Jeffrey Sachs

Jeffrey Sachs urodził się 5 listopada 1954 w Detroit. To amerykański ekonomista, który jest również działaczem w walce z nędzą na świecie. Kończąc trzydzieści lat został profesorem ekonomii na Uniwersytecie Harvarda (A. Wojtyna, 2007, s. 9).

TL;DR

Jeffrey Sachs, amerykański ekonomista i działacz w walce z nędzą, otrzymał tytuł Doktora Honoris Causa od Akademii Ekonomicznej w Krakowie za swoje zasługi dla polskiej transformacji. Jego osiągnięcia obejmują wsparcie w pozyskaniu pomocy finansowej, odrzucanie eksperymentów w polityce przemysłowej i wpływ na plan Balcerowicza. Sachs uważa, że przyczyną nierówności w rozwoju świata jest geografia, braki środków w budżecie państwa i ruchy populistyczne wynikające z kryzysu migracyjnego i nacjonalizmu.

Nadanie tytułu Doktora Honoris Causa

21 czerwca 2007 roku Senat Akademii Ekonomicznej w Krakowie nadał tytuł Doktora Honoris Causa tejże Uczelni Jeffreyowi Sachsowi z Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku "za wkład w teoretyczne uogólnienie procesu transformacji, przygotowanie i wprowadzenie w życie programu stabilizacyjnego oraz pakietu reform systemowych i strukturalnych w Polsce" (A. Wojtyna, 2007, s. 5).

Osiągnięcia i zasługi

Istniały także inne powody, przez które zdecydowano się uhonorować Sachsa. W 1999 roku władze państwowe doceniły jego wielkie zasługi odznaczając go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Sachs od lat stara się również zniwelować różnice w poziomie jakości życia w krajach biedniejszych. Wiele jego prac naukowych zostało uhonorowanych prestiżowymi nagrodami. Kierował wielkimi międzynarodowymi badaniami, które dotyczyły jednych z najważniejszych problemów światowej gospodarki m.in. rozwojów krajów azjatyckich, zadłużenia, transformacji krajów postkomunistycznych (A. Wojtyna, 2007, s. 9)

Łączył on pracę naukową z efektywną działalnością publiczną na arenie międzynarodowej, która obejmowała np. doradzanie rządom. W 1993 roku New York Times uznało go za jednego z najważniejszych ekonomistów na świecie. Z kolei Time ponad dekadę później zaliczył go do jednego ze “stu najbardziej wpływowych osób na świecie" (A. Wojtyna, 2007, s. 10)

Sachs dla polskiej transformacji

Do najważniejszych dokonań Jeffreya Sachsa dla polskiej transformacji należą:

• nadanie zewnętrznej wiarygodności polskiej transformacji,
• wsparcie w pozyskaniu pomocy finansowej z zagranicznych źródeł oraz w umorzeniu części długów wobec Klubu Paryskiego i Londyńskiego,
• poparcie modelu gospodarki, który był zgodny z polskimi oczekiwaniami, które dotyczyły członkostwa w UE,
• odrzucanie prób eksperymentów wariantami tzw. "trzeciej drogi",
• sprzeciw wobec prób stosowania tradycyjnej polityki przemysłowej, która miałaby polegać na typowaniu zwycięzców,
• akcentowanie znaczenia właściwej kolejności reform oraz istotności czynnika czasu,
• opieranie programu dotyczącego stabilizacji oraz zmian strukturalnych na podstawie doświadczeń innych krajów,
• wpływ na nadanie planowi Balcerowicza intelektualnej koherentności (A. Wojtyna, 2007, s. 13).

Jeffrey Sachs o przyczynach dysproporcji rozwoju świata

Jeffrey Sachs od wielu lat głosi pogląd, iż geografia to przyczyna występowania nierównomierności w rozwijaniu się świata. Również różnice w stopniu rozwoju pomiędzy regionami, gdzie występuje bieda są - zdaniem Sachsa - efektem położenia geograficznego oraz warunków środowiska naturalnego występujących w danym miejscu na globie (M. Czerny, 2017, s. 63).

Sachs wymienia również inne czynniki powodujące ubóstwo w niektórych krajach. Innym problemem, niż problem geografii, są braki środków pieniężnych w budżecie państwa. Skutkiem tego tworzenie infrastruktury zostaje opóźnione. Deficyt też może wynikać z nieściągalności podatków od obywateli, która po prostu nie ma na to pieniędzy. Dodatkowo niedobór w budżecie pogłębia koszty obsługi stale rosnącego długu (J. Uklański, 2006, s. 411)

Ruchy populistyczne

Ruchy populistyczne nie są tylko symbolem podziałów społecznych, lecz także odzwierciedleniem lęków w społeczeństwie. Sachs uważa, że “przyczyny popularności tych ruchów w państwach europejskich leżą we wzroście nacjonalizmów, kryzysie centrolewicy i kryzysie migracyjnym. Związane jest to również z przedefiniowaniem celów amerykańskiej polityki zagranicznej" (K. Jędrzejczyk-Kuliniak, 2017, s. 22).

Europa mierzy się z ogromną presją demograficzną, która przyczynia się do różnych przeobrażeń w społeczeństwie. Jest nią między innymi spadek ilości rdzennej populacji oraz zwiększenie liczebności mieszkańców z Afryki czy Bliskiego Wschodu. Lecz rządy centrolewicowe nie są w stanie udzielać prostych rozwiązań w ramach dynamicznych sytuacji, na które społeczeństwa europejskie mogłyby przystać (K. Jędrzejczyk-Kuliniak, 2017, s. 22).

Jeffrey Sachs — artykuły polecane

Ubóstwo — Protokół z Kioto — Plan Marshalla — Państwo opiekuńcze — Kraje rozwijające się — Niż demograficzny — Unia Europejska — Zielona rewolucja — Ochrona środowiska

Bibliografia

• Czerny M. (2017), Badania geograficzne wobec wyzwań interdyscyplinarności studiów nad rozwojem, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, nr 27
• Jędrzejczyk-Kuliniak K. (2017), Wymiary antagonizowania się kultur. Sekurytyzacja kryzysu migracyjnego, Multicultural Studies, nr 2
• Uklański J. (2006), Skrajne ubóstwo: przyczyny, propozycje przezwyciężenia, Teologia polityczna, nr 4
• Wojtyna A. (2007), Laudacja promotorska, [w:] Nadanie Jeffreyowi D. Sachsowi tytułu Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków

Autor: Klaudia Stach