Aleksander Rothert

Aleksander Rothert jest jednym z czołowych przedstawicieli nurtu "Industrial engineering". W szczególności interesował się on problematyką płac, napisał na ten temat wiele artykułów. W jednym z nich dokonał szczegółowego przeglądu i oceny płac. Ze względu na system bodźców podzielił je na dwie grupy:

• oparte na przymusie, stałym nadzorze i groźbie zwolnienia,
• oparte na zainteresowaniu materialnym w celu uzyskania wyższej stawki lub wyższego stanowiska i nagród.

Za najbardziej korzystne uważał systemy akordowe i premiowe. W cyklu artykułów pt. "O systemach płac" porównał stosowane wówczas systemy płac (dniówkowy, akordowy, Halseya, Rowana i inne). Na I Międzynarodowym Kongresie Nauki Organizacji w Pradze, przedstawił oryginalny system premiowania mistrzów. Założeniem było uzależnienie premii mistrzów od premii podległych im pracowników. Oryginalność polegała na tym, że premia mistrzów kształtowała się w zależności od dwóch czynników:

• sumy premii robotników,
• średniego procentu premii robotników.

Łączne uwzględnienie tych dwóch czynników konieczne było ponieważ:

• suma premii przy niskim wykorzystaniu zdolności produkcyjnej mogła prowadzić do niskiej premii mistrza,
• średni procent premii mógłby przy dużym zatrudnieniu sprawiać, że premia mistrza byłaby na zbyt wysokim poziomie.

Zdaniem Rotherta najlepszym rozwiązaniem było ustalenie premii mistrza na podstawie sumy premii robotników i na podstawie średniego procentu premii robotników.

Według Rotherta istotna kwestią związaną ze stosowanymi sposobami wynagrodzenia było badanie relacji zachodzących między:

• czasem pracy,
• zarobkiem dziennym,
• zmęczeniem.

Zauważył on, że uczucie niezadowolenia powstaje, gdy zarobek robotnika jest niższy od kosztów utrzymania. Natomiast pod wpływem zachęty akordowej zarobek robotnika wzrasta i zaczyna przewyższać koszty utrzymania, a to powoduje zadowolenie robotnika. Jednak po przekroczeniu punktu przecięcia prostej zachęty i krzywej zmęczenia, ponownie pojawia się niezadowolenie.

Aleksander Rothert — artykuły polecane

Dwuczynnikowa teoria Herzberga — Formy wynagrodzeń — Emile Belot — Tomasz Bata — Taryfikator płac — Pakiety medyczne — Analiza przyczynowa — Mierzenie i normowanie czasu pracy — Szkoła behawioralna

Bibliografia

• Kieżun W. (1977), Podstawy organizacji i zarządzania, Książka i wiedza, Warszawa
• Martyniak Z. (1996), Historia myśli organizatorskiej, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków

Autor: Ewa Skorupska