrowe — Zadowolenie pracowników — Warunki pracy — Doradca zawodowy — Przesunięcia wewnętrzne — Zarządzanie kompetencjami — Outplacement — Doradztwo zawodowe — Ryzyko kadrowe

Bibliografia

• Ciszek P. i in (2015), Encyklopedia kadr i płac, Grupa Wydawnicza Infor, Warszawa
• Dycht M. (2009). Kroki ku pracy - Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych, "Edukacja ustawiczna dorosłych", nr.4(67)
• Mól D. (2008). Osoby 50+ na rynku pracy, "Bezrobocie", nr.7
• Podkański T. (2012), Aktywizacja zawodowa osób starszych na tle dokumentów UE, Polityka Społeczna, nr.5-6
• Spytek-Bandurska G. (2010), Aktywizacja zawodowa szczególnych kategorii bezrobotnych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa
• Zawicki M. (2007), Aktywizacja zawodowa Romów, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków

Autor: Paulina Skiba