Eksploatacja
| Eksploatacja |
|---|
| Polecane artykuły |
Eksploatacja zjawisko techniczno-ekonomiczne podejmowane wraz z wyprodukowaniem, Sprzedażą obiektu lub systemu i kończy się wraz z jego wycofaniem
Eksploatacja jest to zjawisko techniczno-ekonomiczne, które związane jest z wykorzystywaniem obiektów technicznych przez człowieka. Obejmuje działania związane z wyprodukowaniem, dystrybucją oraz użytkowaniem produktu, działa od chwili wyprodukowania maszyny do momentu jej zlikwidowania. Jej celem jest zaspokojenie potrzeb, które są związane pośrednio lub bezpośrednio z jej użytkowaniem. Eksploatacja powinna być przeprowadzona zgodnie z ogólnymi i szczegółowymi zasadami eksploatacyjnymi, które są zawarte w instrukcjach eksploatacji urządzenia.
Rodzaje eksploatacji
Wyróżniamy cztery rodzaje eksploatacji:
- użytkowanie (polega na dostarczaniu energii i materiałów do obiektu)
- zasilanie (użytkowanie obiektu technicznego zgodnie z jego przeznaczeniem)
- obsługiwanie (utrzymywanie maszyn i urządzeń w stanie przydatności oraz dalszej funkcjonalności dzięki przeglądom, konserwacji, naprawom i remontom)
- zarządzanie(ocena stanu technicznego, pomiary bezpośrednie i pośrednie) (Legutko S. 2007, s.10)
Eksploatacja obejmuje
- przyjęcie maszyn do eksploatacji
- rozruch i uruchomienie maszyn
- pracę maszyny
- przeglądy
- prace kontrolno - pomiarowe (Goźlińska E. 2009, s.41)
Wymagania eksploatacyjne
W budowie i eksploatacji maszyn ważne jest aby zapewnić im jak najdłuższy i prawidłowy czas działania. Obsługa maszyn i urządzeń z czasem powoduje, że ich stan fizyczny pogarsza się jednak dzięki procesom odnawiania takich jak, konserwacja, naprawy i remonty zostaje na nowo przywrócony.
Dokumentacja eksploatacyjna maszyn i urządzeń musi być ciągle aktualizowana. Dokumentacja zawiera instrukcje eksploatacji, które określają procedury i zasady wykonywania niezbędnych czynności podczas eksploatacji oraz instalacji maszyn i urządzeń.
Wymagania eksploatacyjne
- Niezawodność eksploatacyjna (odporność na drgania, wytrzymałość i sztywność, zabezpieczenie przed obciążeniem, niezawodność urządzeń rozruchowych)
- Przystosowanie maszyny do wykorzystywania wyznaczonych zadań (możliwość podniesienia wydajności pracy, wystarczająca moc, odpowiedni zakres regulacji, ochrona bezpieczeństwa pracy operatora)
- specjalne wymagania eksploatacyjne (estetyka i komfort maszyn, zachowanie dokładności, cichobieżność pracy) (Legutko S. 2007, s.12)
Eksploracja a eksploatacja
Eksploracja jest powiązana ze zmianą podejmowania ryzyka, zmianą elastyczności, innowacyjności, zmiany eksperymentu, natomiast eksploatacja odnosi się do produktywności, wydajności i doskonalenia. Działania w eksploracji mają na celu innowacyjność, poszukiwanie szans w kreowaniu nowych rynków, produktów i technologi i wykonanie solidnej przewagi nad konkurencja w dłuższej perspektywie. Odnoszą się do eksperymentowania co wymaga większych kosztów nadkładu bez perspektywy zysków i korzyści krótkoterminowych, ponieważ badania i poszukiwania nie zawsze się zwracają. (Zakrzewska-Bielawska A. 2016, s.473)
Rola pracownika w użytkowaniu maszyn i urządzeń
Użytkowanie maszyn często odbywa się za pomocą człowieka, który uruchamia maszyny i kontroluje jej pracę. Bardzo duże znaczenie na pracę i wydajność maszyn mają pracownicy. Aby maszyny były dobrze i efektywnie użytkowały pracownik musi mieć odpowiednie kwalifikacje, chęć do pracy, doświadczenie i skupienie.
Właściwe sterowanie pracą maszyn:
- dobór odpowiednich osób z kwalifikacjami
- zwiększenie i polepszenie wydajności pracy
- polepszenie czasu pracy
- polepszenie organizacji pracy
- zwiększenie niezawodności maszyn i urządzeń
- zaopatrzenie w części zamienne, potrzebne do prawidłowej i wydajnej pracy maszyn
- poprawa wyposażenia i warunków pracy (Legutko S. 2007, s.51)
Bibliografia
- Goźlińska E. (2009) Maszyny Elektryczne, Wydawnictwo WSiP, Warszawa, s. 41
- Grzyl B. (2018)Zarządzanie eksploatacją obiektu w ujęciu kosztów cyklu życia
- Koźma J. (2015)Metodyka waloryzacji przestrzennej pokrycia terenu i obiektów ochrony przyrody na potrzeby oceny konfliktowości potencjalnej eksploatacji kopalin w obszarach perspektywicznych
- Legutko S. (2009) Eksploatacja maszyn, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań s. 10-12
- Rogucki J. (2015) Problemy monitoringu eksploatacji sprzętu i wyposażenia w straży pożarnej, Wydawnictwo CNBOP-PIB, Józefów, s. 5
- Zakrzewska-Bielawska A. (2016)Paradoks Eksploracji i eksploatacji-Ambidexterity w zarządzaniu strategicznym
Autor: Paulina Pilszak
