Urząd patentowy

Urząd patentowy - według art. 259 Ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej to podlegający pod radę Ministrów "centralny organ administracji rządowej w sprawach z zakresu własności przemysłowej", tj. udzielania wyłącznych praw na przedmioty własności przemysłowej w myśl ustawy, a także ochrony z zakresu prawa własności intelektualnej oraz przemysłowej.

TL;DR

Artykuł opisuje genezę, strukturę organizacyjną i zadania Urzędu Patentowego. Urząd ten jest odpowiedzialny za udzielanie wyłącznych praw na przedmioty własności przemysłowej, ochronę prawa własności intelektualnej i przemysłowej. W skład Urzędu wchodzi szesnaście komórek organizacyjnych, a prezes oraz zastępcy są powoływani przez Prezesa Rady Ministrów. Urząd Patentowy współpracuje z organizacjami międzynarodowymi, takimi jak WIPO, EPO i EUIPO, oraz aktualizuje polskie akty prawne w zakresie ochrony prawa własności.

Geneza

W czasach zaborów na ziemiach polskich obowiązywały różne ustawodawstwa z zakresu ochrony prawa własności przemysłowej. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., Naczelnik Państwa wydał Dekret tymczasowy o Urzędzie Patentowym , tworząc tym samym organ Urzędu Patentowego, działający przy Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Do zadań Urzędu należało udzielanie patentów na wynalazki, wydawanie świadectw ochronnych na prawo własności wzorów rysunkowych i modeli oraz wydawanie świadectw ochronnych na znaki towarowe. Dekret określał również strukturę organizacyjną jednostki oraz drogę wyborów poszczególnych członków Urzędu. W kolejnym roku ustanowiono jednolite prawo dla odrodzonego państwa polskiego.

Kolejne ustawy regulujące strukturę organizacyjną i działalność Urzędu Patentowego (Szewc A., 2011, s. 416-417):

• Ustawa z dnia 05.02.1924 r. o ochronie wynalazków, wzorów i znaków towarowych (Dz. U. 1924 nr 31, poz. 306 ze zm.) - uchylony
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 24.06.1927 r (Dz. U. 1927 nr 61, poz. 537) - przedwojenne nieobowiązujące
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 22.03.1928 r (Dz. U. 1928 nr 39, poz 384 ze zm.) - uchylony
• Ustawa z dnia 31.05.1962 r. o Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 1993 nr 26, poz. 118) - uchylony
• Ustawa z dnia 30.06.2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. 2001 nr 49, poz. 508)

Komórki organizacyjne

W skład Urzędu Patentowego wchodzi szesnaście następujących komórek organizacyjnych:

1. Gabinet Prezesa
2. Departament Badań Patentowych
3. Departament Znaków Towarowych
4. Departament Zgłoszeń
5. Departament Rejestrów
6. Departament Orzecznictwa
7. Departament Informatyki
8. Departament Zbiorów Literatury Patentowej
9. Departament Wydawnictw
10. Departament Promocji i Wspierania Innowacji
11. Biuro Dyrektora Generalnego
12. Biuro Administracyjno-Gospodarcze
13. Biuro Finansowo-Księgowe
14. Centrum Informacji o Ochronie Własności Przemysłowej
15. Wydział do spraw Ochrony Informacji Niejawnych
16. Samodzielne Stanowisko do spraw Audytu Wewnętrznego

Prezes oraz zastępcy Urzędu Patentowego są powoływani i odwoływani przez Prezesa Rady Ministrów (zastępcy dodatkowo na wniosek Prezesa Urzędu Patentowego). Powołanie następuje w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru.

Prezes Urzędu powołuje ekspertów, którzy tworzą Kolegium Ekspertów.

Powołanie na eksperta następuje po pozytywnym przejściu kolejnych etapów:

1. Przejście postępowania kwalifikacyjnego
2. 3-letnia aplikacja ekspercka (w uzasadnionych przypadkach - 1 rok i 6 miesięcy)
3. Zdany egzamin (możliwe drugie podejście, lecz nie wcześniej niż po 6 miesiącach oraz nie później niż po roku od daty pierwszego egzaminu)
4. Asesura
5. Uzyskanie oceny z przebiegu asesury i uzyskanie tytułu eksperta
6. Złożenie ślubowania wobec Prezesa Urzędu Patentowego

Zadania Urzędu Patentowego

Według art. 261 ust.2, do zadań Urzędu Patentowego należy głównie:

1. przyjmowanie i badanie zgłoszeń dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych oraz topografii układów scalonych, dokonanych w celu uzyskania ochrony

2. orzekanie w sprawach udzielania patentów i dodatkowych praw ochronnych na wynalazki, praw ochronnych na wzory użytkowe oraz znaki towarowe, a także praw z rejestracji wzorów przemysłowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych

3. rozstrzyganie spraw w postępowaniu spornym w zakresie określonym ustawą

4. prowadzenie rejestrów, o których mowa w art. 228

5. wydawanie organu urzędowego pod nazwą "Wiadomości Urzędu Patentowego"

5¹. wydawanie "Biuletynu Urzędu Patentowego"

6. udział w pracach organów międzynarodowych z tytułu zawartych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych w sprawach z zakresu własności przemysłowej, w szczególności Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej

7. prowadzenie centralnego zbioru polskich i zagranicznych opisów patentowych

Szczegółowy zakres zadań komórek organizacyjnych Urzędu Patentowego określa Zarządzenie nr 7 Prezesa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie szczegółowej organizacji wewnętrznej Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej.

Współpraca Urzędu Patentowego z organizacjami międzynarodowymi

Oprócz polskiego prawa własności przemysłowej, ochronę z tego zakresu regulują również porozumienia, traktaty oraz umowy międzynarodowe. Międzynarodowe uregulowania prawne wymagają od polskiego Urzędu Patentowego współpracy z innymi organizacjami międzynarodowymi zajmującymi się ochroną praw wyłącznych. Urząd współdziała z takimi organizacjami jak Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO), Europejska Organizacja Patentowa (EPO) oraz Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Zmiany legislacyjne wprowadzane na arenie europejskiej w kwestiach związanych z ochroną prawa własności przemysłowej, wymagają pojawienia się przedstawicieli Urzędu na posiedzeniach Komisji Europejskich oraz Rady Unii Europejskiej. Urząd Patentowy jest zatem pewnego rodzaju łącznikiem między gospodarką RP a międzynarodowym systemem ochrony prawa własności. Przejawia się to nieustannymi aktualizacjami polskich aktów prawnych regulujących ochronę prawa własności. Wszelkie zmiany pojawiające się na forum światowym lub europejskim są publikowane na stronie Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej.

Urząd patentowy — artykuły polecane

Urząd wojewódzki — Prezes Rady Ministrów — Ustawa o ochronie danych osobowych — Urząd cudzoziemców — Najwyższa Izba Kontroli — Polski Komitet Normalizacyjny — Dziennik urzędowy — Doradztwo podatkowe — Naczelny Sąd Administracyjny

Bibliografia

• Dekret tymczasowy o Urzędzie Patentowym. Dz.U. 1918 nr 21 poz. 66
• Kępiński J. (2010), Wzór przemysłowy i jego ochrona w prawie polskim i wspólnotowym, Wolters Kluwer, Warszawa
• Krzemień R., Ogurek A. (2017), Urząd patentowy RP - ewolucja zadań i organizacji na przestrzeni lat
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 września 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie nadania statutu Urzędowi Patentowemu Rzeczypospolitej Polskiej Dz.U. 2016 poz. 1450
• Strona internetowa: Europejska Organizacja Patentowa
• Strona internetowa: Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej
• Strona internetowa: Światowa Organizacja Własności Intelektualnej
• Szewc A., Jyż G. (2011), Prawo własności przemysłowej, C.H. Beck, Warszawa
• Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej. Dz.U. 2001 nr 49 poz. 508

Autor: Justyna Suchcicka

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.