Urbanizacja
| Urbanizacja |
|---|
| Polecane artykuły |
Urbanizacja - "to proces przemian zachodzących w sieci osadniczej, polegający na zwiększaniu się roli miast w stosunku do osiedli niemiejskich. Urbanizacja może zachodzić poprzez :
- rozbudowę istniejących miast
- zakładanie nowych miast
- przekształcanie wsi w miasta". (A. Łękawa 2016, s. 198)
"Zespół procesów prowadzących do powstawania i rozwoju miast, wzrostu liczby ich mieszkańców, zwiększania udziału ludności miejskiej w całości zaludnienia oraz liczby ludności żyjącej według miejskich wzorców". (J. Stasiak, Z. Zaniewicz 2017, s. 303)
Wyróżnia się następujące rodzaje tego procesu:
- demograficzny,
- przestrzenny,
- ekonomiczny,
- społeczny (A. Łękawa 2016, s. 198).
Współczynnik urbanizacji
Poziom urbanizacji możemy zmierzyć dzięki współczynnikowi urbanizacji, który opisuje procentowy stosunek ludności miejskiej do całkowitej populacji kraju (J. Stasiak, Z. Zaniewicz 2017, s. 305).
(J. Stasiak, Z. Zaniewicz 2017, s. 305)
Fazy urbanizacji
Wyróżniamy następujące fazy:
- Urbanizacja wstępna - charakteryzuje się zwiększającą się liczbą zaludnienia w miastach, zwłaszcza w ich centrach.
- Suburbanizacja - charakteryzuje się gwałtownym przyrostem ludności na terenach przedmiejskich oraz zmniejszeniem ludności zamieszkującej centra miast.
- Dezurbanizacja - wiąże się ze zmniejszeniem ludności zamieszkującej dzielnice śródmiejskie i przeniesieniem tej ludności na tereny odległe od centrów miast.
- Reurbanizacja - faza ta odznacza się powtórnym zwiększeniem liczby mieszkańców zamieszkujących centra miast (T. Rachwał 2016, s. 87).
Przyczyny urbanizacji
Istnieje wiele przyczyn urbanizacji, a oto niektóre z nich:
- większe możliwości rozwoju edukacyjnego i kulturowego niż na obszarach wiejskich
- mała ilość pracy w sektorze rolnictwa
- większy popyt na tanią siłę roboczą w różnych sektorach gospodarki prężnie rozwijających się miast
- duża ilość miejsc pracy oraz możliwość uzyskania większych dochodów w miastach niż na wsi
- wzrost imigrantów z państw słabo rozwiniętych gospodarczo do miast w krajach prężnie rozwijających się
- wzrost popularności " miejskiego stylu życia" (T. Rachwał 2016, s. 92)
Skutki urbanizacji
Ekonomiczne skutki urbanizacji:
- wyższe dochody,
- więcej możliwości zatrudnienia,
- droższe utrzymanie,
Społeczne skutki urbanizacji:
- wyższa klasa społeczna,
- większa dostępność usług,
- zmniejszenie zażyłości kontaktów międzyludzkich,
- zwiększenie zachowań niezgodnych z prawem,
Ekologiczne skutki urbanizacji:
- deforestacja,
- zwiększenie skażenia powietrza, gleb oraz wód,
- zmniejszenie ilości terenów uprawnych,
- kłopot ze zwiększającą się ilością odpadów oraz sposobami gromadzenia ich (J. Stasiak, Z. Zaniewicz 2017, s. 306).
Typy przebiegu procesów urbanizacyjnych
Na każdym z kontynentów procesy urbanizacyjne przebiegały w inny sposób. Możemy więc wymienić następujące typy:
- europejski,
- japoński,
- kolonialno-europejski,
- urbanizacji państw rozwijających się (A. Łękawa 2016, s. 201).
Co ciekawe, w wybranych państwach Azji, Afryki, Ameryki Południowej można zauważyć zjawisko jakim jest urbanizacja pozorna - rozwijanie się miast, które nie jest konsekwencją rozwoju gospodarczego kraju, lecz dynamicznego przypływu ludności poszukującej pracy (A. Łękawa 2016, s. 201).
Bibliografia
- Danielewicz J. (2013)., Globalizacja a rozwój obszarów zurbanizowanych, "Zarządzanie obszarami metropolitalnymi wobec globalnych procesów urbanizacji"., s. 17
- Łękawa A. (2016)., Vademecum Maturzysty Geografia, Wydawnictwo "GREG", Kraków
- Malikowski M. (2015)., Społeczne i ekonomiczne aspekty urbanizacji i metropolizacji, "Społeczne i ekonomiczne aspekty urbanizacji i metropolizacji", s. 5
- Rachwał T. (2016), Oblicza geografii, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa
- Stasiak J., Zaniewicz Z. (2017)., Matura. Geografia. Vademecum 2018., Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON Sp. z o. o., Gdynia
- Szymańska D., Biegańska J. (2011), Fenomen urbanizacji i procesy z nim związane., Fenomen urbanizacji i procesy z nim związane, tom 4
Autor: Roksana Waligóra, Oliwia Wołyniec
