Dywersyfikacja ryzyka

Dywersyfikacja ryzyka-jest to zróżnicowanie ryzyka związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, aby straty pojawiające się w danym obszarze zostały skompensowane zyskami z innych obszarów. Dywersyfikację możemy realizować za pomocą wprowadzenia nowych produktów, pozyskania nowych rynków zbytu lub poszerzenia kręgu dostawców/odbiorców. Aby zmniejszyć ryzyko podejmowanych działań warto zastosować nowe branże, technologie lub rynki.

Dywersyfikacja nie jest celem samym w sobie. Za pomocą dywersyfikacji inwestor stara się, zmniejszyć ryzyko przy zachowaniu tego samego poziomu rentowności, a nie zmniejszać ryzyko ze względu na rentowność. Istotą dywersyfikacji jest tworzenie portfela inwestycyjnego w taki sposób aby spełniał on określony stosunek ryzyka do zwrotu. Zadaniem inwestora jest stworzenie najbardziej efektywnego portfela co oznacza zminimalizowanie ryzyka portfela na danym poziomie zwrotu albo maksymalizację zwrotu dla konkretnego poziomu ryzyka.

Ryzyko-słowo to pochodzi od łacińskiego riscare i oznacza odważyć się. Ryzyko może stanowić skutek jakiegoś wyboru. W przypadku przedsiębiorstwa przykładem takiego wyboru może być rozpoczęcie działalności. Ryzyko możemy określić jako małe lub duże natomiast nie przyporządkowujemy mu wartości liczbowych (J. Tuczko 2001, s. 225). Ryzyko nie wynika z czynników losowych, ale wiąże się z niewiedzą na temat zasad jakie rządzą prawami (W. Tarczyński, M. Mojsiewicz 2001, s.14). Ryzyko wiąże się z podejmowaniem decyzji i stanowi nieodłączny element gospodarki. Możemy wyróżnić ryzyko towarzyszące działaniom oraz towarzyszące stanom (W. Tarczyński, M. Mojsiewicz 2001, s.11).

TL;DR

Artykuł omawia dywersyfikację ryzyka, czyli zróżnicowanie ryzyka związane z działalnością gospodarczą w celu minimalizacji strat. Dywersyfikację można osiągnąć poprzez wprowadzenie nowych produktów, pozyskanie nowych rynków zbytu lub poszerzenie kręgu dostawców/odbiorców. Istotą dywersyfikacji jest tworzenie portfela inwestycyjnego w taki sposób, aby zminimalizować ryzyko przy zachowaniu tego samego poziomu rentowności. W artykule omówiono różne poziomy i metody dywersyfikacji ryzyka w różnych dziedzinach, takich jak ryzyko kredytowe, ryzyko inwestycyjne, ryzyko ubezpieczeniowe, ryzyko informatyczne i ryzyko techniczne.

Poziomy dywersyfikacji ryzyka

Wyróżniamy następujące poziomy dywersyfikacji ryzyka:

• wewnątrz jednego rodzaju ryzyka np. zróżnicowanie portfela w ramach ryzyka kredytowego
• pomiędzy poszczególnymi liniami biznesowymi w obszarze jednego rodzaju ryzyka np. ryzyko ubezpieczeniowe dla wybranych grup produktowych
• pomiędzy różnymi rodzajami ryzyka np. pomiędzy ryzykiem rynkowym i kredytowym
• geograficzny np. pomiędzy zakładami, które prowadzą działalność w różnych krajach

Dywersyfikacja pozioma ryzyka

Dywersyfikacja pozioma ryzyka nazywa jest również jakościową. Polega na zmniejszeniu ryzyka inwestycji poprzez uwzględnienie w portfelu odpowiednich i potencjalnie dostępnych akcji spółek, które mają długookresowy charakter inwestycji. Pozwala to skupić się zarówno na ocenie walorów jakościowych wybranych składników ekonomiczno-finansowych bądź rynkowych a także wybrać najlepszą opcję pod względem atrakcyjności inwestowania.

Dywersyfikacja pionowa ryzyka

Dywersyfikacja pionowa ryzyka nazywana jest także ilościową. Wiąże się z ilością walorów, które możemy odnaleźć w portfelu. Ten rodzaj dywersyfikacji możemy podzielić według podejścia klasycznego i nieklasycznego. Według podejścia klasycznego możemy zmniejszyć ryzyko portfela papierów wartościowych na skutek zwiększenia liczby akcji w portfelu. Natomiast jeśli chodzi o podejście nieklasyczne to wprowadzane jest ograniczenie liczby papierów wartościowych tylko do pewnego poziomu (W. Tarczyński 2001, s.18)

Dywersyfikacja ryzyka kredytowego

Dywersyfikacja ryzyka kredytowego-opiera się na zróżnicowaniu portfela kredytowego banku, poprzez udzielanie kredytów podmiotom, które mają różną formę prawną, działają w różnych regionach lub branżach. Istotne jest przestrzeganie limitów koncentracji zaangażowań to znaczy maksymalnego udziału poszczególnych kredytów w całym portfelu.

Dywersyfikacja ryzyka inwestycyjnego

Dywersyfikacja ryzyka inwestycyjnego-polega na zróżnicowaniu lokat w portfelu inwestycyjnym. Skutkuje to poprawą relacji oczekiwanego dochodu do ryzyka. Ryzyko portfela inwestycyjnego jest związane nie tylko z ryzykiem pojedynczych inwestycji, które wchodzą w jego skład ale też stopnia zwrotu korelacji stopy zwrotu z tych inwestycji. Tą dywersyfikację możemy realizować za pomocą dobrania różnych rodzajów lokat np. obligacje, akcje, nieruchomości czy towary lub różnicowania lokat pod względem geograficznym, emitentów czy sektorów.

Ryzyko w działalności ubezpieczeniowej

W działalności ubezpieczeniowej występują następujące kategorie ryzyka:

• Ryzyko ubezpieczeniowe - związane z przedmiotem ubezpieczenia, charakteryzuje się dużą zmiennością w czasie ze względu na zmiany zachodzące w otoczeniu prawnym i ekonomicznym (nowe technologie, usługi finansowe itd.. Pomiar ryzyka ubezpieczeniowego ma duże znaczenie przy podejmowaniu decyzji ubezpieczeniowych. Jedną z nich jest przyjęcie danego ryzyka do ubezpieczenia bądź jego odrzucenie.
• Ryzyko ubezpieczyciela - wiąże się z działaniem zakładu ubezpieczeń, występuje w gospodarce finansowej i polega na zapewnieniu odpowiedniego poziomu wypłacalności oraz tworzeniu rezerw finansowych i techniczno-ubezpieczeniowych. Funkcjonowanie ubezpieczyciela kształtuje się poprzez działanie czynników wewnętrznych i zewnętrznych (W. Ronka-Chmielowiec 2002, s.133-141).
• Ryzyko ubezpieczającego - wynika z charakteru umowy ubezpieczenia. Ubezpieczający ma obowiązek deklaracji i notyfikacji ryzyka. W przypadku niedopełnienia tego, możliwy jest brak wypłaty odszkodowania. Obowiązek notyfikacji ryzyka nie dotyczy jedynie ubezpieczeń na życie, ponieważ z założeń tego ubezpieczenia wynika przyjęcie przez ubezpieczyciela ryzyka pogorszenia się stanu zdrowia ubezpieczonego.

Ryzyko w działalności informatycznej

Ryzyko w działalności informatycznej związane jest z coraz częściej pojawiającymi się atakami cyberprzestępców. Bardzo ważne jest zabezpieczenie systemów IT. Bezpieczeństwo informatyczne przedsiębiorstwa jest zależne od tego jak szybko odpowiednie działy informatyczne potrafią zidentyfikować nowo pojawiające się zagrożenia oraz uruchomić działania, które mają na celu eliminację takiego zagrożenia. Ważne jest aby przedsiębiorstwo posiadało kilka różnych systemów zabezpieczeń, ponieważ w momencie awarii jednego z nich dane IT nadal pozostają zabezpieczone przez pozostałe systemy.

Dywersyfikacja ryzyka technicznego

Dywersyfikacja ryzyka technicznego wiąże się z nieustannymi zmianami zachodzącymi w procesie technologicznym. Obecnie stosuje się dwie podstawowe metody zabezpieczenia przed ryzykiem technicznym a mianowicie poprzez gromadzenie środków potrzebnych na pokrycie szkód, które wyniknęły z nagłych i nieprzewidzianych zdarzeń oraz przeniesienie takich kosztów na inny podmiot gospodarczy(np. zakład ubezpieczeniowy). Należy wykorzystywać wszelkie dostępne informacje o zagrożeniach technicznych, aby móc się odpowiednio zabezpieczyć. Zagrożenia techniczne możemy podzielić na wewnętrzne i zewnętrzne. Jeśli chodzi o zagrożenia wewnętrzne to mogą to być wypadki drogowe, wycieki szkodliwych substancji czy przerwy w dostawie prądu. Natomiast zagrożenia zewnętrzne to na przykład awaria przesyłowej sieci energetycznej.

Dywersyfikacja ryzyka — artykuły polecane

Ryzyko — Ryzyko polityczne — Ryzyko inwestycyjne — Ryzyko operacyjne — Reasekuracja — Underwriting — Fundusz hedgingowy — Zarządzanie kryzysowe — Ilościowe techniki oceny zagrożeń i szans

Bibliografia

• Ferlak M. (2001), Instrumenty pochodne. Wprowadzenie, Oficyna Ekonomiczna, Kraków
• Gluzicka A. (2016), Optymalna dywersyfikacja na polskim rynku inwestycyjnym, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 297
• Gluzicka A. (2017), Wybrane miary oceny stopnia dywersyfikacji portfeli inwestycyjnych, Studia Ekonomiczne, Zeszyty naukowe, nr 340
• Iwanicz-Drozdowska M. (red.) (2013), Bankowość: Instytucje, operacje, zarządzanie, Poltex, Warszawa
• Jajuga K. (red.) (2008), Zarządzanie ryzykiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Kazojć K, Woźniak P. (2012), Zarządzanie ryzykiem podmiotów gospodarczych, Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, nr 30
• Ronka-Chmielowiec W. (2002), Ubezpieczenia. Rynek i ryzyko, PWE, Warszawa
• Sierpińska M., Wędzki D. (2009), Zarządzanie płynnością finansową w przedsiębiorstwie Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Smaga E. (1995), Ryzyko i zwrot w inwestycjach, Fundacja na rzecz rozwoju rachunkowości, Warszawa
• Tarczyński W. (2001), Zarządzanie ryzykiem, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Tarczyński W. (2004), Dywersyfikacja ryzyka na polskim rynku kapitałowym, Placet, Warszawa
• Tuczko J. (2013), Zrozumieć finanse. Inteligencja finansowa w zarządzaniu portfelem prywatnym i biznesem, Difin, Warszawa

Autor: Klaudia Szczygieł