Wzrost ukierunkowany: Różnice pomiędzy wersjami
m (Infobox5 upgrade) |
m (Dodawanie osieroconych) |
||
| (Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 17: | Linia 17: | ||
* [[Model]] Ricardo - który wyjaśnia, że postęp technologiczny w jednym sektorze gospodarki będzie zwiększał [[zdolność produkcyjna|możliwości produkcyjne]] tej gospodarki bardziej w kierunku produkcji tego sektora niż w kierunku produkcji drugiego sektora. | * [[Model]] Ricardo - który wyjaśnia, że postęp technologiczny w jednym sektorze gospodarki będzie zwiększał [[zdolność produkcyjna|możliwości produkcyjne]] tej gospodarki bardziej w kierunku produkcji tego sektora niż w kierunku produkcji drugiego sektora. | ||
* Model względnych proporcji czynników produkcji - który wykazuje, że wzrost krajowej [[podaż]]y [[czynniki produkcji|czynnika produkcji]], inaczej wzrost [[kapitał]]u wynikający z [[oszczędności]] i [[inwestycja|inwestycji]] - będzie pociągał za sobą ukierunkowane zwiększenie możliwości produkcyjnych. Będzie to ruch w stronę tego dobra, dla którego ten czynnik jest specyficzny, lub w stronę dobra, w którego produkcji zużywa się duże [[nakłady]] czynnika, którego [[zasób]] wzrósł. Toteż z tych samych względów, które wywołują wymianę międzynarodową, następuje również ukierunkowany wzrost gospodarki uczestniczącej w wymianie. | * Model względnych proporcji czynników produkcji - który wykazuje, że wzrost krajowej [[podaż]]y [[czynniki produkcji|czynnika produkcji]], inaczej wzrost [[kapitał]]u wynikający z [[oszczędności]] i [[inwestycja|inwestycji]] - będzie pociągał za sobą ukierunkowane zwiększenie możliwości produkcyjnych. Będzie to ruch w stronę tego dobra, dla którego ten czynnik jest specyficzny, lub w stronę dobra, w którego produkcji zużywa się duże [[nakłady]] czynnika, którego [[zasób]] wzrósł. Toteż z tych samych względów, które wywołują wymianę międzynarodową, następuje również ukierunkowany wzrost gospodarki uczestniczącej w wymianie. | ||
Na rysunkach 1a i 1b efekty wzrostu o konkretnym ukierunkowaniu są znaczne. W obu przypadkach [[gospodarka]] jest w stanie produkować więcej każdego z dwóch dóbr, jednak przy niezmienionej względnej cenie tkaniny [[produkcja]] żywności musi się zmniejszyć jak na rysunku (a), a produkcja tkaniny musi się zmniejszyć jak na rysunku (b). | Na rysunkach 1a i 1b efekty wzrostu o konkretnym ukierunkowaniu są znaczne. W obu przypadkach [[gospodarka]] jest w stanie produkować więcej każdego z dwóch dóbr, jednak przy niezmienionej względnej cenie tkaniny [[produkcja]] żywności musi się zmniejszyć jak na rysunku (a), a produkcja tkaniny musi się zmniejszyć jak na rysunku (b). | ||
Chociaż wzrost nie zawsze jest aż tak wyraźnie ukierunkowany, jak na powyższych przykładach, to nawet wzrost lekko ukierunkowany w stronę tkaniny będzie prowadzić - dla każdej danej względnej ceny tkaniny - do wzrostu produkcji względem produkcji żywności. Odwrotne twierdzenie nie jest prawdziwe dla wzrostu ukierunkowanego w stronę żywności. | Chociaż wzrost nie zawsze jest aż tak wyraźnie ukierunkowany, jak na powyższych przykładach, to nawet wzrost lekko ukierunkowany w stronę tkaniny będzie prowadzić - dla każdej danej względnej ceny tkaniny - do wzrostu produkcji względem produkcji żywności. Odwrotne twierdzenie nie jest prawdziwe dla wzrostu ukierunkowanego w stronę żywności. | ||
<google>n</google> | |||
==Względna podaż, a terms of trade== | ==Względna podaż, a terms of trade== | ||
| Linia 38: | Linia 39: | ||
Niektórzy analitycy wskazują, że wzrost w biedniejszych krajach w rzeczywistości prowadziłby do ich samounicestwienia. Dowodzą, że wzrost ukierunkowany na eksport pogorszyłby ich terms of trade tak bardzo, że znalazłby się w gorszym położeniu, niż wtedy, gdyby wcale się nie rozwiłał. Jest to sytuacja wzrostu zubożającego. | Niektórzy analitycy wskazują, że wzrost w biedniejszych krajach w rzeczywistości prowadziłby do ich samounicestwienia. Dowodzą, że wzrost ukierunkowany na eksport pogorszyłby ich terms of trade tak bardzo, że znalazłby się w gorszym położeniu, niż wtedy, gdyby wcale się nie rozwiłał. Jest to sytuacja wzrostu zubożającego. | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Inflacja kosztowa]]}} — {{i5link|a=[[Teoria wyrównywania się cen czynników produkcji]]}} — {{i5link|a=[[Teoria kosztów absolutnych]]}} — {{i5link|a=[[Efektywność w sensie Pareto]]}} — {{i5link|a=[[Deprecjacja]]}} — {{i5link|a=[[Krzywa możliwości produkcyjnych]]}} — {{i5link|a=[[Gospodarka zamknięta]]}} — {{i5link|a=[[Inflacja importowana]]}} — {{i5link|a=[[Realny kurs walutowy]]}} }} | {{infobox5|list1={{i5link|a=[[Inflacja kosztowa]]}} — {{i5link|a=[[Teoria wyrównywania się cen czynników produkcji]]}} — {{i5link|a=[[Teoria kosztów absolutnych]]}} — {{i5link|a=[[Efektywność w sensie Pareto]]}} — {{i5link|a=[[Deprecjacja]]}} — {{i5link|a=[[Krzywa możliwości produkcyjnych]]}} — {{i5link|a=[[Gospodarka zamknięta]]}} — {{i5link|a=[[Inflacja importowana]]}} — {{i5link|a=[[Realny kurs walutowy]]}} — {{i5link|a=[[Analiza opłacalności eksportu]]}} }} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Aktualna wersja na dzień 08:23, 20 lis 2023
Ukierunkowany wzrost gospodarczy oznacza przesunięcie krajowej granicy możliwości produkcyjnych na zewnątrz, w kierunku od początku układu współrzędnych. Wzrost może wynikać ze zwiększenia się krajowych zasobów lub z poprawy efektywności wykorzystania tych zasobów w procesie produkcji.
Skutki wzrostu, które można zaobserwować w handlu międzynarodowym wynikają z faktu, że wzrost gospodarczy jest zwykle ukierunkowany. Wzrost ukierunkowany występuje wtedy, kiedy granica możliwości produkcyjnych (KPM) przesuwa się bardziej w kierunku jednego dobra niż drugiego
Rysunek 1a i 1b.
Rysunek 1a przedstawia wzrost ukierunkowany w stronę tkaniny, a rysunek 1b - wzrost ukierunkowany w stronę żywności. W obu przypadkach granica możliwości produkcyjnych przesuwa się z TT1 do TT2.
TL;DR
Wzrost gospodarczy może być ukierunkowany na zwiększenie produkcji jednego dobra kosztem drugiego. Wzrost ukierunkowany na eksport pogarsza terms of trade kraju, w którym występuje, a wzrost ukierunkowany na import poprawia terms of trade. Wzrost w biedniejszych krajach może prowadzić do samounicestwienia.
Przyczyny wzrostu ukierunkowanego
Wzrost może być ukierunkowany z dwóch głównych powodów:
- Model Ricardo - który wyjaśnia, że postęp technologiczny w jednym sektorze gospodarki będzie zwiększał możliwości produkcyjne tej gospodarki bardziej w kierunku produkcji tego sektora niż w kierunku produkcji drugiego sektora.
- Model względnych proporcji czynników produkcji - który wykazuje, że wzrost krajowej podaży czynnika produkcji, inaczej wzrost kapitału wynikający z oszczędności i inwestycji - będzie pociągał za sobą ukierunkowane zwiększenie możliwości produkcyjnych. Będzie to ruch w stronę tego dobra, dla którego ten czynnik jest specyficzny, lub w stronę dobra, w którego produkcji zużywa się duże nakłady czynnika, którego zasób wzrósł. Toteż z tych samych względów, które wywołują wymianę międzynarodową, następuje również ukierunkowany wzrost gospodarki uczestniczącej w wymianie.
Na rysunkach 1a i 1b efekty wzrostu o konkretnym ukierunkowaniu są znaczne. W obu przypadkach gospodarka jest w stanie produkować więcej każdego z dwóch dóbr, jednak przy niezmienionej względnej cenie tkaniny produkcja żywności musi się zmniejszyć jak na rysunku (a), a produkcja tkaniny musi się zmniejszyć jak na rysunku (b). Chociaż wzrost nie zawsze jest aż tak wyraźnie ukierunkowany, jak na powyższych przykładach, to nawet wzrost lekko ukierunkowany w stronę tkaniny będzie prowadzić - dla każdej danej względnej ceny tkaniny - do wzrostu produkcji względem produkcji żywności. Odwrotne twierdzenie nie jest prawdziwe dla wzrostu ukierunkowanego w stronę żywności.
Względna podaż, a terms of trade
Załóżmy, że w kraju występuje wzrost ukierunkowany w stronę tkaniny, toteż produkcja tkaniny rośnie przy każdej danej jej względnie cenie, podczas gdy produkcja żywności spada. Wówczas produkcja tkaniny względem żywności - z punktu widzenia świata jako całości - będzie rosła przy każdej danej cenie, natomiast światowa względna krzywa podaży przesunie się na prawo z RS1 do RS 2. To przesunięcie wynika ze spadku względnej ceny tkaniny z (Pc/Pf)1 do (Pc/Pf)2 oznaczającego pogorszenie terms of trade Kraju, zaś poprawę terms of trade Zagranicy.
Rysunek 2a i 2b
Wzrost ukierunkowany w stronę tkaniny przesuwa krzywą RS na prawo 2a, podczas gdy wzrost ukierunkowany w stronę żywności przesuwa ją w lewo 2b.
Istotnym problemem nie jej tu to, w której gospodarce następuje wzrost, lecz ukierunkowanie tego wzrostu. Gdyby w Zagranicy dokonywał się wzrost ukierunkowany w stronę tkaniny to wpływ na krzywą względem podaży - terms of trade - byłby identyczny. Natomiast wzrost ukierunkowania w stronę żywności zarówno Kraju jak i Zagranicy (b) przyczynia się do przesunięcia krzywej RS w lewo (z RS1 do RS2), a więc również o wzrostu względnej ceny tkaniny z (Pc/Pf)1 do (Pc/Pf)2. Wzrost ten oznacza poprawę terms of trade Kraju i pogorszenie terms of trade Zagranicy.
Wzrost, który nieproporcjonalnie zwiększa możliwości produkcyjne gospodarki w kierunku dobra eksportowego (tkanina w Kraju, żywność w Zagranicy) jest wzrostem ukierunkowanym na eksport. Natomiast wzrost ukierunkowany na import prowadzi do polepszenia krajowego terms of trade na koszt reszty świata. Podsumowując: wzrost ukierunkowany na eksport pogarsza terms of trade kraju, w którym wzrost się dokonuje, przynosząc korzyść reszcie świata. Wzrost ukierunkowany na import poprawia terms of trade kraju, w którym wzrost się dokonuje, kosztem reszty świata.
Skutki Wzrostu
Niektórzy analitycy wskazują, że wzrost w biedniejszych krajach w rzeczywistości prowadziłby do ich samounicestwienia. Dowodzą, że wzrost ukierunkowany na eksport pogorszyłby ich terms of trade tak bardzo, że znalazłby się w gorszym położeniu, niż wtedy, gdyby wcale się nie rozwiłał. Jest to sytuacja wzrostu zubożającego.
| Wzrost ukierunkowany — artykuły polecane |
| Inflacja kosztowa — Teoria wyrównywania się cen czynników produkcji — Teoria kosztów absolutnych — Efektywność w sensie Pareto — Deprecjacja — Krzywa możliwości produkcyjnych — Gospodarka zamknięta — Inflacja importowana — Realny kurs walutowy — Analiza opłacalności eksportu |
Bibliografia
- Krugman P., Obstfeld M. (2007), Ekonomia międzynarodowa: teoria i polityka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- PWN (2011), Encyklopedia Powszechna PWN, PWN, Warszawa
Autor: Krzysztof Dylewski
