Skłonność do oszczędzania
Z Encyklopedia Zarządzania
| Skłonność do oszczędzania |
|---|
| Polecane artykuły |
Skłonność do oszczędzania to zdolność jednostki do odkładania konsumpcji w czasie. Wiąże się ona z procesem psychologicznym, jak również zależy od norm społecznych i postawy wobec konsumpcji.
Zatem o skłonności decydują zdolności do odkładania w czasie gratyfikacji oraz samokontrola.
Teorie procesu oszczędzania
W ekonomii istnieje wiele teorii odnoszących się do procesu oszczędzania. Najbardziej znane to:
- Hipoteza cyklu życia Ando i Modigliani - założyli oni, że dochody typowego konsumenta są stosunkowo niskie na początku i na końcu życia. Naturalne jest również, że konsument będzie chciał utrzymać swoje dochodu na stabilnym poziomie. W swojej teorii wyróżnili dwa okresy życia jednostki: emeryturę i czas pracy. W celu zabezpieczenia się na starość oraz utrzymania właściwego standardu życia w czasie niższych dochodów (emerytura), jednostki gromadzą majątek w ciągu całego swojego życia. Jednakże na obniżenie bieżących oszczędności może mieć możliwość otrzymania lub sam wzrost wartości świadczeń społecznych.
- Hipoteza dochodu permanentnego Miltona Friedmana. W związku z wahaniami poziomu dochodów w czasie, ludzie dążą do wyrównania wahań w poziome konsumpcji, tak aby uniemożliwić ich wpływ na konsumpcję. Friedman zakłada, że zależy ona od dochodu permanentnego (przeciętny dochód ludzi w długim okresie czasu). Wobec tego, różnicą między dochodem bieżącym a permanentnym są oszczędności. Friedman w swojej teorii wyróżnił dochód przejściowy oznaczający losowe fluktuacje wokół dochodu permanentnego. W przypadku osób z wysokim dochodem przejściowym oraz z dodatnimi oszczędnościami, mogą one być traktowane jako osoby w średnim wieku. Natomiast osoby z ujemnymi dochodami przejściowymi i ujemnymi oszczędnościami, są przez model traktowane jako młodzi i starsi ludzie
- Hipoteza dochodu absolutnego Keynesa. W teorii Keynesa oszczędności zależą od dochodu. W miarę jego wzrostu rośnie stopa oszczędności, a spadają wydatki konsumpcyjne. Keynes przedstawia również następujące motywy oszczędzania: ostrożności, przezorności, wykorzystywania wyższej stopy procentowej, zwiększenia dobrobytu, niezależności, przedsiębiorczości, spadku oraz skąpstwa.
- Teoria Ricardo-Barro. W teorii tej, oszczędzanie motywowane jest między innymi polityką fiskalną państwa oraz jego ograniczeniami budżetowymi. "Teoria ekwiwalentności Ricardo - Barro wskazuje zatem, że konsumenci, planujący w perspektywie wielu pokoleń, dostosowują swoją konsumpcję i oszczędności do deficytu rządu, niezależnie od tego, czy jest on finansowany drogą zwiększonych wydatków, przyrostu długu publicznego, czy podatku inflacyjnego. "
Czynniki wpływające na skłonność do oszczędzania
Ekonomiści w swoich teoriach brali pod uwagę wiele czynników. Na poziom skłonności do oszczędzania ma wpływ otoczenie bliższe jak i czynniki makroekonomiczne, które oddziałują pośrednio na funkcjonowanie gospodarstw domowych. Wyróżnia się następujące czynniki:
- zewnętrzne czynniki ekonomiczne takie jak: tempo wzrostu PKB, poziom inflacji, wysokość realnych stóp procentowych, poziom obciążenia podatkowego, stopień rozwoju instrumentów, instytucji i rynków finansowych
- wewnętrzne czynniki ekonomiczne takie jak: dochody do dyspozycji, dotychczasowy poziom konsumpcji, osiągnięty standard życia
Bibliografia
- Bańbuła P., Oszczędności i wybór międzyokresowy -podejście behawioralne, Materiały i studia, zeszyt nr 208, Warszawa, sierpień 2006
- Szopa B., Kawa P., Kulty J., Oszczędności i rozpiętości dochodowe a dynamika gospodarcza. Interakcje na przykładzie Polski, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2007
- Zachowania rynkowe gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w okresie transformacji systemowej w Polsce, red. naukowy D. Kopycińska, Wyd. Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006
Autor: Magdalena Lubecka
