Trening umiejętności społecznych
Trening umiejętności społecznych jest to forma zajęć kształtująca kompetencje, polegająca na odgrywaniu ról w warunkach laboratoryjnych pod dowództwem wykwalifikowanego trenera. Wśród wielu publikacji naukowych jako kluczowe umiejętności społeczne poddawane treningowi znajdziemy takie jak: asertywność, współdziałanie i umiejętność współpracy, właściwe stosowanie otwartości, nagradzanie i wzmacnianie, umiejętności komunikacyjne: komunikację niewerbalną i werbalną (umiejętność słuchania, rozpoczynanie, prowadzenie i kończenie rozmowy, zadawanie pytań, wyrażanie próśb, zbieranie informacji, udzielanie informacji zwrotnych, wydawanie poleceń, prowadzenie dyskusji, negocjowanie i przekonywanie innych), umiejętność postępowania w sytuacjach konfliktowych i rozwiązywania konfliktów, empatię, autoprezentację i kształtowanie własnego wizerunku [1].
TL;DR
Trening umiejętności społecznych polega na odgrywaniu ról w warunkach laboratoryjnych pod nadzorem trenera. Celem treningu jest poprawa zachowań społecznych i zdobycie umiejętności społecznych. W treningu wykorzystuje się różne role, a techniki obejmują trening percepcji społecznej, empatii, analizy sytuacji społecznych oraz komunikacji niewerbalnej i werbalnej.
Cele przeprowadzania
Podstawowym celem treningu umiejętności społecznych jest poprawienie zachowań społecznych. Kolejnym ważnym celem jest naprawianie i zmienianie nieprawidłowych nawyków oraz substytucja ich nawykami odpowiednimi do sytuacji. Następnym celem jest zdobycie umiejętności, kompetencji i wiedzy społecznej. Natomiast najważniejszym celem treningu umiejętności społecznych jest przełożenie tych wyuczonych i wyćwiczonych zachowań i zastosowanie ich w rzeczywistości[2].
Warunki przeprowadzenia Treningu
Są niezbędne do spełnienia, aby trening był skuteczny, a równocześnie, aby osoba stała się dobrze wyszkoloną w zakresie danej umiejętności [1]:
- jednostka musi poznać i zrozumieć cel szkolenia oraz jaki jest jego sens,
- jednostka musi posiąść, wyćwiczyć pewne umiejętności behawioralnie (mieć okazję do jej praktycznego ćwiczenia, do zapoznania się z nią),
- jednostka musi mieć dostęp do informacji zwrotnych na temat tego, jak dobrze wykonuje daną aktywność,
- jednostka musi utrwalić zdobytą umiejętność, używać jej w miarę możliwości jak najczęściej, aż stanie się w pełni zautomatyzowaną, naturalną czynnością oraz chodzącą w parze z innymi zachowaniami;
Rola w treningu umiejętności społecznych
W treningu umiejętności społecznych możemy wymienić cztery podstawowe role: rola edukacyjna, rola kompensacyjna, rola korekcyjna i rola terapeutyczna. Rola edukacyjna polega na tym, że jednostka przyswaja nową wiedzę z zakresu umiejętności społecznych. Jeżeli chodzi o rolę kompensacyjną, to jej założeniem jest pomoc w osiąganiu możliwie jak najwyższego poziomu funkcjonowania społecznego. Uwzględnia się w niej przede wszystkim wszystkie ograniczenia wynikające z wszelkich braków, takich jak: niepełnosprawność ruchowa lub intelektualna. Natomiast rola korekcyjna polega na tym, że zmieniamy swoje zachowanie w odpowiedzi na żądania społeczne. Ostatnia rola - terapeutyczna polega na tym, że trening umiejętności społecznych umożliwia dziecku zrozumienie własnych predyspozycji oraz perspektyw.
Techniki służące do przeprowadzania treningu umiejętności społecznych
Do przeprowadzenia treningu umiejętności społecznych możemy zastosować 5 technik. Są nimi:
- trening percepcji społecznej - polega on na udoskonalaniu zdolności trafnego postrzegania i interpretacji komunikatów niewerbalnych, postrzeganiu stanów emocjonalnych i postaw interpersonalnych oraz udoskonaleniu kompetencji rozpoznawania braku integralności w przekazie niewerbalnym innego człowieka i wnioskowania o ich założeniu.
- trening podejmowania roli innych ludzi - polega na poszerzaniu wiedzy z zakresu empatii poznawczej, czyli zauważania, rozumienia oraz liczenie się z punktem widzenia drugiej osoby.
- trening analizowania sytuacji społecznej - koncentruje się na analizowaniu kłopotliwych oraz trudnych sytuacji interpersonalnych pod kątem rozpoznawania zamierzeń ich partycypantów, zasad społecznych, które obowiązują w pewnych sytuacjach społecznych i sekwencji działań które dają możliwość osiągnięcie postawionych celów.
- trening nadawania komunikatów niewerbalnych-polega na poprawie umiejętności dzielenia się informacjami, przede wszystkim o postawach interpersonalnych, takimi jak dominacja, życzliwość dzięki wykorzystaniu mimiki, tonu głosu, gestów, postawy ciała oraz odległości przestrzeni osobistej.
- trening komunikacji werbalnej oraz trening autoprezentacji-przede wszystkim sprowadza on do nauki inicjowania, podtrzymywania i kończenia interakcji oraz do zapoznania się uczestników zajęć zasadami rozmowy, wystąpień publicznych czy prowadzenia zebrań.
| Trening umiejętności społecznych — artykuły polecane |
| Metoda Myers-Briggs — Doradca zawodowy — Umiejętności sprawnego negocjatora — Mentor — Trening asertywności — Inteligencja emocjonalna — Empatia — Counselling — Mentoring |
Przypisy
Bibliografia
- Bandach M. (2013), Trening umiejętności społecznych jako forma podnoszenia kompetencji społecznych, Economics and Management, nr 4
- Kucharczyk I., Dłużniewska A. (2017), Samoświadomość emocji i percepcja własna kompetencji społecznych a osiągnięcia szkolne uczniów z dysleksją w wieku dorastania, Wydawnictwo Naukowe FREL, Warszawa
- Martowska K. (2012), Psychologiczne uwarunkowania kompetencji społecznych, Wydawnictwo Liberi Libri
Autor: Blanka Bojarska, Marcelina Drobot, Oliwia Skowron
