Masowiec

Masowiec to statek przeznaczony do transportu suchych lub płynnych ładunków masowych, takich jak zboża, węgiel, rudy żelaza i cement. Z biegiem lat ten typ statku stawał się coraz większy i bardziej wyrafinowany. Dzisiejsze masowce są wielkimi statkami które zostały specjalnie zaprojektowane tak, aby zmaksymalizować wydajność, bezpieczeństwo oraz być w stanie sprostać rygorom pracy. Masowce stanowią około 18.2 % światowej floty handlowej.

Uznaje się, że masowiec oznacza "statek, który zasadniczo przeznaczony jest do przewozu suchych ładunków masowych, włączając statki do przewozu rudy. Statki takie budowane są, jako jednopokładowce ze zbiornikami szczytowymi oraz obłowymi i dnem podwójnym. Obecnie mogą być budowane, jako statki jedno lub dwu-poszyciowe" (J.Hajduk 2013, s. 201-203).

TL;DR

Masowce to statki przeznaczone do transportu ładunków masowych, takich jak zboże, węgiel i ruda żelaza. Wyróżnia się kilka typów masowców, w tym small vessels, handysize, handymax, supramax, panamax i capesize. Masowce są narażone na wypadki, takie jak uszkodzenia strukturalne czy przesypanie się ładunku. W celu zapewnienia bezpieczeństwa, wszystkie masowce podlegają kontroli, a nowe statki są wyposażone w czarne skrzynki. Załoga masowca składa się z kapitana, oddziału pokładowego, inżynieryjnego i stewardów.

Typy masowcow

Masowce budowane są zarówno, jako statki stosunkowo małe jak i bardzo duże. Dzielą się na kilka kategorii. Podstawowe ładunki jak np. węgiel, ruda i zboże są często przewożone na duże odległości. Względy ekonomiczne wymuszają budowę statków maksymalnych dla założonych tras i portów (J.Hajduk 2013, s. 202-204). Efektem tego jest budowa masowców zaliczanych do największych obok zbiornikowców statków na świecie.

Klasyfikacja masowców

Small vessels - to statki o pojemności mniejszej niż 10 000 ton. Kategoria ta obejmuje mini masowce, które mogą przewozić od 500 do 2500 ton w jednym ładunku i są przeznaczone głównie do transportu rzecznego i przepływania pod mostami. Mają małe ekipy - od trzech do ośmiu osób.

Handysize - to tak zwany masowiec pomocniczy a jego ładowność waha się od 10 000 do 35 000 ton. Te mniejsze statki Handysize są glownymi przenosnikami dla rynku suchej masy i mają najwyższy wskaźnik produkcji. Wynika to z wejścia w życie nowych przepisów, które wprowadzają większe ograniczenia w budowie większych statków.

Handymax - należą do tej samej kategorii wielkosci co Handysize, jednak mogą przewozić od 35 000 do 45 000 ton.

Supramax - przewozi od 45 000 do 59,000 ton, statek Supramax ma zazwyczaj 150-200 metrów długości i ma pięć ładowni i cztery dźwigi.

Panamax - ładowność w przedziale od 60 000 do 80 000 ton, ten rozmiar jest ograniczony przez szerokość kanału Panamskiego, a wymiary tego statku są uniwersalne:

• szerokość 32,26 metra,
• długość 320,0 metra
• głębokość 25,9 metra.

Statki Panamax przeważnie przenoszą węgiel, zboże i drobne masy.

Capesize - olbrzymie statki przenoszące od 100 000 do 200 000 ton. Te statki są zbyt duże, by przemierzać kanał Sueski lub Panamski i muszą omijać Przylądek Dobrej Nadziei lub przylądek Horn, by podróżować między oceanami. Ze względu na swój rozmiar mogą one cumować tylko przy niewielkiej liczbie portów.

Najwiekszym masowcem świata jest Berge Stahl. Jego ładowność to 364 768 ton i jest największym na świecie bulkerem. Masowce tego rozmiaru prawie zawsze mają rudę żelaza (K.Ficoń 2013, s. 214).

Katastrofy

Masowce tak jak każdy inny środek transportu narażone są na wypadki. Oprócz klasycznych wypadków nawigacyjnych, które ulegają wszystkie morskie statki (korozja, mielizna, pożar), to masowce w przeszłości ulegały wypadkom charakterystycznym dla siebie. Były nimi:

• uszkodzenia strukturalne, które skutkowało przełamaniem kadłuba
• przesypanie się ładunku, które skutkowało zatonięciem statku w warunkach sztormowych
• uszkodzone odpowietrzniki, które skutkowało wtagnięciem wody do włazów i klap ładowni
• brak kontroli w zakresie bezpieczeństwa

Dziś wszystkie masowce poddawane są szczegółowej kontroli stanu pokładu oraz ładowni. Dodatkowo stare masowce poddano utylizacji a w nowych wprowadzono obowiązek instalacji danych podróży, tzw czarnych skrzynek w celu możliwości ustalenia przyczyny i ciągłego usprawnienia tego typu statku (H. Mąka 2014, s. 74).

Załoga

Załoga na masowcu zwykle składa się z 20 do 30 osób, chociaż mniejszymi statkami może obsłużyć się 8. Załoga składa się z kapitana, doświadczonego oddziału pokładowego, inżynieryjnego i oddziału stewardów. Praktyka zabrania pasażerów na pokład statków towarowych, niegdyś prawie powszechna, jest dziś bardzo rzadka i prawie nieistniejąca na masowcach.

Masowiec — artykuły polecane

Transport kolejowy — Pyrrusowe zwycięstwo — Gospodarstwo agroturystyczne — Gęstość zaludnienia — Jakość transportu lotniczego — Żegluga morska — Kod kreskowy — Żegluga śródlądowa — Rodzaje sklepów

Bibliografia

• Faber J. (2015), Historical trends in ship design efficiency, Seas At Risk and Transport & Environment
• Ficoń K. (2013), Logistyka morska. Statki, porty, spedycja, Bel Studio, Warszawa
• Gentzelis I. (2015), Merchant Vessels, Merchant Marine Academy in Macedonia, nr 3154
• Hajduk J. (2013), Stan światowej floty masowców, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, nr 94
• Mąka H. (2014), Katastrofy polskich statków, Wydawnictwo Bellona, Warszawa

Autor: Krzysztof Dwornik