Rzecznik ubezpieczonych

Rzecznik Ubezpieczonych z momentem wejścia w życie ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym, przemianowany został na urząd Rzecznika Finansowego. Jest on powoływany na czteroletnią kadencję przez premiera na wniosek ministra właściwego do spraw instytucji finansowych. Głównym zadaniem Rzecznika Finansowego jest wspieranie klientów w sporach z podmiotami rynku finansowego. Jego pomoc polega na m.in.: poradnictwie, inwestycjach, postępowaniach polubownych, a także wsparciu podczas postępowań sądowych.

TL;DR

Artykuł omawia zmianę nazwy i kompetencji Rzecznika Ubezpieczonych na Rzecznika Finansowego. Rzecznik Finansowy ma za zadanie wspieranie klientów w sporach z podmiotami rynku finansowego. Artykuł opisuje również zasady powoływania i działania Rzecznika, a także jego główne zadania. Przedstawione jest również rozporządzenie dotyczące pozasądowego postępowania przed Rzecznikiem Finansowym. Artykuł podkreśla znaczenie Rzecznika w ochronie konsumentów i informuje, że jego działania mają wpływ na całe gospodarstwa domowe.

Rzecznik Finansowy w świetle ustawy

W rozdziale 3 ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym szczegółowo opisano zasady powoływania, jak i działania Rzecznika Finansowego. Może on być powołany lub odwołany przed upływem kadencji tylko przez premiera na wniosek ministra właściwego do spraw instytucji finansowych. Kadencja trwa 4 lata i rozpoczyna się z dniem powołania. Stanowisko Rzecznika można piastować wyłącznie przez dwie kadencje. Jego siedziba znajduje się w Warszawie. Według art. 13 wyżej wymienionej ustawy Rzecznikiem powinna być osoba:

• wyróżniająca się wiedzą w zakresie funkcjonowania rynku finansowego i regulacji prawnych tworzących jego otoczenie oraz posiadająca co najmniej siedmioletnie doświadczenie w tym obszarze,
• posiadająca wyższe wykształcenie,
• korzystająca z pełni praw publicznych,
• posiadająca obywatelstwo polskie,
• nieskazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne.

Rzecznik posiada również osobowość prawną. Ponadto według art. 23 w/w ustawy Rzecznik nie może:

• zajmować innego stanowiska z wyjątkiem stanowiska badawczo-dydaktycznego lub badawczego w uczelni,
• należeć do partii politycznej,
• być akcjonariuszem, udziałowcem, członkiem władz ani wykonywać obowiązków członka zarządu lub rady nadzorczej podmiotów rynku finansowego,
• wykonywać innych czynności, które pozostają w sprzeczności z jego obowiązkami lub mogą wywoływać podejrzenie o jego stronniczość lub interesowność,
• prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z obowiązkami i godnością jego urzędu (Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym, s. 6)

Główne zadania Rzecznika Finansowego

Rzecznik Finansowy do pomocy przy wykonywaniu powierzonych mu zadań posiada podległe mu Biuro Rzecznika oraz nie więcej niż trzech zastępców. Biuro Rzecznika działa na bazie sporządzanego przez Rzecznika rocznego planu finansowego, który jest przekazywany ministrowi właściwemu do spraw instytucji finansowych. Głównym zadaniem Rzecznika Finansowego jest ochrona klientów podmiotów rynku finansowego, których reprezentuje. W art. 17 ustawy o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym wymienione zostały szczególne zadania. Są to m.in.:

• rozpatrywanie wniosków w indywidualnych sprawach,
• opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących organizacji i funkcjonowania podmiotów rynku finansowego,
• występowanie do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w sprawach dotyczących organizacji i funkcjonowania rynku finansowego,
• informowanie właściwych organów nadzoru i kontroli o dostrzeżonych nieprawidłowościach w funkcjonowaniu podmiotów rynku finansowego,
• inicjowanie i organizowanie działalności edukacyjnej i informacyjnej w dziedzinie ochrony interesów klientów podmiotów rynku finansowego,
• przekazywanie do Komisji Nadzoru Finansowego informacji o liczbie i charakterze skarg wskazujących na naruszenia ustawy o usługach płatniczych.(Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym, s. 7)

Drugim aktem prawnym regulującym pracę Rzecznika Finansowego jest Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie pozasądowego postępowania przed Rzecznikiem Finansowym. Określa ono:

• sposób i formy prowadzenia pozasądowego postępowania w sprawie rozwiązywania sporów między klientem a podmiotem rynku finansowego,
• szczegółową treść wniosku o wszczęcie postępowania i niezbędne dokumenty, które należy dołączyć do wniosku,
• szczegółowe kwalifikacje osób prowadzących postępowania oraz minimalny okres, na jaki upoważnienie jest udzielane,
• termin na wyrażenie przez strony zgody na przedstawioną propozycję rozwiązania sporu (Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 15 lutego 2017 r. w sprawie pozasądowego postępowania przed Rzecznikiem Finansowym, s. 1)

Proces skargowy standardowym elementem procesu likwidacji szkód

Według Wandy Ronki-Chmielowiec w Polsce coraz częściej skargi z jakimi klienci zwracają się do Rzecznika Ubezpieczonych stają się nieodłącznym elementem walki o uzyskanie świadczenia w odpowiedniej wysokości. Struktura procentowa przyczyn składanych w 2013 r. skarg prezentuje się następująco:

• 37,9% - spory co do wysokości przyznanego odszkodowania,
• 32% - oddalenie roszczenia,
• 9% - sposób naliczania wysokość, zwrot, odmowa opłacania składek;
• 8,2% to opieszałość w postępowaniu odszkodowawczym.(Ronka-Chmielowiec W. 2014, s. 89)

Rola Rzecznika Finansowego

Poddając analizie rolę Rzecznika w ochronie konsumentów należy zwrócić szczególną uwagę na grupę, która może z jego pomocy skorzystać. Jak się okazuje nie są to tylko sprawy związane z ubezpieczonymi, bądź ubezpieczającymi. Wynik pracy Rzecznika wpływa na całe gospodarstwa domowe, ponieważ to z ich budżetów pochodzą środki przeznaczone na kupno ubezpieczenia (Patalon A. 2014, s. 46)

Rzecznik ubezpieczonych — artykuły polecane

Organy ZUS — Państwowa Inspekcja Pracy — Doradztwo podatkowe — Najwyższa Izba Kontroli — Radca prawny — Urząd cudzoziemców — Rzecznik konsumentów — Urząd wojewódzki — Notariusz

Bibliografia

• Patalon A. (2014), Kompetencje Rzecznika Ubezpieczonych w zakresie ochrony konsumentów a ochrona poszkodowanego w wypadkach komunikacyjnych, Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny, nr 5(3)
• Ronka-Chmielowiec W. (2014), Ubezpieczenia wobec wyzwań XXI wieku, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 342
• Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 15 lutego 2017 r. w sprawie pozasądowego postępowania przed Rzecznikiem Finansowym Dz.U. 2017 poz. 313
• Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego, o Rzeczniku Finansowym i o Funduszu Edukacji Finansowej Dz.U. 2015 poz. 1348

Autor: Natalia Sienko

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.