Transakcja rzeczywista

Transakcja rzeczywista (inaczej efektywna, spot) to transakcja, której celem jest przeniesienie prawa własności towaru ze sprzedawcy na nabywcę w zamian za odpowiedni ekwiwalent pieniężny najpóźniej do dwóch dni. Realizacja jej polega na rzeczywistym dostarczeniu przez sprzedającego określonej partii towaru do wskazanego przez kupującego miejsca. Ważnymi czynnikami w tej transakcji są:

• Value date - data realizacji transakcji
• Spot date - data sprzedaży
• Spot price - aktualna cena sprzedaży
• Spot contract - umowa obejmująca zakup lub sprzedaż oraz niezwłoczne dostarczenie towaru
• Cross rates - aktualny kurs wymiany waluty

Rodzaje transakcji rzeczywistych

Transakcje natychmiastowe

Zwane tez gotówkowymi lub kasowymi (cash, spot), w których towar znajdujący się w miejscu przewidzianej dostawy zostaje wydany kupującemu niezwłocznie po zawarciu umowy. Dostawa towaru, realizowana przez fizyczne przekazanie lub wręczenie dokumentów uprawniających do dysponowania towarem (z reguły jest to dokument składowy- warrant), jak również zapłata za towar następują w dniu zawarcia transakcji lub w dniu następnym. W ramach transakcji natychmiastowej gotówkowej możliwe jest także negocjowanie warunków kontraktów polegających na odroczeniu terminu wykonania transakcji w bliskiej perspektywie czasu, np. w ciągu tygodnia lub dwóch tygodni - są to transakcje z odroczonym terminem realizacji

Transakcje dostawne (forward)

Zwane też rzeczywistymi transakcjami terminowymi. Kontrakt terminowy forward to umowa zobowiązująca jedną stronę do sprzedaży po określonej cenie - pozycja krótka, a drugą stronę do przyjęcia w przyszłym terminie określonej ilości danego dobra (instrumentu finansowego lub towaru) oraz zapłaty za nie, po cenie ustalonej w momencie zawierania umowy - pozycja długa. Data dostawy towarów może być ustalona przez obie strony w dogodnym terminie. Ustalona cena, to cena wykonania kontraktu, na którą składa się cena dostawy i cena forward, która powinna być ustalana tak, aby nie można było wykonać transakcji arbitrażowej. Po zawarciu umowy cena terminowa i dostawy mogą być sobie równe, ale nie jest to konieczne. W zależności od terminu cena terminowa możne ulec zmianie, cena dostawy będzie niezmienna. Kontrakty terminowe są to prywatne umowy pomiędzy stronami nie wymagające standaryzacji

Charakterystyka

• dowolnie ustalane warunki w zależności od stron, w chwili zawarcia umowy
• dowolny przedmiot transakcji (towary, akcje, waluty, stopy procentowe)
• obie strony ograniczają ryzyko ceny, cena forward jest ceną obowiązująca

Wyróżniamy:

• transakcje na załadowanie - sprzedający jest zobowiązany załadować towar na uzgodniony środek transportu w ustalonym terminie
• transakcje na dostawę- sprzedający jest zobowiązany do dostarczenia towaru w określonym terminie do wskazanego miejsca
• transakcje na towar w drodze - w momencie zawarcia transakcji towar jest załadowany i wysłany do jakiegoś punktu pośredniego np.: składu giełdowego

Przedmiotem kontraktów forward są najczęściej produkty rolne, metale szlachetne, ropa naftowa, waluty obce, obligacje skarbowe itp.

Cechą charakterystyczną kontraktu forward jest zobowiązanie się stron do jego realizacji w dniu dostawy, niezależnie od skutków finansowych, jakie muszą ponieść obie strony. W chwili zawarcia kontraktu i w okresie jego trwania nie są dokonywane żadne płatności. Większość kontraktów jest realizowana w postaci dostawy towaru lub końcowego rozliczenia gotówkowego. W momencie realizacji kontraktu forward, jedna strona zyskuje, a druga strona traci taką samą kwotę.

Transakcje forward są szczególnie popularne na rynku walutowym, większość banków posiada odrębny dział w departamencie operacji zajmujący się właśnie tymi kontraktami.

Transakcja rzeczywista — artykuły polecane

Kontrakt forward — Murabaha — Salam — Al-istisna — Kontrakt future — Opcja — Transakcja nierzeczywista — Opcja CALL — Transakcja kompensacyjna

Bibliografia

• Bożyk P., Misala J., Puławski M. (2002), Międzynarodowe stosunki ekonomiczne, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Hull J. (1998), Kontrakty terminowe i opcje. Wprowadzenie, Wydawnictwo finansowe WIG-Press, Warszawa
• Kosowski P., Rychlicki S., Stopa J. (2008), Transakcje Spot i Futures na rynku ropy naftowej, Wiertnictwo Nafta Gaz, nr 2
• Kraska M. (2007), E-procurement-popraw swoje zaopatrzenie, Logistyka, nr 5
• Meade J. (1956), The Theory of International Economic Policy, Londyn
• Meade J. (1958), The Balance of Payments, Londyn
• Mumba C. (2013), Understanding Accounting and Finance, Trafford, Trafford
• Wawrzyniak P. (2002), Transakcje terminowe i ich zastosowanie w zarządzaniu ryzykiem, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, nr 161

Autor: Katarzyna Kędzierska, Sylwia Tokarz