Eksploatacja

Eksploatacja
Polecane artykuły
Controlling produkcji Zarządzanie produkcją Dobra praktyka produkcyjna Linia produkcyjna Instrukcja stanowiskowa Zarządzanie bezpieczeństwem pracy Jakość produkcji Jidoka Total Productive Maintenance

Eksploatacja zjawisko techniczno-ekonomiczne podejmowane wraz z wyprodukowaniem, Sprzedażą obiektu lub systemu i kończy się wraz z jego wycofaniem

Eksploatacja jest to zjawisko techniczno-ekonomiczne, które związane jest z wykorzystywaniem obiektów technicznych przez człowieka. Obejmuje działania związane z wyprodukowaniem, dystrybucją oraz użytkowaniem produktu, działa od chwili wyprodukowania maszyny do momentu jej zlikwidowania. Jej celem jest zaspokojenie potrzeb, które są związane pośrednio lub bezpośrednio z jej użytkowaniem. Eksploatacja powinna być przeprowadzona zgodnie z ogólnymi i szczegółowymi zasadami eksploatacyjnymi, które są zawarte w instrukcjach eksploatacji urządzenia.

Rodzaje eksploatacji

Wyróżniamy cztery rodzaje eksploatacji:

• użytkowanie (polega na dostarczaniu energii i materiałów do obiektu)
• zasilanie ( użytkowanie obiektu technicznego zgodnie z jego przeznaczeniem)
• obsługiwanie( utrzymywanie maszyn i urządzeń w stanie przydatności oraz dalszej funkcjonalności dzięki przeglądom, konserwacji, naprawom i remontom)
• zarządzanie(ocena stanu technicznego, pomiary bezpośrednie i pośrednie) (Legutko S. 2007, s.10)

Eksploatacja obejmuje

• przyjęcie maszyn do eksploatacji
• rozruch i uruchomienie maszyn
• pracę maszyny
• przeglądy
• prace kontrolno - pomiarowe (Goźlińska E. 2009, s.41)

Wymagania eksploatacyjne

W budowie i eksploatacji maszyn ważne jest aby zapewnić im jak najdłuższy i prawidłowy czas działania. Obsługa maszyn i urządzeń z czasem powoduje, że ich stan fizyczny pogarsza się jednak dzięki procesom odnawiania takich jak, konserwacja, naprawy i remonty zostaje na nowo przywrócony.

Dokumentacja eksploatacyjna maszyn i urządzeń musi być ciągle aktualizowana. Dokumentacja zawiera instrukcje eksploatacji, które określają procedury i zasady wykonywania niezbędnych czynności podczas eksploatacji oraz instalacji maszyn i urządzeń.

Wymagania eksploatacyjne

• Niezawodność eksploatacyjna (odporność na drgania, wytrzymałość i sztywność, zabezpieczenie przed obciążeniem, niezawodność urządzeń rozruchowych)
• Przystosowanie maszyny do wykorzystywania wyznaczonych zadań (możliwość podniesienia wydajności pracy, wystarczająca moc, odpowiedni zakres regulacji, ochrona bezpieczeństwa pracy operatora)
• specjalne wymagania eksploatacyjne (estetyka i komfort maszyn, zachowanie dokładności, cichobieżność pracy) (Legutko S. 2007, s.12)

Eksploracja a eksploatacja

Eksploracja jest powiązana ze zmianą podejmowania ryzyka, zmianą elastyczności, innowacyjności, zmiany eksperymentu, natomiast eksploatacja odnosi się do produktywności, wydajności i doskonalenia. Działania w eksploracji mają na celu innowacyjność, poszukiwanie szans w kreowaniu nowych rynków, produktów i technologi i wykonanie solidnej przewagi nad konkurencja w dłuższej perspektywie. Odnoszą się do eksperymentowania co wymaga większych kosztów nadkładu bez perspektywy zysków i korzyści krótkoterminowych, ponieważ badania i poszukiwania nie zawsze się zwracają. (Zakrzewska-Bielawska A. 2016, s.473)

Rola pracownika w użytkowaniu maszyn i urządzeń

Użytkowanie maszyn często odbywa się za pomocą człowieka, który uruchamia maszyny i kontroluje jej pracę. Bardzo duże znaczenie na pracę i wydajność maszyn mają pracownicy. Aby maszyny były dobrze i efektywnie użytkowały pracownik musi mieć odpowiednie kwalifikacje, chęć do pracy, doświadczenie i skupienie.

Właściwe sterowanie pracą maszyn:

• dobór odpowiednich osób z kwalifikacjami
• zwiększenie i polepszenie wydajności pracy
• polepszenie czasu pracy
• polepszenie organizacji pracy
• zwiększenie niezawodności maszyn i urządzeń
• zaopatrzenie w części zamienne, potrzebne do prawidłowej i wydajnej pracy maszyn
• poprawa wyposażenia i warunków pracy (Legutko S. 2007, s.51)

Bibliografia

• Goźlińska E. (2009) Maszyny Elektryczne, Wydawnictwo WSiP, Warszawa, s. 41
• Grzyl B. (2018)Zarządzanie eksploatacją obiektu w ujęciu kosztów cyklu życia
• Koźma J. (2015)Metodyka waloryzacji przestrzennej pokrycia terenu i obiektów ochrony przyrody na potrzeby oceny konfliktowości potencjalnej eksploatacji kopalin w obszarach perspektywicznych
• Legutko S. (2009) Eksploatacja maszyn, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań s. 10-12
• Rogucki J. (2015) Problemy monitoringu eksploatacji sprzętu i wyposażenia w straży pożarnej, Wydawnictwo CNBOP-PIB, Józefów, s. 5
• Zakrzewska-Bielawska A. (2016)Paradoks Eksploracji i eksploatacji-Ambidexterity w zarządzaniu strategicznym

Autor: Paulina Pilszak