Ustawa prawo zamówień publicznych

Ustawa prawo zamówień publicznych - ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r., która "określa zasady i tryb udzielenia zamówień publicznych, środki ochrony prawnej, kontrolę udzielenia zamówień publicznych oraz organy właściwe w sprawach uregulowanych w ustawie".

Kto udziela zamówień publicznych?

Ustawę stosuje się do udzielania zamówień publicznych przez:

• jednostki sektora finansów publicznych;
• państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej;
• osoby prawne, które zostały powołane do zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego;
• związki podmiotów, o których była mowa wcześniej;

Co nie podlega ustawie?

Ustawy nie stosuje się do:

• zamówień lub konkursów, w całości finansowanych przez organizację międzynarodową lub międzynarodową instytucję finansującą, jeżeli zamawiający stosuje do tych zamówień inną, niż określona ustawą, procedurę organizacji międzynarodowej lub międzynarodowej instytucji finansującej;
• zamówień lub konkursów, w ponad 50% finansowanych przez organizację międzynarodową lub międzynarodową instytucję finansującą, jeżeli zawarto porozumienie o zastosowanie innej procedury;
• zamówień Narodowego Banku Polskiego związanych z:
  • wykonaniem zadań związanych z realizacją polityki pieniężnej (m. in. emisja, sprzedaż, kupno i transfer papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych;
  • obrotem papierami wartościowymi emitowanymi przez Skarb Państwa;
  • obsługą zarządzania długiem krajowym i długiem zagranicznym;
  • emisją znaków pieniężnych i gospodarką tymi znakami;
  • gromadzeniem rezerw dewizowych i zarządzaniem tymi rezerwami;
  • gromadzeniem złota i metali szlachetnych;
  • prowadzeniem rachunków bankowych i przeprowadzeniem bankowych rozliczeń pieniężnych;
• zamówień Banku Gospodarstwa Krajowego;
• zamówień, których przedmiotem są:
  • usługi arbitrażowe lub pojednawcze;
  • usługi NBP;
  • usługi badawcze i rozwojowe;
  • nabycie audycji i materiałów do audycji lub ich opracowanie, produkcja lub koprodukcja;
  • zakup czasu antenowego lub audycji od dostawców audiowizualnych lub radiowych usług medialnych;
  • nabycie własności lub innych praw do istniejących budynków lub nieruchomości;
  • usługi finansowe związane z emisją, sprzedażą, kupnem lub zbyciem papierów wartościowych lub innych instrumentów pieniężnych;
  • dostawy uprawnień do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji
  • usługi Banku Gospodarstwa Krajowego w zakresie bankowej obsługi jednostek
• umów z zakresu prawa pracy;
• zamówień, którym nadano klauzulę zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych lub wymaga tego interes bezpieczeństwa państwa;
• zamówień dotyczących produkcji lub handlu bronią, amunicją lub materiałami wojennymi;
• zamówień dotyczących wytwarzania blankietów dokumentów publicznych, znaków akcyzy, znaków legalizacyjnych i nalepek kontrolnych, kart do głosowania,
• przyznawanie dotacji ze środków publicznych, jeżeli są one przyznawane na podstawie ustaw;
• zamówień, których wartość nie przekracza wyrażona w polskich złotych równowartości 30 000 euro;

Zasady udzielenia zamówień

Do udzielenia zamówień stosuję się następujące zasady:

• osoba zamawiająca przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia, zapewniając równe traktowanie i uczciwą konkurencję wszystkim wykonawcom; osoby te są bezstronne i obiektywne;
• zlecenie przekazuję się wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami ustawy;
• postępowanie o udzielenie zamówienia jest jawne, lecz zamawiający ma prawo ograniczyć dostęp do informacji związanych z postępowaniem o udzielenie zamówienia;
• postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzi się w języku polskim, lecz można złożyć wniosek o dopuszczenie do udziału ofert oraz innych dokumentów w innych językach używanych w handlu międzynarodowym;
• ogłoszenia zamieszcza się w Biuletynie Zamówień Publicznych udostępniane na stronach portalu internetowego Urzędu Zamówień Publicznych oraz publikuje się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, jeśli są przekazywane Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej;
• właściwy minister danego kraju w drodze rozporządzenia określa wzory ogłoszeń zamieszczanych w Biuletynie Zamówień Publicznych;

Tryb udzielenia zamówień

W oparciu o ustawę stosuje się kilka trybów udzielenia zamówień:

1. Przetarg nieograniczony - w odpowiedzi na publiczne ogłoszenie oferty mogą składać wszyscy zainteresowani wykonawcy;
2. Przetarg ograniczony - niektórzy wykonawcy muszą złożyć wniosek o dopuszczenie do udziału w przetargu, a ofert mogą składać wykonawcy zaproszeni do składania ofert; zamawiający zaprasza do składania ofert wykonawców w liczbie określonej w ogłoszeniu by zapewnić konkurencję - nie mniejszej niż 5 i nie większej niż 20;
3. Negocjacje z ogłoszeniem - osoba lub podmiot zamawiający po publicznym ogłoszeniu o zamówienie zaprasza wykonawców dopuszczonych do udziału do składania ofert wstępnych, prowadzi z nimi negocjacje (z tymi których ofert nie odrzucił), a następnie zaprasza ponownie do składania satysfakcjonujących obie strony ofert;
4. Dialog konkurencyjny - to tryb udzielenia zamówień, podczas których po wystosowaniu publicznego ogłoszenia zleceniodawca prowadzi z wybranymi przez siebie wykonawcami dialog (liczba wykonawców nie mniejsza niż 3), a następnie zaprasza ich do składania ofert;
5. Negocjacje bez ogłoszenia - zamawiający negocjuje warunki umowy w sprawie zamówienia publicznego ze wskazanymi przez siebie wykonawcami, potem zaprasza ich do wysyłania swoich propozycji ofert;
6. Zamówienie z wolnej ręki - zamawiający przekazuje zamówienie po negocjacjach tylko z jednym wykonawcą;
7. Zapytanie o cenę - zamawiający składa zapytanie o cenę do wybranych wykonawców i zaprasza ich do składania ofert, jeśli przedmiotem zamówienia są dostawy lub usługi ogólnodostępne o ustalonych normach jakościowych - liczba składanych ofert wynosi min. 5, musi zapewniać konkurencję oraz wybór najkorzystniejszej oferty. Każdy z wykonawców proponuje tylko jedną cenę, nie można jej zmienić ani prowadzić negocjacji;
8. Partnerstwo innowacyjne - zamawiający zaprasza do składania wstępnych ofert przez wykonawców uprawnionych do udziału wzięcia w postępowaniu, następnie prowadzi z nimi negocjacje, kolejnym etapem jest zaproszenie do składania ofert na opracowanie produktu innowacyjnego, usług lub robót budowlanych niedostępnych na rynku oraz ich sprzedaż. Zamawiający może wybrać kilka ofert złożonych przez kilku realizatorów;
9. Licytacja elektroniczna - wykonawcy składają kolejne korzystniejsze oferty poprzez formularz umieszczony na stronie internetowej, które podlegają automatycznej klasyfikacji; licytacja może być jedno lub - wieloetapowa;

Kontrola udzielenia zamówień

Organy właściwe w sprawach zamówień publicznych:

• Prezes Urzędu Zamówień Publicznych;
• Rada Zamówień Publicznych;
• Krajowa Izba Odwoławcza;

Wyróżniamy kilka przestępstw zmowy przetargowej:

• oszustwo przetargowe;
• udaremnienie lub utrudnianie przetargu publicznego;
• rozpowszechnienie nieprawdziwych informacji w związku z publicznym przetargiem lub zatajanie okoliczności mających istotne znaczenie dla wyniku przetargu;
• nadużycie uprawnień bądź niedopełnienie obowiązku i wyrządzenie tym zachowaniem szkody majątkowej
• nadużycie funkcji publicznej poprzez przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków szkodząc interesom publicznym lub prywatnym
• sprzedajność i przekupstwo oraz płatna protekcja;

Ustawa prawo zamówień publicznych — artykuły polecane

Zamówienia publiczne — Tajemnica bankowa — Państwowa Inspekcja Handlowa — Odwołanie od reklamacji — Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów — Najwyższa Izba Kontroli — Doradztwo podatkowe — Organizacje pożytku publicznego — Komisja Papierów Wartościowych i Giełd

Bibliografia

• Stawiński M. (2016), Studenckie Prace Prawnicze Administracyjne lub Ekonomiczne, Ewolucja celów polskiego prawa zamówień publicznych od okresu międzywojennego do współczesności, nr 20
• Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych Dz.U. 2004 nr 19 poz. 177
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny. Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
• UZP (2018), Sprawozdanie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych o funkcjonowaniu systemu zamówień w 2017r., Urząd Zamówień Publicznych, Warszawa

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.

Autor: Łukasz Drosdek, Mikołaj Dorman, Hubert Chojecki, Marta Bożętka