Pomieszczenia socjalne

Pomieszczenie socjalne inaczej nazywane pomieszczeniem higieniczno-sanitarnym jest przeznaczone do odpoczynku oraz zaspokojenia wszelkich potrzeb pracowników. Zgodnie z rozporządzeniem ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, pracodawca jest zobowiązany zapewnić pomieszczenia i urządzenia higieniczno-sanitarne swoim pracownikom, których rodzaj, wielkość i ilość powinny być dostosowane do ilości zatrudnionych osób, warunków wykonywanej pracy oraz stosowanych technologii. Pomieszczenia te powinny być ogrzewane, oświetlane i wentylowane. Pracodawca także zobowiązany jest utrzymywać pomieszczenia higieniczno-sanitarne oraz znajdujące się w nich urządzenia w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne korzystanie z nich przez pracowników.

TL;DR

Artykuł opisuje przepisy dotyczące pomieszczeń socjalnych w miejscach pracy. Pracodawca ma obowiązek zapewnić odpowiednie pomieszczenia i urządzenia dla pracowników. W artykule wymienione są różne rodzaje pomieszczeń, takie jak szatnie, umywalnie, prysznice, ustępy, jadalnie, pomieszczenia higieny osobistej kobiet, palarnie, pomieszczenia do prania odzieży roboczej oraz pomieszczenia do ogrzewania pracowników. Przedstawione są także konkretne wymagania dotyczące wielkości, wyposażenia i lokalizacji tych pomieszczeń.

Rodzaje pomieszczeń higieniczno-sanitarnych

Pomieszczenia higieniczno-sanitarne można podzielić na:

• Szatnie - pracodawca powinien urządzić szatnie w oddzielnym pomieszczeniu. Powinny być suche i w miarę możliwości oświetlone światłem dziennym. Powinna być zapewniona co najmniej czterokrotna wymiana powietrza na godzinę, w przypadku gdy szatnie są przeznaczone dla więcej niż 25 osób powinna to powinny one być wyposażone w wentylacje mechaniczną. Powinny być wyposażone w miejsca siedzące dla co najmniej 50% pracowników najliczniejszej zmiany. Szatnie można podzielić na: szatnie odzieży własnej pracowników, szatnie odzieży roboczej i ochronnej, szatnie podstawowe oraz szatnie przepustowe.
• Umywalnie i prysznice - w skład szatni powinny wchodzić umywalnie, do których pracownicy mają łatwy dostęp. Umywalki powinny być wyposażone w bieżącą zimną i ciepłą wodę. Na każdych dziesięciu pracowników najliczniejszej zmiany powinna przypadać jedna umywalka, a przy pracach brudzących i w kontakcie z substancjami szkodliwymi na każdych pięciu pracowników najliczniejszej zmiany powinna przypadać jedna umywalka. W zespole szatni powinny znajdować się prysznice, jeśli wymagają tego warunki pracy lub ochrona zdrowia pracowników. Na każdych 8 pracowników najliczniejszej zmiany, wykonujących prace przez które mogą się ubrudzić, powinien przypadać przynajmniej jeden prysznic.
• Ustępy - lokalizacja ustępu nie powinna być większa niż 75 m od stanowiska pracy. W budynkach na każdej kondygnacji powinny znajdować się ustępy. Wejścia do ustępów powinny być usytuowane bezpośrednio z pomieszczeń, dróg lub korytarzy służących do komunikacji ogólnej. Ustęp powinien mieć wejściowe pomieszczenie izolujące wyposażone w jedną umywalkę na każde trzy toalety lub pisuary, lecz nie mniej niż jedną.
• Jadalnie - jeżeli podczas pracy na jednej zmianie jest więcej niż 20 pracowników to pracodawca powinien zapewnić miejsca przeznaczone do spożywania posiłków. W jadalni należy umieścić w widocznych miejscach znaki informujące o zakazie palenia papierosów. Powierzchnia jadalni nie powinna być mniejsza niż 8 metrów kwadratowych.
• Pomieszczenia higieny osobistej kobiet - zakład pracy, który zatrudnia od dwudziestu do dwustu kobiet jest zobowiązany zapewnić w umywalni dla kobiet kabinę higieny osobistej wyposażoną w bidet, toaletę oraz umywalkę z doprowadzoną bieżącą ciepłą i zimną wodą. Powierzchnia tej kabiny nie może być mniejsza niż 2,4 metra kwadratowego. Przedsiębiorstwo które zatrudnia na jednej zmianie więcej niż dwadzieścia kobiet musi zapewnić w budynku pomieszczenie z miejscami leżącymi dla kobiet w ciąży i karmiących matek, przyjmując co najmniej jedno miejsce na każdych trzysta kobiet zatrudnionej na jednej zmianie, lecz nie mniej niż jedno miejsce.
• Palarnie - palenie w zakładach pracy jest dozwolone tylko w specjalnie wyznaczonych miejscach. Palarnie powinny być lokalizowane w zakładach pracy aby nie narażać osób niepalących na wdychanie dymu z papierosów. W palarni należy zapewnić przynajmniej dziesięciokrotną wymianę powietrza w ciągu godziny.
• Pomieszczenia do prania, odkażania, suszenia, odpylania odzieży roboczej lub ochronnej - pomieszczenia te są wymagane w zakładach pracy, w których odzież robocza może być przyczyną skażenia innej jednocześnie pranej odzieży.
• Pomieszczenia do ogrzewania pracowników - w przypadku gdy pracownicy wykonują prace na otwartej przestrzeni lub w nieogrzewanym pomieszczeniu to pracodawca jest zobowiązany zapewnić pomieszczenie, w którym pracownicy będą mogli się ochronić przed opadami, ogrzać się lub zmienić odzież.

Pomieszczenia socjalne — artykuły polecane

Pracownik biurowy — Posiłki regeneracyjne — Rejestracja czasu pracy — Organizacja przerw w pracy — Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego — Hala produkcyjna — Praca statyczna — Nienormowany czas pracy — Przerwa w pracy

Bibliografia

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Dz.U. 1997 nr 129 poz. 844
• Zawiewski W. (2014), Projektowanie obiektów, pomieszczeń oraz przystosowanie stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych o specyficznych potrzebach - ramowe wytyczne, CIOP-PIB, Warszawa

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.

Autor: Mikołaj Dorman