Podatek bankowy

Podatek bankowy
Polecane artykuły
Rezerwa obowiązkowa Europejski System Banków Centralnych Konsensus Waszyngtoński Strefa Euro Europejski System Walutowy SDR Narodowy Bank Polski Agregat M3 System finansów publicznych

Podatek bankowy to podatek płacony przez banki wyliczany jako procent posiadanych przez nie aktywów.

Po wybuchu międzynarodowego kryzysu finansowego subprime w 2008 r. zaczęto stosować podatek bankowy. Podatek bankowy różni się od innych regulacji tym, że jest pośrednim instrumentem do osiągnięcia celów regulacyjnych przez nałożenie obciążeń finansowych na banki oraz niektóre barabanki. "Bezpośrednim celem podatku bankowego jest odzyskanie funduszy zaangażowanych przez państwo w proces ratowania banków przed ich upadłością w czasie kryzysu finansowego w 2008 r. W 2009 r. kraje grupy G20 przeznaczyły 3,5% łącznego PKB na ratowanie instytucji finansowych. W Wielkiej Brytanii i USA, gdzie banki najsilniej były dotknięte kryzysem finansowym, wydatki stanowiły odpowiednio 6,5 i 4,8% wartości PKB".

Zgodnie z ustawą o podatku od niektórych instytucji finansowych, opodatkowaniem w Polsce zostaną objęte banki (krajowe, oddziały banków zagranicznych, oddziały instytucji kredytowych), zakłady ubezpieczeń i reasekuracji, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz firmy pożyczkowe. Zwolniony z podatku bankowego zostanie Bank Gospodarstwa Krajowego oraz ewentualnie inne banki państwowe, które mogą powstać w przyszłości. Celem wprowadzonego w 2016 r. podatku od niektórych instytucji finansowych w Polsce było zwiększenie dochodów budżetowych, umożliwiające sfinansowanie rządowego programu "Rodzina 500 plus” bez znaczącego zwiększenia deficytu sektora finansów publicznych. Można zatem przyjąć, że podatek bankowy w Polsce pełni wyłącznie funkcję fiskalną. Efektem wprowadzenia podatku bankowe były zmiany w mikro oraz makro otoczeniu.

Cele podatku bankowego

Można wskazać kilka celów podatku bankowego, w zależności od polityki fiskalnej przyjętej przez rząd:

• fiskalne (zasilanie budżetu państwa),
• ograniczające ryzyko (np. podatki kryzysowe),
• wyrównanie obciążeń podatkowych danego sektora gospodarki (np. jako substytut VAT w bankowości),
• prorozwojowe (poprzez system ulg i zwolnień podatkowych),
• sanacyjne (zasilanie funduszy naprawczych),
• stabilizacji systemu finansowego (zasilanie funduszy stabilizacyjnych)

Podstawowe typy podatku bankowego

Wskazuje się trzy rodzaje instrumentów fiskalnych, które umożliwiłyby realizację powyższych celów :

• podatek od transakcji finansowych (Financial Transaction Tax, FTT),
• podatek od działalności finansowej (Financial Activity Tax, FAT),
• inne podatki i opłaty

Bibliografia

• Borowski J., Jaworski K., Tymoczko D. (2016). Wpływ podatku bankowego w Polsce na kredyt dla sektora niefinansowego, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 287
• Dec P., Masiukiewicz P. (2013). Podatek bankowy, C.H.Beck, Warszawa
• European Commission (2010). Commission outlines vision for taxing the financial sector, IP/10/1298, European Commission, Brussels
• Marcinkowska M. (2011). Dodatkowe opłaty i podatki od banków-potrzeby, praktyki i dylematy teorii finansów, "Prace Naukowe UE we Wrocławiu", nr 170
• Siudek T. (2011). Podatek bankowy–konsekwencje dla sektora bankowego w Polsce, "Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie"
• Ustawa z dnia 15 stycznia 2016 r. o podatku od niektórych instytucji finansowych, Dz.U. 2016 poz. 68

Przypisy

Autor: Ewa Kamińska