Eksperyment Milgrama

Eksperyment Milgrama
Polecane artykuły
Philip Zimbardo Burrhus Frederic Skinner Efekt Krugera-Dunninga Psychologia pozytywna Eksperyment Zimbardo Abraham Maslow Pewność siebie Psychologia społeczna Wyuczona bezradność

Eksperyment Milgrama- eksperyment psychologiczny wykonany przez amerykańskiego psychologa profesora Stanleya Milgrama. „Wszyscy uczestnicy tych badań pełnili rolę „nauczyciela”, posyłając wstrząsy elektroniczne „uczniowi”, który prosił, by przestać, krzyczał, wierzgał. Tylko w jednym względzie to, co się działo było nieprawdziwe: w rzeczywistości nikt nie otrzymywał żadnych wstrząsów elektrycznych. Błagająca o litość ofiara w rzeczywistości nie była po prostu badanym, lecz wynajętym aktorem tylko udającym ból”.

Eksperyment ten, miał za zadanie ukazać jak wiele cierpienia są w stanie zadać zwyczajni ludzie niewinnej istocie, w momencie kiedy został im wydany taki rozkaz. Co ciekawsze, nie były to osoby o tendencjach sadystycznych, a zwyczajni ludzie w różnym wieku i różnym wykształceniu. Bardzo przerażającym jest to, iż prawie żadna osoba spośród badanych (badaniem było objęte 40 osób), którzy byli w roli „nauczyciela” nie wycofała się, mimo tego, że „uczeń” błagał, żeby przestać.

Eksperyment Milgrama ukazuje, że prawdziwym winowajcą ukazanego zachowania badanych jest cechująca ludzi niezdolność do przeciwstawienia się żądaniom autorytetu oraz uleganiu im w wyniku nacisku. Milgram swoim eksperymentem pokazał efekt ślepego posłuszeństwa oraz nadużywania władzy.

Eksperyment przeprowadzono na Uniwersytecie Yale w latach 1961-1962.

Geneza eksperymentu

Genezą pomysłu, była zagwostka psychologa profesora Stanleya Milgrama na temat ślepego posłuszeństwa ludzi wobec autorytetów. Główną rozterką była przyczyna wykonywania zbrodniczych rozkazów, które przyczyniły się do masowego ludobójstwa między innymi w obozach koncentracyjnych podczas II wojny światowej. Milgram miał zamiar przeprowadzić badanie pierwotnie w Stanach Zjednoczonych, a następnie w Niemczech, żeby sprawdzić różnicę zachowań poszczególnych narodowości, jednakże same wyniki badań w Stanach Zjednoczonych ukazały mu ogrom posłuszeństwa wobec autorytetów i nie widział już potrzeby powtarzania badania w Niemczech.

Realne wyniki eksperymentu

W powyżej opisanym eksperymencie siła wstrząsów elektrycznych wahała się od 15-285V (najsłabszy) aż do 450V (najsilniejszy). Najsilniejszy wstrząs był zastosowany przez aż 65% badanych, czyli 26 spośród 40 osób. Nikt nie przerwał, mimo wyraźnych błagań ofiary. 80% uczestników badania nie zaprzestało szoku elekrtycznego, pomimo tego, iż ofiara wspomniała o tym, że ma chore serce. Na wyniki badania nie różniły się między sobą ze względu na wiek, płeć, wykształcenie ani narodowość uczestników. Przewidywania dotyczące badania były całkowicie nietrafne oraz mniejsze w porównaniu z rzeczywistymi wynikami. Pokazały one jak wielki wpływ na człowieka ma presja autorytetu.

Interpretacja wyników

Rezultaty rozpatruje się jako podatność ludzką do podporządkowania się ich własnym autorytetom czy ideałom, które jak się okazuje jest bardzo silna(biorąc pod uwagę niektóre warianty badań to aż 93% badanych dostawało najmocniejsze szoki). Sytuacja podczas eksperymentu ma tutaj zupełnie większy wpływ na reakcje ludzkie niż pragnienia, odczucia, wartości, postawy i w końcu ich własna osobowość.

Wady eksperymentu

Eksperyment Milgrama wzbudzał wśród wielu badaczy krytykę:

• wielu naukowców zarzuca Stanleyowi zbyt dużą ufność do tego, że postawy ujawnione w jego eksperymencie będą się pojawiać również na co dzień.
• eksperyment wzbudzał także krytyczne uwagi dotyczące moralności. Uważano, iż brutalność, której podjęli się „nauczyciele” równać się może jedynie tej, której sami zadali „uczniom”.

Bibliografia

• Cialdini B.R. (2007), Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, GWP, Gdańsk, s. 220
• Gladwell M. (2020), Jak rozmawiać z nieznajomymi. Co powinniśmy wiedzieć o ludziach, o których nic nie wiemy, Wydawnictwo Znak, Kraków
• Lyons D. (2019), Korposzczury. Jak kultura korpo zrobiła z naszej pracy piekło., Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
• Milgram, S. (1965). Some conditions of obedience and disobedience to authority. Human relations, 18(1), 57-76
• Milgram, Stanley. Behavioral study of obedience. The Journal of abnormal and social psychology 67, no. 4 (1963): 371
• Żukow W. (red.) (2011), Stan, Perspektywy i Rozwój Ratownictwa, Kultury Fizycznej i Sportu W XXI Wieku. State, Prospects and Development of Rescue, Physical Culture and Sports in the Xxi Century, Uniwersytet Ekonomiczny w Bydgoszczy, Bydgoszcz, s. 264-266

Autor: Oliwia Skowron