Instytucja kulturalna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (cleanup bibliografii i rotten links)
mNie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{infobox4
'''Instytucja kulturalna''' - organizacyjna rola dla instytucji działających w zakresie kultury wyznacza [[Ustawa]] z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (znowelizowana 31 sierpnia 2011 r.). Wymienione są w niej m.in. teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, instytucje filmowe, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, ogniska artystyczne, galerie sztuki oraz ośrodki badań i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury. Ponadto część instytucji powiązanych ze sztuką i nauką - muzea, biblioteki, a także [[przemysł]] filmowy - funkcjonuje w oparciu o odnoszące się do nich w szczególny sposób ustawy. Oprócz wyżej wymienionych typów instytucji działają również narodowe, wyspecjalizowane instytucje kultury, które podlegają bezpośrednio ministrowi kultury. Są to np.:
|list1=
<ul>
<li>[[Obszar chronionego krajobrazu]]</li>
<li>[[Administracja samorządowa]]</li>
<li>[[Izba rzemieślnicza]]</li>
<li>[[Rejestr gruntów]]</li>
<li>[[Park narodowy]]</li>
<li>[[Muzeum]]</li>
<li>[[Administracja niezespolona]]</li>
<li>[[Park krajobrazowy]]</li>
<li>[[Zagospodarowanie przestrzenne]]</li>
</ul>
}}
 
'''Instytucja kulturalna''' - organizacyjna rola dla instytucji działających w zakresie kultury wyznacza [[Ustawa]] z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (znowelizowana 31 sierpnia 2011 r.). Wymienione są w niej m.in. teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, instytucje filmowe, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, ogniska artystyczne, galerie sztuki oraz ośrodki badań i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury. Ponadto część instytucji powiązanych ze sztuką i nauką muzea, biblioteki, a także [[przemysł]] filmowy funkcjonuje w oparciu o odnoszące się do nich w szczególny sposób ustawy. Oprócz wyżej wymienionych typów instytucji działają również narodowe, wyspecjalizowane instytucje kultury, które podlegają bezpośrednio ministrowi kultury. Są to np.:
* Instytut Adama Mickiewicza,
* Instytut Adama Mickiewicza,
* Instytut Książki,
* Instytut Książki,
Linia 25: Linia 10:
* Narodowy Instytut Dziedzictwa,
* Narodowy Instytut Dziedzictwa,
* Instytut Muzyki i Tańca,
* Instytut Muzyki i Tańca,
* Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. <ref>K. Jagodzińska, 2013, s. 128</ref>
* Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów<ref>K. Jagodzińska, 2013, s. 128</ref>
<google>t</google>
Instytucje kultury posiadają bardzo silne związki z samorządami lokalnymi, które decydują w znacznym stopniu o ich przyszłej współpracy. Instytucje kultury, są z jednej strony niezależnymi podmiotami publicznymi w prowadzeniu własnej działalności i zaciąganiu zobowiązań finansowych, z drugiej zaś strony organizacyjnymi jednostkami samorządowymi powołanymi do realizacji lokalnych polityk kultury. W związku z powyższym, samorząd jest organizatorem działalności kulturalnej i zapewnia instytucji kultury środki finansowe niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej<ref>M. Borkowska-Niszczota, 2012, s. 59</ref>
Instytucje kultury posiadają bardzo silne związki z samorządami lokalnymi, które decydują w znacznym stopniu o ich przyszłej współpracy. Instytucje kultury, są z jednej strony niezależnymi podmiotami publicznymi w prowadzeniu własnej działalności i zaciąganiu zobowiązań finansowych, z drugiej zaś strony organizacyjnymi jednostkami samorządowymi powołanymi do realizacji lokalnych polityk kultury. W związku z powyższym, samorząd jest organizatorem działalności kulturalnej i zapewnia instytucji kultury środki finansowe niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej. <ref>M. Borkowska-Niszczota, 2012, s. 59</ref>


==TL;DR==
==TL;DR==
Artykuł omawia instytucje kulturalne w Polsce, takie jak muzea, biblioteki i teatry. Przedstawia, że instytucje te mają silne związki z samorządami lokalnymi i są finansowane przez nie. Opisuje również osobowość prawną instytucji kulturalnych oraz przedstawia przykłady takich instytucji w Polsce.
Artykuł omawia instytucje kulturalne w Polsce, takie jak muzea, biblioteki i teatry. Przedstawia, że instytucje te mają silne związki z samorządami lokalnymi i są finansowane przez nie. Opisuje również osobowość prawną instytucji kulturalnych oraz przedstawia przykłady takich instytucji w Polsce.
<google>n</google>


==Osobowość instytucji kulturalnej==
==Osobowość instytucji kulturalnej==
Linia 39: Linia 25:
* trzeci dotyczy '''mienia instytucji kultury''';
* trzeci dotyczy '''mienia instytucji kultury''';
* czwarty określa '''formalne zmiany z zakresu połączenia, podziału lub likwidacji instytucji.'''
* czwarty określa '''formalne zmiany z zakresu połączenia, podziału lub likwidacji instytucji.'''
Rejestr Instytucji Kultury prowadzony jest tylko i wyłącznie dla instytucji kultury określonych przepisami Ustawy z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Każda instytucja kultury ma prowadzoną swoją oddzielną księgę rejestrową, zaczynając od 20 maja 2012 roku (wejście w życie ww. rozporządzenia), zarówno rejestr, jak i księgi rejestrowe powinny być prowadzone elektronicznie. <ref>J. Szulborska-Łukaszewicz, 2012, s. 307/308</ref>
Rejestr Instytucji Kultury prowadzony jest tylko i wyłącznie dla instytucji kultury określonych przepisami Ustawy z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Każda instytucja kultury ma prowadzoną swoją oddzielną księgę rejestrową, zaczynając od 20 maja 2012 roku (wejście w życie ww. rozporządzenia), zarówno rejestr, jak i księgi rejestrowe powinny być prowadzone elektronicznie<ref>J. Szulborska-Łukaszewicz, 2012, s. 307/308</ref>


== Przykłady instytucji kulturalnych==
==Przykłady instytucji kulturalnych==
'''Muzea''' - na przestrzeni wielu lat, które minęły od przełomowego 1989 roku, w polskim muzealnictwie zaszło bardzo dużo zmian: [[inwestycje]] w infrastrukturę (nowe obiekty, modernizacje) powoli dostosowują polskie muzea do dorównania światowym standardom wystawienniczym, tworzone są nowe kategorie instytucji muzea sztuki poświęcone historii naszego wspaniałego kraju - Polski np, Muzeum Powstania Warszawskiego (Warszawa) i muzea sztuki współczesnej np, Mocak (Kraków). Coraz częściej na różnego typu wystawach i w przestrzeniach około-wystawowych twórcy korzystają z wielu nowe technologii, muzea przywiązują coraz większe znaczenie do działań edukacyjnych oraz do komfortu publiczności (przestrzenie wypoczynku i strefy usług). To jednak dopiero początek wielkich zmian na wkroczenie w XXI wiek i podążanie za światowym kunsztem, nie tylko w zakresie warunków lokalowych, ale także sposobu zarządzania. Czekają setki muzeów zarówno w dużych miastach, jak i na prowincji, aby zaistnieć wśród tych najbardziej znanych.
'''Muzea''' - na przestrzeni wielu lat, które minęły od przełomowego 1989 roku, w polskim muzealnictwie zaszło bardzo dużo zmian: [[inwestycje]] w infrastrukturę (nowe obiekty, modernizacje) powoli dostosowują polskie muzea do dorównania światowym standardom wystawienniczym, tworzone są nowe kategorie instytucji - muzea sztuki poświęcone historii naszego wspaniałego kraju - Polski np, Muzeum Powstania Warszawskiego (Warszawa) i muzea sztuki współczesnej np, Mocak (Kraków). Coraz częściej na różnego typu wystawach i w przestrzeniach około-wystawowych twórcy korzystają z wielu nowe technologii, muzea przywiązują coraz większe znaczenie do działań edukacyjnych oraz do komfortu publiczności (przestrzenie wypoczynku i strefy usług). To jednak dopiero początek wielkich zmian - na wkroczenie w XXI wiek i podążanie za światowym kunsztem, nie tylko w zakresie warunków lokalowych, ale także sposobu zarządzania. Czekają setki muzeów zarówno w dużych miastach, jak i na prowincji, aby zaistnieć wśród tych najbardziej znanych.
Wszystkie muzea w Polsce funkcjonują na podstawie o Ustawę z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (znowelizowaną w 2007 r.). Zgodnie z nią: "Muzeum jest jednostką organizacyjną nienastawioną na osiąganie zysku, której celem jest gromadzenie i trwała ochrona dóbr naturalnego i kulturalnego dziedzictwa ludzkości o charakterze materialnym i niematerialnym, informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów, upowszechnianie podstawowych wartości historii, nauki i kultury polskiej oraz światowej, kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej oraz umożliwianie korzystania ze zgromadzonych zbiorów” (Art. 1). <ref>K. Jagodzińska, 2013. s. 128/129</ref>
Wszystkie muzea w Polsce funkcjonują na podstawie o Ustawę z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (znowelizowaną w 2007 r.). Zgodnie z nią: "Muzeum jest jednostką organizacyjną nienastawioną na osiąganie zysku, której celem jest gromadzenie i trwała ochrona dóbr naturalnego i kulturalnego dziedzictwa ludzkości o charakterze materialnym i niematerialnym, informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów, upowszechnianie podstawowych wartości historii, nauki i kultury polskiej oraz światowej, kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej oraz umożliwianie korzystania ze zgromadzonych zbiorów" (Art. 1). <ref>K. Jagodzińska, 2013. s. 128/129</ref>


'''Biblioteki'''- Komputeryzacja i [[digitalizacja]] oddziałuje i zmienia charakter bibliotek (dokumenty elektroniczne, katalogi online) i sposób dostępu do katalogów (biblioteki cyfrowe). Jednocześnie biblioteki coraz częściej przeradzają się w miejsca nauki i spędzania wolnego czasu powoli zmieniają się one w nowoczesne, interdyscyplinarne centra kultury. Biblioteki funkcjonują na podstawie o Ustawę z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach. Zgodnie z zapisem w ustawie, biblioteki "organizują i zapewniają dostęp do zasobów dorobku nauki i kultury polskiej oraz światowej” (Art. 3, pkt. 1). Do zadań bibliotek należy:
'''Biblioteki''' - Komputeryzacja i [[digitalizacja]] oddziałuje i zmienia charakter bibliotek (dokumenty elektroniczne, katalogi online) i sposób dostępu do katalogów (biblioteki cyfrowe). Jednocześnie biblioteki coraz częściej przeradzają się w miejsca nauki i spędzania wolnego czasu - powoli zmieniają się one w nowoczesne, interdyscyplinarne centra kultury. Biblioteki funkcjonują na podstawie o Ustawę z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach. Zgodnie z zapisem w ustawie, biblioteki "organizują i zapewniają dostęp do zasobów dorobku nauki i kultury polskiej oraz światowej" (Art. 3, pkt. 1). Do zadań bibliotek należy:
*"gromadzenie, opracowywanie, przechowywanie i ochrona materiałów bibliotecznych",
* "gromadzenie, opracowywanie, przechowywanie i ochrona materiałów bibliotecznych",
* obsługa użytkowników, najważniejsze [[zadanie]] to udostępnianie zbiorów oraz prowadzenie działalności informacyjnej, zwłaszcza informowanie o zbiorach własnych, ale także innych bibliotek, muzeów i ośrodków informacji naukowej, a także współ[[działanie]] z archiwami w tym zakresie.
* obsługa użytkowników, najważniejsze [[zadanie]] to udostępnianie zbiorów oraz prowadzenie działalności informacyjnej, zwłaszcza informowanie o zbiorach własnych, ale także innych bibliotek, muzeów i ośrodków informacji naukowej, a także współ[[działanie]] z archiwami w tym zakresie.
Do innych zadań możemy zaliczyć ponadto: prowadzenie działalności bibliograficznej, dokumentacyjnej, naukowo-badawczej, wydawniczej, edukacyjnej, popularyzatorskiej i instrukcyjno-metodycznej” (Art. 4).<ref>K. Jagodzińska, 2013, s. 131/132</ref>
Do innych zadań możemy zaliczyć ponadto: prowadzenie działalności bibliograficznej, dokumentacyjnej, naukowo-badawczej, wydawniczej, edukacyjnej, popularyzatorskiej i instrukcyjno-metodycznej" (Art. 4).<ref>K. Jagodzińska, 2013, s. 131/132</ref>


'''Teatr''' - GUS przyjął dwie definicje Teatru:
'''Teatr''' - GUS przyjął dwie definicje Teatru:
* 1. "Instytucja lub [[organizacja]] zajmująca się profesjonalnie regularnym wystawianiem utworów scenicznych (dramatycznych, lalkowych, muzycznych i rozrywkowych), posiadająca stały [[zespół]] (aktorów, śpiewaków, tancerzy, muzyków, reżyserów, scenografów itp.), z reguły posiadająca budynek lub pomieszczenie przystosowane do wystawiania utworów scenicznych, przy wykorzystaniu różnych technik przekazu: słowo, ruch, muzyka, dźwięk, plastyka (niezależnie od liczby występujących w nich osób). Teatr może być stały lub objazdowy, a ze względu na prezentowaną formę sceniczną wyróżnia się: teatr dramatyczny, teatr lalkowy, teatr muzyczny (opera, operetka, tańca, balet, musical, rewiowy)."
* 1. "Instytucja lub [[organizacja]] zajmująca się profesjonalnie regularnym wystawianiem utworów scenicznych (dramatycznych, lalkowych, muzycznych i rozrywkowych), posiadająca stały [[zespół]] (aktorów, śpiewaków, tancerzy, muzyków, reżyserów, scenografów itp.), z reguły posiadająca budynek lub pomieszczenie przystosowane do wystawiania utworów scenicznych, przy wykorzystaniu różnych technik przekazu: słowo, ruch, muzyka, dźwięk, plastyka (niezależnie od liczby występujących w nich osób). Teatr może być stały lub objazdowy, a ze względu na prezentowaną formę sceniczną wyróżnia się: teatr dramatyczny, teatr lalkowy, teatr muzyczny (opera, operetka, tańca, balet, musical, rewiowy)".
* 2. "Instytucja kultury; profesjonalna jednostka wyodrębniona pod względem prawnym, organizacyjnym i ekonomiczno-finansowym, prowadząca regularnie jednorodną działalność sceniczną, niezależnie od liczby posiadanych scen."
* 2. "Instytucja kultury; profesjonalna jednostka wyodrębniona pod względem prawnym, organizacyjnym i ekonomiczno-finansowym, prowadząca regularnie jednorodną działalność sceniczną, niezależnie od liczby posiadanych scen".
W 2003 roku w Warszawie powstał Instytut Teatralny, który zajmuje się dokumentowaniem polskiego życia teatralnego oraz badaniami nad współczesnością i historią teatru polskiego, ma także pomóc w promocji i poszerzaniu naszego teatru za granicą.
W 2003 roku w Warszawie powstał Instytut Teatralny, który zajmuje się dokumentowaniem polskiego życia teatralnego oraz badaniami nad współczesnością i historią teatru polskiego, ma także pomóc w promocji i poszerzaniu naszego teatru za granicą.
Po reformie administracyjnej z 1999 roku 30 teatrów dramatycznych i wszystkie opery zostały przekazane pod władze urzędów marszałkowskich, a wszystkie teatry lalkowe (26) zostały przekazane samorządom powiatowym. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi trzy teatry: Teatr Narodowy, Teatr Wielki Opera Narodowa i Narodowy Stary Teatr w Krakowie, współprowadzi zaś Teatr Polski we Wrocławiu, Ośrodek Praktyk Teatralnych "Gardzienice” i Operę Wrocławską (instytucje wpisane do rejestru MKiDN), a do tego pięć teatrów i dwie opery wpisane do rejestru organizatorów samorządowych. <ref>K. Jagodzińska, 2013, s. 134/135</ref>
Po reformie administracyjnej z 1999 roku 30 teatrów dramatycznych i wszystkie opery zostały przekazane pod władze urzędów marszałkowskich, a wszystkie teatry lalkowe (26) zostały przekazane samorządom powiatowym. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi trzy teatry: Teatr Narodowy, Teatr Wielki - Opera Narodowa i Narodowy Stary Teatr w Krakowie, współprowadzi zaś Teatr Polski we Wrocławiu, Ośrodek Praktyk Teatralnych "Gardzienice" i Operę Wrocławską (instytucje wpisane do rejestru MKiDN), a do tego pięć teatrów i dwie opery wpisane do rejestru organizatorów samorządowych<ref>K. Jagodzińska, 2013, s. 134/135</ref>
 
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Obszar chronionego krajobrazu]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Administracja samorządowa]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Izba rzemieślnicza]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Rejestr gruntów]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Park narodowy]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Muzeum]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Administracja niezespolona]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Park krajobrazowy]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Zagospodarowanie przestrzenne]]}} }}


==Przypisy==
==Przypisy==
Linia 61: Linia 49:
==Bibliografia==
==Bibliografia==
<noautolinks>
<noautolinks>
* Borkowska-Niszczota M. (2012)[http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.baztech-article-BPBD-0002-0005/c/httpwww_zneiz_pb_edu_plkwartalnik220122_2borkowska.pdf ''Współpraca instytucji kultury na rzecz rozwoju produktów turystyki kulturowej w ujęciu teoretycznym i praktycznym''], "Economy and Managment", nr 2, s. 59
* Borkowska-Niszczota M. (2012)''[https://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.baztech-article-BPBD-0002-0005/c/httpwww_zneiz_pb_edu_plkwartalnik220122_2borkowska.pdf Współpraca instytucji kultury na rzecz rozwoju produktów turystyki kulturowej w ujęciu teoretycznym i praktycznym]'', Economy and Managment, nr 2
* Jagodzińska K. (2013)[https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/37944/Kultura%20a%20rozw%C3%B3j.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Charakterystyka działalności kulturalnej w Polsce po transformacji ustrojowej''], "Kultura jako zasób", cz. 2, s. 128
* Szulborska-Łukaszewicz J. (2012), ''[https://www.ejournals.eu/pliki/art/233/ Instytucje kultury w Polsce - specyfika ich organizacji i finansowania]'', Zarządzanie w kulturze, nr 13
* Szulborska-Łukaszewicz J. (2012), [http://www.ejournals.eu/pliki/art/233/ ''Instytucje kultury w Polsce - specyfika ich organizacji i finansowania''] "Zarządzanie w kulturze", nr 13, s. 307/308
* Jagodzińska K. (2013), ''Charakterystyka działalności kulturalnej w Polsce po transformacji ustrojowej'', Kultura jako zasób, cz. 2
</noautolinks>
</noautolinks>



Aktualna wersja na dzień 11:20, 3 sty 2024

Instytucja kulturalna - organizacyjna rola dla instytucji działających w zakresie kultury wyznacza Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (znowelizowana 31 sierpnia 2011 r.). Wymienione są w niej m.in. teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, instytucje filmowe, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, ogniska artystyczne, galerie sztuki oraz ośrodki badań i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury. Ponadto część instytucji powiązanych ze sztuką i nauką - muzea, biblioteki, a także przemysł filmowy - funkcjonuje w oparciu o odnoszące się do nich w szczególny sposób ustawy. Oprócz wyżej wymienionych typów instytucji działają również narodowe, wyspecjalizowane instytucje kultury, które podlegają bezpośrednio ministrowi kultury. Są to np.:

  • Instytut Adama Mickiewicza,
  • Instytut Książki,
  • Narodowy Instytut Fryderyka Chopina,
  • Międzynarodowe Centrum Kultury,
  • Polski Instytut Sztuki Filmowej,
  • Archiwa Państwowe, Instytut Teatralny,
  • Narodowy Instytut Audiowizualny,
  • Narodowe Centrum Kultury,
  • Narodowy Instytut Dziedzictwa,
  • Instytut Muzyki i Tańca,
  • Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów[1]

Instytucje kultury posiadają bardzo silne związki z samorządami lokalnymi, które decydują w znacznym stopniu o ich przyszłej współpracy. Instytucje kultury, są z jednej strony niezależnymi podmiotami publicznymi w prowadzeniu własnej działalności i zaciąganiu zobowiązań finansowych, z drugiej zaś strony organizacyjnymi jednostkami samorządowymi powołanymi do realizacji lokalnych polityk kultury. W związku z powyższym, samorząd jest organizatorem działalności kulturalnej i zapewnia instytucji kultury środki finansowe niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej[2]

TL;DR

Artykuł omawia instytucje kulturalne w Polsce, takie jak muzea, biblioteki i teatry. Przedstawia, że instytucje te mają silne związki z samorządami lokalnymi i są finansowane przez nie. Opisuje również osobowość prawną instytucji kulturalnych oraz przedstawia przykłady takich instytucji w Polsce.

Osobowość instytucji kulturalnej

Mówiąc o specyfice instytucji kultury, trzeba pamiętać, że nie znajdziemy ich w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Osobowość prawną instytucje kulturalne uzyskują z chwilą wpisu do rejestru prowadzonego osobno przez każdego z organizatorów. Wszyscy organizatorzy maja jeden jednolity sposób prowadzenia oraz udostępniania rejestru instytucji kultury, który określono Rozporządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 stycznia 2012 roku. Znajduje się tam sprecyzowany zakres danych zamieszczanych w rejestrze, tryb dokonywania wpisów oraz wszelkich zmian, a także przedstawia wzór księgi rejestrowej. Księga rejestrowa złożona jest z czterech działów:

  • pierwszy dotyczy oznaczenia instytucji kultury (tu wpisana jest m.in. jej nazwa, pełna i skrócona, przedmiot działalności, siedziba i adres, a także organizator/współorganizator oraz dane na temat aktu utworzenia, cyfrowy identyfikator instytucji);
  • drugi dotyczy organizacji instytucji kultury (m.in. informacja o złożeniu statutu do rejestru, imiona i nazwiska dyrektora, zastępców i pełnomocników, nazwa oraz siedziba wyodrębnionych jednostek);
  • trzeci dotyczy mienia instytucji kultury;
  • czwarty określa formalne zmiany z zakresu połączenia, podziału lub likwidacji instytucji.

Rejestr Instytucji Kultury prowadzony jest tylko i wyłącznie dla instytucji kultury określonych przepisami Ustawy z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Każda instytucja kultury ma prowadzoną swoją oddzielną księgę rejestrową, zaczynając od 20 maja 2012 roku (wejście w życie ww. rozporządzenia), zarówno rejestr, jak i księgi rejestrowe powinny być prowadzone elektronicznie[3]

Przykłady instytucji kulturalnych

Muzea - na przestrzeni wielu lat, które minęły od przełomowego 1989 roku, w polskim muzealnictwie zaszło bardzo dużo zmian: inwestycje w infrastrukturę (nowe obiekty, modernizacje) powoli dostosowują polskie muzea do dorównania światowym standardom wystawienniczym, tworzone są nowe kategorie instytucji - muzea sztuki poświęcone historii naszego wspaniałego kraju - Polski np, Muzeum Powstania Warszawskiego (Warszawa) i muzea sztuki współczesnej np, Mocak (Kraków). Coraz częściej na różnego typu wystawach i w przestrzeniach około-wystawowych twórcy korzystają z wielu nowe technologii, muzea przywiązują coraz większe znaczenie do działań edukacyjnych oraz do komfortu publiczności (przestrzenie wypoczynku i strefy usług). To jednak dopiero początek wielkich zmian - na wkroczenie w XXI wiek i podążanie za światowym kunsztem, nie tylko w zakresie warunków lokalowych, ale także sposobu zarządzania. Czekają setki muzeów zarówno w dużych miastach, jak i na prowincji, aby zaistnieć wśród tych najbardziej znanych. Wszystkie muzea w Polsce funkcjonują na podstawie o Ustawę z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (znowelizowaną w 2007 r.). Zgodnie z nią: "Muzeum jest jednostką organizacyjną nienastawioną na osiąganie zysku, której celem jest gromadzenie i trwała ochrona dóbr naturalnego i kulturalnego dziedzictwa ludzkości o charakterze materialnym i niematerialnym, informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów, upowszechnianie podstawowych wartości historii, nauki i kultury polskiej oraz światowej, kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej oraz umożliwianie korzystania ze zgromadzonych zbiorów" (Art. 1). [4]

Biblioteki - Komputeryzacja i digitalizacja oddziałuje i zmienia charakter bibliotek (dokumenty elektroniczne, katalogi online) i sposób dostępu do katalogów (biblioteki cyfrowe). Jednocześnie biblioteki coraz częściej przeradzają się w miejsca nauki i spędzania wolnego czasu - powoli zmieniają się one w nowoczesne, interdyscyplinarne centra kultury. Biblioteki funkcjonują na podstawie o Ustawę z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach. Zgodnie z zapisem w ustawie, biblioteki "organizują i zapewniają dostęp do zasobów dorobku nauki i kultury polskiej oraz światowej" (Art. 3, pkt. 1). Do zadań bibliotek należy:

  • "gromadzenie, opracowywanie, przechowywanie i ochrona materiałów bibliotecznych",
  • obsługa użytkowników, najważniejsze zadanie to udostępnianie zbiorów oraz prowadzenie działalności informacyjnej, zwłaszcza informowanie o zbiorach własnych, ale także innych bibliotek, muzeów i ośrodków informacji naukowej, a także współdziałanie z archiwami w tym zakresie.

Do innych zadań możemy zaliczyć ponadto: prowadzenie działalności bibliograficznej, dokumentacyjnej, naukowo-badawczej, wydawniczej, edukacyjnej, popularyzatorskiej i instrukcyjno-metodycznej" (Art. 4).[5]

Teatr - GUS przyjął dwie definicje Teatru:

  • 1. "Instytucja lub organizacja zajmująca się profesjonalnie regularnym wystawianiem utworów scenicznych (dramatycznych, lalkowych, muzycznych i rozrywkowych), posiadająca stały zespół (aktorów, śpiewaków, tancerzy, muzyków, reżyserów, scenografów itp.), z reguły posiadająca budynek lub pomieszczenie przystosowane do wystawiania utworów scenicznych, przy wykorzystaniu różnych technik przekazu: słowo, ruch, muzyka, dźwięk, plastyka (niezależnie od liczby występujących w nich osób). Teatr może być stały lub objazdowy, a ze względu na prezentowaną formę sceniczną wyróżnia się: teatr dramatyczny, teatr lalkowy, teatr muzyczny (opera, operetka, tańca, balet, musical, rewiowy)".
  • 2. "Instytucja kultury; profesjonalna jednostka wyodrębniona pod względem prawnym, organizacyjnym i ekonomiczno-finansowym, prowadząca regularnie jednorodną działalność sceniczną, niezależnie od liczby posiadanych scen".

W 2003 roku w Warszawie powstał Instytut Teatralny, który zajmuje się dokumentowaniem polskiego życia teatralnego oraz badaniami nad współczesnością i historią teatru polskiego, ma także pomóc w promocji i poszerzaniu naszego teatru za granicą. Po reformie administracyjnej z 1999 roku 30 teatrów dramatycznych i wszystkie opery zostały przekazane pod władze urzędów marszałkowskich, a wszystkie teatry lalkowe (26) zostały przekazane samorządom powiatowym. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi trzy teatry: Teatr Narodowy, Teatr Wielki - Opera Narodowa i Narodowy Stary Teatr w Krakowie, współprowadzi zaś Teatr Polski we Wrocławiu, Ośrodek Praktyk Teatralnych "Gardzienice" i Operę Wrocławską (instytucje wpisane do rejestru MKiDN), a do tego pięć teatrów i dwie opery wpisane do rejestru organizatorów samorządowych[6]


Instytucja kulturalnaartykuły polecane
Obszar chronionego krajobrazuAdministracja samorządowaIzba rzemieślniczaRejestr gruntówPark narodowyMuzeumAdministracja niezespolonaPark krajobrazowyZagospodarowanie przestrzenne

Przypisy

  1. K. Jagodzińska, 2013, s. 128
  2. M. Borkowska-Niszczota, 2012, s. 59
  3. J. Szulborska-Łukaszewicz, 2012, s. 307/308
  4. K. Jagodzińska, 2013. s. 128/129
  5. K. Jagodzińska, 2013, s. 131/132
  6. K. Jagodzińska, 2013, s. 134/135

Bibliografia


Autor: Krzysztof Lewandowski