Ruchomość

Ruchomość
Polecane artykuły
Wierzytelność Cesja wierzytelności Aport Umowa zastawu Indos Umowa licencyjna Posiadanie Sąd polubowny Cedent

Pojęcie ruchomości nie jest zdefiniowane w kodeksie cywilnym, przyjmujemy zatem, że są to wszystkie rzeczy nie będące nieruchomościami.

Należy zwrócić uwagę, że do rzeczy ruchomych w rozumieniu prawa cywilnego zaliczyć można:

• rzeczy połączone z nieruchomością tylko dla przemijającego użytku (art. 47 KC),
• budynki i inne urządzenia niezwiązane trwale z gruntem (np. kiosk),
• drzewa i inne rośliny, jeśli stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności,
• urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania wody, pary, energii, nawet trwale z gruntem związane, jeśli wchodzą w skład przedsiębiorstwa,
• statki morskie, kosmiczne i satelity. (J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, 2006, s. 21–22)

Cała rzecz jest objęta prawem własności. Granice fizyczne rzeczy określają granice przestrzenne rzeczy ruchomej.

Reżim polityczny rzeczy ruchomej

• Brak szczególnej formy przeniesienia i obciążenia prawa własności, jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej
• W przypadku pewnych praw rzeczowych przedmiotem mogą być jedynie rzeczy ruchome (np. zastaw),
• Pewne stosunki obligacyjne (np. komis, pożyczka),
• Egzekucja rzeczy ruchomych (art. 844 i nast. KPC). Wyjątkiem jest egzekucja statków morskich wpisanych do rejestru okrętowego, którą przeprowadza się jak w przypadku nieruchomości (art. 1014 KPC).

Prawa własności rzeczy ruchomej

Umowa o przeniesienie własności rzeczy ruchomej

Jednym z formalnych sposobów nabycia jest umowa o przeniesienie własności rzeczy ruchomej, która charakteryzuje się następującymi cechami:

• jest to umowa o podwójnym skutku, chyba że skutek rozporządzający został wyłączony wolą stron lub przez przepis szczególny (art. 155 § 1 KC),
• co do zasady jest to umowa konsensualna, chyba że dotyczy przeniesienia prawa własności rzeczy ruchomej oznaczonej co do gatunku lub rzeczy przyszłej - wówczas do przeniesienia prawa własności potrzebne jest przeniesienie posiadania; czynność prawna ma wówczas charakter realny,
• zawsze jest to umowa kazualna materialnie, ale formalnie oderwana, tzn. że umowa przenosząca własność rzeczy ruchomej zawarta w wykonaniu istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności jest ważna bez względu na ujawnienie w treści umowy przenoszącej własność ważnego zobowiązania (art. 156 KC),
• umowa przenosząca własność rzeczy ruchomej może być zawarta w dowolnej formie (J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, 2006, s. 55)

Nabycie prawa własności rzeczy ruchomej od osoby nieuprawnionej

Do osób nieuprawnionych zaliczyć można np. dzierżawcę, najemcę, leasingobiorcę, a nawet właściciela w przypadku gdy zbywa rzecz nabytą w drodze postępowania egzekucyjnego. Według art. 169 KC nie wymagany jest odpłatny, bądź nieodpłatny charakter nabycia prawa własności rzeczy ruchomej. Działanie nabywcy w dobrej mierze jest wymaganym warunkiem przy przejściu prawa własności.

Zasiedzenie prawa własności rzeczy ruchomej

Przesłanki do nabycia prawa własności rzeczy ruchomej zawarte są w art. 174 KC. Należą do nich:

• samoistne posiadanie rzeczy
• dobra wiara posiadacza
• upływ trzy letniego terminu

Zrzeczenie się własności rzeczy ruchomej

Właściciel może wyzbyć się własności rzeczy ruchomej przez to, że w tym zamiarze rzecz porzuci. (art. 180 KC) Aby wyzbyć się własności właściciel powinien uzewnętrznić wolę rezygnacji z prawa własności, po czym rzecz porzucona staje się rzeczą niczyją (res nulla)

Bibliografia

• Ignatowicz I., Stefaniuk K. (2006) Prawo rzeczowe, Wydanie 2, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa
• Kappes A., Katner W. J., Promińska U., Robaczyński W., Rzetelska A.,Świderski Z. (2014)Prawo cywilne i handlowe w zarysie, Wydanie 5, Wydawnictwo Wolters Kluwer SA, Warszawa, ISBN: 978-83-264-3289-7
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Autor: Katarzyna Mateja

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.