Wariant: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update)
 
(LinkTitles.)
Linia 16: Linia 16:




'''Wariant''' jest to jedna z możliwości w procesie decyzyjnym. Proces decyzyjny nie zawsze prowadzi do podjęcia decyzji. Stanowi on grupę logicznie powiązanych ze sobą operacji myślowych lub obliczeniowych, prowadzących do rozwiązania problemu decyzyjnego poprzez dokonanie wyboru jednego z możliwych wariantów działania. Podmiotem procesu decyzyjnego jest decydent, wyrażający określone preferencje, oceniający możliwości i wyniki oraz wybierający ostateczny wariant decyzyjny. Sytuacja decyzyjna określa zaś zbiór wszystkich czynników (zależnych i niezależnych od oceniającego), mających wpływ na podjęcie decyzji przez decydenta w procesie decyzyjnym. Natomiast problem decyzyjny – oznacza sytuację problemową, w której decydent staje przed koniecznością wyboru jednego z co najmniej dwóch możliwych wariantów działania
'''Wariant''' jest to jedna z możliwości w procesie decyzyjnym. [[Proces]] decyzyjny nie zawsze prowadzi do podjęcia decyzji. Stanowi on grupę logicznie powiązanych ze sobą operacji myślowych lub obliczeniowych, prowadzących do rozwiązania problemu decyzyjnego poprzez dokonanie wyboru jednego z możliwych wariantów działania. Podmiotem procesu decyzyjnego jest [[decydent]], wyrażający określone preferencje, oceniający możliwości i wyniki oraz wybierający ostateczny wariant decyzyjny. Sytuacja decyzyjna określa zaś zbiór wszystkich czynników (zależnych i niezależnych od oceniającego), mających wpływ na podjęcie decyzji przez decydenta w procesie decyzyjnym. Natomiast problem decyzyjny – oznacza sytuację problemową, w której decydent staje przed koniecznością wyboru jednego z co najmniej dwóch możliwych wariantów działania


Czemu służy wariantowanie:
Czemu służy wariantowanie:
* pomaga w opracowaniu najbardziej optymalnych i zrównoważonych rozwiązań w zakresie podejmowania decyzji
* pomaga w opracowaniu najbardziej optymalnych i zrównoważonych rozwiązań w zakresie podejmowania decyzji
* ukazuje dowody w sprawie wybrania najlepszej z możliwych opcji
* ukazuje dowody w sprawie wybrania najlepszej z możliwych opcji
* przedstawia powody przez które zostały odrzucone pozostałe pozornie bardziej opłacalne opcje
* przedstawia powody przez które zostały odrzucone pozostałe pozornie bardziej opłacalne [[opcje]]
* poprzez porównanie opcji pozwala dokonać oceny (szczególnie jeśli chodzi o np.: niepewność danych)<ref>W. Bojar, M. Wełnitz s. 1</ref>
* poprzez porównanie opcji pozwala dokonać oceny (szczególnie jeśli chodzi o np.: [[niepewność]] danych)<ref>W. Bojar, M. Wełnitz s. 1</ref>
<google>t</google>
<google>t</google>


Linia 31: Linia 31:
# SAW (ang. Simple Additive Weighting Method)
# SAW (ang. Simple Additive Weighting Method)
# F-SAW (ang. Fuzzy Simple Additive Weighing Method)
# F-SAW (ang. Fuzzy Simple Additive Weighing Method)
# SMART (ang. Simple Multi-Attribute Ranking Technique)
# SMART (ang. Simple Multi-Attribute [[Ranking]] Technique)
# SMARTER (ang. Simple Multi-Attribute Ranking Technique Exploiting Ranks)
# SMARTER (ang. Simple Multi-Attribute Ranking Technique Exploiting Ranks)
* Metoda analitycznej hierarchizacji i metody pokrewne
* [[Metoda]] analitycznej hierarchizacji i metody pokrewne
# AHP (ang. Analytical Hierarchy Process)  
# AHP (ang. Analytical Hierarchy Process)  
# REMBRANDT (ang. Ratio Estimation in Magnitudes or decibells to Rate Alternatives which are Non-Dominated)  
# REMBRANDT (ang. Ratio Estimation in Magnitudes or decibells to Rate Alternatives which are Non-Dominated)  
Linia 73: Linia 73:


Aby wybrać najlepszą metodę, trzeba przeprowadzić analizę porównawczą, warto skorzystać z:
Aby wybrać najlepszą metodę, trzeba przeprowadzić analizę porównawczą, warto skorzystać z:
* dane wejściowe-kryterium to przedstawia stopień skomplikowania wprowadzanej do algorytmu danej metody
* [[dane]] wejściowe-kryterium to przedstawia stopień skomplikowania wprowadzanej do algorytmu danej metody
* liczba kryteriów oceny- określa czy dana metoda posiada wysoką skuteczność obliczeniową przy większym skomplikowaniu (większej liczbie kryteriów do oceny)
* liczba kryteriów oceny- określa czy dana metoda posiada wysoką [[skuteczność]] obliczeniową przy większym skomplikowaniu (większej liczbie kryteriów do oceny)
* pracochłonność- kryterium to przedstawia w uogólnieniu poziom skomplikowania i ilość potrzebnych obliczeń przy tej samej liczbie kryteriów
* [[pracochłonność]]- kryterium to przedstawia w uogólnieniu poziom skomplikowania i ilość potrzebnych obliczeń przy tej samej liczbie kryteriów
* prezentacja wyników- określa stopień czytelności ukazanych wyników<ref>M. Książek 2011 s. 1430</ref>
* prezentacja wyników- określa stopień czytelności ukazanych wyników<ref>M. Książek 2011 s. 1430</ref>


==Bibliografia==
==Bibliografia==
* Książek M. (2014). ''[https://www.czasopismologistyka.pl/artykuly-naukowe/send/199-artykuly-na-plycie-cd/277-artykul Wykorzystanie wybranych metod wielokryterialnych do oceny inwestycji w procesie decyzyjnym]'', "Logistyka" nr: 3/2011
* Książek M. (2014). ''[https://www.czasopismologistyka.pl/artykuly-naukowe/send/199-artykuly-na-plycie-cd/277-artykul Wykorzystanie wybranych metod wielokryterialnych do oceny inwestycji w procesie decyzyjnym]'', "[[Logistyka]]" nr: 3/2011
* Ronikier J. (2015). "Wariantowanie w procesie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko na przykładzie Planu Zarządzania Ryzykiem Powodziowym"
* Ronikier J. (2015). "Wariantowanie w procesie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko na przykładzie Planu Zarządzania Ryzykiem Powodziowym"
* Trzaskalik T. (2014) ''[http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-6c7b46fb-8687-459a-a7ef-9ff034166ba7/c/trzaskalik_ZNPSLOZ_74_2014.pdf wielokryterialne wspomaganie decyzji, przegląd metod i zastosowań]'', "zeszyty naukowe politechniki śląskiej"
* Trzaskalik T. (2014) ''[http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-6c7b46fb-8687-459a-a7ef-9ff034166ba7/c/trzaskalik_ZNPSLOZ_74_2014.pdf wielokryterialne wspomaganie decyzji, przegląd metod i zastosowań]'', "zeszyty naukowe politechniki śląskiej"
* Bojar W. Wełnitz M. (2012) ''[http://ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2012/p023.pdf Efektywne zarządzanie produkcją suszu poprzez wariantowanie planowanych decyzji]'', "Zarządzanie produkcją, harmonogramowanie zleceń produkcyjnych" cz. 4
* Bojar W. Wełnitz M. (2012) ''[http://ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2012/p023.pdf Efektywne zarządzanie produkcją suszu poprzez wariantowanie planowanych decyzji]'', "[[Zarządzanie]] produkcją, harmonogramowanie zleceń produkcyjnych" cz. 4
==Przypisy==
==Przypisy==
<references/>
<references/>

Wersja z 15:23, 22 maj 2020

Wariant
Polecane artykuły


Wariant jest to jedna z możliwości w procesie decyzyjnym. Proces decyzyjny nie zawsze prowadzi do podjęcia decyzji. Stanowi on grupę logicznie powiązanych ze sobą operacji myślowych lub obliczeniowych, prowadzących do rozwiązania problemu decyzyjnego poprzez dokonanie wyboru jednego z możliwych wariantów działania. Podmiotem procesu decyzyjnego jest decydent, wyrażający określone preferencje, oceniający możliwości i wyniki oraz wybierający ostateczny wariant decyzyjny. Sytuacja decyzyjna określa zaś zbiór wszystkich czynników (zależnych i niezależnych od oceniającego), mających wpływ na podjęcie decyzji przez decydenta w procesie decyzyjnym. Natomiast problem decyzyjny – oznacza sytuację problemową, w której decydent staje przed koniecznością wyboru jednego z co najmniej dwóch możliwych wariantów działania

Czemu służy wariantowanie:

  • pomaga w opracowaniu najbardziej optymalnych i zrównoważonych rozwiązań w zakresie podejmowania decyzji
  • ukazuje dowody w sprawie wybrania najlepszej z możliwych opcji
  • przedstawia powody przez które zostały odrzucone pozostałe pozornie bardziej opłacalne opcje
  • poprzez porównanie opcji pozwala dokonać oceny (szczególnie jeśli chodzi o np.: niepewność danych)[1]

Wybrane metody wspomagania decyzji

Według Tadeusza Trzaskalika wyróżnią się główne metody wspomagania decyzji:

  • Metody addytywne
  1. SAW (ang. Simple Additive Weighting Method)
  2. F-SAW (ang. Fuzzy Simple Additive Weighing Method)
  3. SMART (ang. Simple Multi-Attribute Ranking Technique)
  4. SMARTER (ang. Simple Multi-Attribute Ranking Technique Exploiting Ranks)
  • Metoda analitycznej hierarchizacji i metody pokrewne
  1. AHP (ang. Analytical Hierarchy Process)
  2. REMBRANDT (ang. Ratio Estimation in Magnitudes or decibells to Rate Alternatives which are Non-Dominated)
  3. F-AHP (ang. Fuzzy Analytic Hierarchy Process)
  4. ANP (ang. Analytic Network Process)
  5. F-ANP (ang. Fuzzy Analytic Network Process)
  6. MACBETH (ang. Measuring Attractiveness by a Categorical Based Evaluation Technique)
  • Metody werbalne
  1. ZAPROS (ros. Метод ЗАПРОС - ЗАмкнутые ПРоцедуры у Опорных Ситуаций)
  2. ZAPROS III
  • Metody ELECTRE (fr. Elimination Et Choix Traduisant la Realia)
  1. ELECTRE I
  2. ELECTRE Iv
  3. ELECTRE Is
  4. ELECTRE III
  5. ELECTRE TRI
  6. ELECTRE I + SD
  7. ELECTRE III + SD
  • Metody PROMETHEE (ang. Preference Ranking Organisation Method for Enrichment Evaluations)
  1. PROMETHEE I
  2. PROMETHEE II
  3. PROMETHEE II + weto
  4. EXPROM (ang. Extension of the Promethee method)
  5. EXPROM II + weto
  6. PROMETHEE II + weto + SD
  7. EXPROM II + weto + SD
  • Wykorzystanie punktów referencyjnych
  1. TOPSIS (ang. Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution)
  2. F-TOPSIS (ang. Fuzzy Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution)
  3. VIKOR (serb. Visekrzterijumska Optimizacija i Kompromisno Resenje)
  4. DEMATEL + ANP + VIKOR
  5. BIPOLAR
  6. BIPOLAR zmodyfikowany
  7. BIPOLAR + SD
  • Metody interaktywne
  1. STEM-DPR (ang. Step Method for Discrete Decision Making Problems under Risk)
  2. INSDECM (ang. Interactive Stochastic Decision Making Procedure)
  3. ATO-DPR (ang. Analysis of Trade-Offs for Discrete Decision Making Problems under Risk)[2]

Aby wybrać najlepszą metodę, trzeba przeprowadzić analizę porównawczą, warto skorzystać z:

  • dane wejściowe-kryterium to przedstawia stopień skomplikowania wprowadzanej do algorytmu danej metody
  • liczba kryteriów oceny- określa czy dana metoda posiada wysoką skuteczność obliczeniową przy większym skomplikowaniu (większej liczbie kryteriów do oceny)
  • pracochłonność- kryterium to przedstawia w uogólnieniu poziom skomplikowania i ilość potrzebnych obliczeń przy tej samej liczbie kryteriów
  • prezentacja wyników- określa stopień czytelności ukazanych wyników[3]

Bibliografia

Przypisy

  1. ↑ W. Bojar, M. Wełnitz s. 1
  2. ↑ T. Trzaskalik (2014) s. 241
  3. ↑ M. Książek 2011 s. 1430

Autor: Daniel Baster

Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Wariant&oldid=118552”