Dywergencja

Dywergencja - "sytuacja w której różne wskaźniki techniczne nie potwierdzają się nawzajem". Wykrycie dywergencji jest bardzo pomocne w analizie rynku i może stanowić jedno z najlepszych wczesnych ostrzeżeń o odwróceniu się trendu na rynku "Dywergencja wewnątrzregionalna aglomeracji stanowi siłę napędową danego kraju".

Rodzaje dywergencji w ekonomii

W ekonomi wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje dywergencji

• Dywergencje "byka" (hossy) - występuje w momencie, gdy ceny spadają do nowego minimum, a w tym czasie oscylator nie dociera do nowego dołka. W tym momencie niedźwiedzie tracą na sile, a byki gotowe są do objęcia kontroli nad rynkiem, akcentując tym samym koniec trendów spadkowych.
• Dywergencje "niedźwiedzia" (bessy) - występuje w trendach wzrostowych. Ceny zwyżkują tu do nowego maksimum, a oscylator szczyt na niższym poziomie niż podczas poprzedniego wzrostu. Bykom brakuje tutaj impetu, a niedźwiedzie wkraczają do akcji

Zilustrowanie obu przypadków można zobaczyć klikając tutaj.

Podział dywergencji wg Aleksandra Eldera

Andrzej Elder wyróżnia trzy klasy dywergencji. Najsilniejszy sygnał sprzedaży/kupna to:

• dywergencje niedźwiedzia klasy A - występuje, gdy ceny osiągają nowe maksimum a oscylator wyznacza szczyt na nowym niższym poziomie niż poprzednio,
• dywergencje byka klasy A - występuje, gdy ceny osiągają nowe minimum, a oscylator osiąga minimum na wyższym poziomie niż poprzednio.

Druga klasa dywergencji to:

• dywergencje bessy (niedźwiedzia) klasy B - występują, gdy ceny tworzą podwójny szczyt, a oscylator osiąga niższy szczyt na drugim poziomie.
• dywergencje hossy (byka) klasy B - ceny osiągają tu podwójne dno, a oscylator osiąga drugie dno na wyższym poziomie.

Najsłabsze z dywergencji to:

• dywergencje niedźwiedzia klasy C - ceny spadają do nowego minimum, a oscylator kreśli podwójne dno,
• dywergencje byka klasy C - ceny rosną do nowego maksimum, a oscylator zatrzymuje się na poziomie poprzedniej zwyżki

Dywergencja a technika

Z technicznego punktu dywergencja to operator różniczkowy, który danemu polu wektorowemu przypisuje pole skalarne. Utożsamiana jest ona z wydajnością źródeł, ponieważ jeżeli w danym obszarze dywergencja jest różna od zera, oznacz to że muszą istnieć tam źródła pola. W polu elektrycznym takimi źródłami są ładunki, dzięki czemu "dywergencja pola elektrycznego jest proporcjonalna do gęstości ładunku w danym punkcie przestrzeni"

Wykorzystanie wskaźników technicznych do identyfikacji dywergencji na rynku

Jedną z popularnych metod wykrywania dywergencji na rynku finansowym jest wykorzystanie wskaźników technicznych. Wskaźniki te są narzędziami analitycznymi, które opierają się na analizie historycznych danych cenowych i wolumenu transakcji. Przez porównanie zachowań cen i wskaźników technicznych można zidentyfikować dywergencję.

Podstawowym wskaźnikiem technicznym, który jest stosowany do wykrywania dywergencji, jest wskaźnik RSI (Relative Strength Index). RSI mierzy siłę ruchu cenowego na podstawie porównania wzrostów i spadków cen. Jeśli cena aktywu rośnie, a wskaźnik RSI spada, oznacza to potencjalną dywergencję niedźwiedzią, co sugeruje możliwość spadku cen. Natomiast jeśli cena aktywu spada, a wskaźnik RSI rośnie, mamy do czynienia z potencjalną dywergencją byczą, co sugeruje możliwość wzrostu cen.

Innym popularnym wskaźnikiem technicznym wykorzystywanym do identyfikacji dywergencji jest MACD (Moving Average Convergence Divergence). MACD jest obliczany na podstawie różnicy między krótkoterminową i długoterminową średnią kroczącą cen aktywu. Kiedy linie MACD rozmijają się, tworzy się dywergencja, co może wskazywać na zmianę trendu cenowego.

Analiza intermarketowa jako narzędzie wykrywania dywergencji

Kolejną metodą wykrywania dywergencji jest analiza intermarketowa. Polega ona na badaniu zależności między różnymi rynkami finansowymi, takimi jak rynki akcji, obligacji, surowców i walut. Dywergencja może występować między różnymi rynkami i może być wykorzystana do prognozowania zmian cen aktywów.

Na przykład, jeśli indeks giełdowy rośnie, a ceny obligacji spadają, oznacza to potencjalną dywergencję między rynkiem akcji a rynkiem obligacji. Taka dywergencja może wskazywać na nadzieje inwestorów dotyczące wzrostu gospodarczego, co może prowadzić do dalszego wzrostu cen akcji.

Rola analizy objętościowej w wykrywaniu dywergencji

Analiza objętościowa jest kolejnym narzędziem wykorzystywanym do wykrywania dywergencji na rynku. Analiza objętościowa polega na badaniu wolumenu transakcji, czyli ilości aktywów, które są kupowane lub sprzedawane w określonym czasie.

Dywergencja objętościowa może występować, gdy cena aktywu rośnie, a objętość transakcji spada lub gdy cena aktywu spada, a objętość transakcji rośnie. Taka dywergencja może wskazywać na zmianę siły ruchu cenowego i potencjalne odwrócenie trendu.

Analiza objętościowa może być szczególnie przydatna przy wykrywaniu dywergencji na rynku akcji. Wzrost ceny akcji przy niskim wolumenie może sugerować, że jest to jedynie efekt manipulacji rynkiem, a nie prawdziwe zainteresowanie inwestorów. Z kolei spadek ceny akcji przy wysokim wolumenie może oznaczać wyprzedaż akcji przez większość inwestorów, co może prowadzić do dalszych spadków cen.

Wykorzystanie analizy formacji cenowych do identyfikacji dywergencji

Analiza formacji cenowych to kolejna metoda wykorzystywana do identyfikacji dywergencji. Formacje cenowe to regularne wzorce występujące na wykresach cenowych, które mogą wskazywać na zmianę trendu.

Dywergencja może występować, gdy cena aktywu tworzy wyższe szczyty, a wskaźnik techniczny tworzy niższe szczyty. Taka sytuacja może sugerować, że siła ruchu cenowego osłabia się i może dojść do zmiany trendu.

Przykładem formacji cenowej, która może wskazywać na dywergencję, jest formacja "Wzór głowy i ramion". Ta formacja składa się z trzech szczytów, z których środkowy szczyt jest wyższy od dwóch pozostałych. Jeśli wskaźnik techniczny nie potwierdza wzrostu ceny w trzecim szczycie, może to wskazywać na dywergencję i możliwość spadku cen.

Porównanie różnych metod wykrywania dywergencji i ich skuteczności

W celu wyboru optymalnej metody wykrywania dywergencji, można porównać różne metody pod względem ich skuteczności. W praktyce, skuteczność metod może różnić się w zależności od rodzaju rynku i okresu czasu, na którym analizuje się dywergencję.

Przykładowo, wskaźniki techniczne mogą być bardziej skuteczne na rynku akcji, gdzie ceny są bardziej podatne na manipulacje i emocje inwestorów. Z kolei analiza intermarketowa może być bardziej przydatna przy analizie rynków surowców, gdzie istnieje silna zależność między cenami różnych surowców.

Ważne jest również uwzględnienie innych czynników, takich jak ryzyko i stopień zaawansowania inwestora. Niektóre metody wykrywania dywergencji mogą być bardziej skomplikowane i wymagać zaawansowanej wiedzy i doświadczenia, podczas gdy inne mogą być bardziej dostępne dla początkujących inwestorów.

Dywergencja — artykuły polecane

Wykres świecowy — Elastyczność cenowa popytu — MACD — Cena minimalna — Dobro niższego rzędu — Teoria wyboru konsumenta — Dobro normalne — Strategia Forex — Substytut

Bibliografia

• Gucma M., Chrzanowski J., Jankowski S., Montewka J., Przywarty M., Juszkiewicz W. (2010), Urządzenia radarowe w praktyce nawigacyjnej, Akademia Morska w Szczecinie, Szczecin
• Herbst M., Wójcik P. (2011), Wzrost gospodarczy i dywergencja poziomów dochodu w polskich podregionach - niektóre determinanty i efekty przestrzenne, ICM UW
• Kołodziejczyk D. (2014). Lokalny rozwój gospodarczy w Polsce: konwergencja czy dywergencja?, Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu - Roczniki Naukowe
• Krzywda M. (2007), GPW, Analiza techniczna w praktyce. Współczesna analiza techniczna i wynikające z niej metody i techniki inwestycyjne, Złote Myśli, Gliwice
• Misiak T., Tokarski T., Włodarczyk R. (2011), Konwergencja czy dywergencja polskich rynków pracy?, Gospodarka Narodowa
• Tokarski T., Wilk-Jakubowski G., Misiak T. (2012), Makroekonomiczne zróżnicowanie rozwoju województwa podkarpackiego, Wydawnictwo Stowarzyszenia Polska-Wschód, Kielce

Autor: Klaudia Niziołek