Transport intermodalny
| Transport intermodalny |
|---|
| Polecane artykuły |
Transport intermodalny (kombinowany) - typ transportu polegający na przewozie ładunków środkami przewozowymi różnych gałęzi transportu. Oznacza to, że do przewozu ładunku wykorzystuje się więcej niż jedną gałąź transportu, przy jednoczesnym wykorzystaniu tylko jednej jednostki ładunkowej np. kontenera na całej trasie przewozów.
TL;DR
Transport intermodalny to przewóz ładunków różnymi gałęziami transportu, przy użyciu jednej jednostki ładunkowej. Najczęściej łączy transport samochodowy z kolejowym. Przewagi to obniżenie kosztów, szybkie dostarczenie i zmniejszenie ryzyka uszkodzenia towaru. Wady to konieczność specjalistycznych urządzeń przeładunkowych i wyposażenie terminali w odpowiednie urządzenia.
Organizacja przewozu
Transport kombinowany w praktyce najczęściej polega na łączeniu transportu samochodowego z transportem kolejowym. Przewoźnicy samochodami dostarczają ładunki do transportu kolejowego. Kolejno transportem kolejowym ładunek przewożony jest już do stacji przeznaczenia. Do przewozu ładunków stosuje się kontenery, nadwozia wymienne lub naczepy samochodowe. Aby zapobiec tradycyjnym kosztownym sposobom przeładunku najlepiej zastosować kontenery i nadwozia samochodowe. Pozwala to również na zastosowanie różnych sposobów załadunku i rozładunku kolejowych środków przewozowych. Używanie naczep samochodowych w znacznej mierze ułatwia realizację przewozów w systemie "dom-dom", polegającym na przewozie ładunków od miejsca nadania do miejsca przeznaczenia. Z kolei do przewozu ładunków koleją wykorzystywane są specjalistyczne wagony zwane platformami. Są one przystosowane do przewozu wszystkich typów kontenerów. Transport intermodalny realizowany jest również przy zastosowaniu pojedynczych przesyłek i konwencjonalnych pociągów towarowych.
Intermodalność jako współczesne wyzwanie
Przewozy międzygałęziowe zajmują istotne miejsce w rozwoju nowych technologii przewozu. Można wyróżnić dwie grupy, w których środki transportu występują jako:
- pojazdy określonej gałęzi transportu przewożone w konkretnej fazie cyklu transportowego na pojeździe innych gałęzi transportu,
- pojazdy różnych gałęzi transportu w kombinowanym cyklu transportowym.
Główne współczesne przesłanki rozwoju przewozów intermodalnych:
- konieczność zwiększenia wydajności w transporcie,
- globalizacja i związany z nią wzrost popytu na przewozy drogą morską zwłaszcza kontenerów,
- kilkukrotny wzrost obrotów kontenerowych powrotów morskich.
Rosnący popyt na przewozy ładunków był od dawna jedną z głównych przyczyn rozwoju jednostek ładunkowych (pakiety, palety, kontenery). Umożliwiało to mechanizację prac przeładunkowych, a tym samym zmniejszało ich pracochłonność i czasochłonność.
Transport intermodalny, multimodalny, kombinowany – różnice
Przez wiele lat wyżej wymienione pojęcia stosowane były zamiennie, nie miały bowiem ogólnie uznanej definicji. Ostatecznie Europejska Komisja Gospodarcza ONZ, Europejska Konferencja Ministrów Turystyki i Komisja Europejska w dokumencie „Terminology on Combined Transport” zdefiniowały wspomniane pojęcia następująco:
- Transport intermodalny- przewóz ładunków w jednostce ładunkowej lub całopojazdowej przy wykorzystaniu dwóch lub więcej gałęzi transportu, bez przeładunku towaru,
- Transport multimodalny- przewóz ładunków przez dwie lub więcej gałęzi transportu,
- Transport kombinowany- transport intermodalny, w którym główna część podróży w Europie realizowana jest przez transport kolejowy, wodny śródlądowy lub morski, zaś odcinki odwozowe lub dowozowe, możliwie najkrótsze, przez transport drogowy.
Niejednoznaczność przedstawionych określeńpowoduje, że w praktyce zazwyczaj stosuje się dodatkowe określenia wyjaśniające technologię, np. kontenerowe przewozy intermodalne czy przewozy kombinowane szynowo-drogowe.
Zalety i wady transportu intermodalnego
Zalety transportu intermodalnego
- Obniżka kosztów transportowych
- Zapewnienie szybkiego i terminowego dostarczenia ładunku zwłaszcza w przewozie międzynarodowym
- Zmniejszenie ryzyka uszkodzenia towaru
- Zwiększenie możliwości jednorazowego przewozu większej partii ładunku
- Podniesienie dostępności i jakości usług transportowych
- Wzrost liczby możliwych sposobów przewozowych
- Możliwość zastosowania różnych sposobów załadunku i rozładunku.
Wady transportu intermodalnego
- Konieczność użycia specjalistycznych urządzeń przeładunkowych (np. suwnic, dźwigów, samojezdnych maszyn), które dają możliwość przewożenia wielotonowych jednostek ładunkowych znajdujących się poza zasięgiem urządzeń stacjonarnych
- Konieczność wyposażenia terminali kolejowych w odpowiednie urządzenia przeładunkowe.
Bibliografia
- Bławat D., Kalkowski K. (2012), Transport intermodalny w Polsce - teraźniejszość i przyszłość Praca naukowa KoDiK, s.1-3.
- Marszałek S., (2010) Ekonomika, organizacja i zarządzanie w transporcie, Katowice, Wydawnictwo Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania, s. 136-137.
- Neider J., (2015) Transport międzynarodowy, Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, s.96-97.
- Huderek-Glapska S. (2010). Port lotniczy w systemie intermodalnym Logforum, nr.3, s.2-4 .
- Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. Nr 227, poz. 1658).
- Wojewódzka-Król K., Załoga E., (2016), Transport. Nowe wyzwania, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., s.488-489.
Autor: Gabriela Surowiec, Natalia Głogowska
