Odpowiedzialność: Różnice pomiędzy wersjami
m (Pozycjonowanie) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| Linia 64: | Linia 64: | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Rzecznik Praw Obywatelskich]]}} — {{i5link|a=[[Sąd administracyjny]]}} — {{i5link|a=[[Prawo administracyjne]]}} — {{i5link|a=[[Funkcjonariusz publiczny]]}} — {{i5link|a=[[Postępowanie sądowe]]}} — {{i5link|a=[[Ubezwłasnowolnienie]]}} — {{i5link|a=[[Postępowanie cywilne]]}} — {{i5link|a=[[Ustawa o dostępie do informacji publicznej]]}} — {{i5link|a=[[Związki zawodowe]]}} }} | |||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
<references /> | <references /> | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| Linia 74: | Linia 74: | ||
* Babiarz P.(2018)[https://babiarz.com.pl/zasady-i-przeslanki-odpowiedzialnosci-cywilnej/ ''Zasady i przesłanki odpowiedzialności cywilnej''] "Doradztwo Prawne. Przemysław Babiarz" | * Babiarz P.(2018)[https://babiarz.com.pl/zasady-i-przeslanki-odpowiedzialnosci-cywilnej/ ''Zasady i przesłanki odpowiedzialności cywilnej''] "Doradztwo Prawne. Przemysław Babiarz" | ||
* Drabik L. (red.) (2019), ''Słownik języka polskiego PWN'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | * Drabik L. (red.) (2019), ''Słownik języka polskiego PWN'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | ||
* Gajewski K.(2009)[https://www.krzysztofgajewski.info/pdf/popularyzacja/2009_Odpowiedzialnosc.pdf | * Gajewski K. (2009), ''[https://www.krzysztofgajewski.info/pdf/popularyzacja/2009_Odpowiedzialnosc.pdf Odpowiedzialność moralna i posłuszeństwo]'', Staromiejski Uniwersytet Trzeciego Wieku, Warszawa | ||
* ''Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19970780483 Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483] | * ''Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19970780483 Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483] | ||
* Opaliński B.(2011)''Trybunał Stanu w polskim porządku ustrojowym. Zagadnienia wybrane'' "Przegląd prawa konstytucyjnego" nr 2 | * Opaliński B.(2011)''Trybunał Stanu w polskim porządku ustrojowym. Zagadnienia wybrane'' "Przegląd prawa konstytucyjnego" nr 2 | ||
Wersja z 00:23, 22 lis 2023
Odpowiedzialność - prawo obowiązek ponoszenia przewidzianych przez przepisy prawne konsekwencji zachowania się własnego lub innych osób.
Według słownika PWN odpowiedzialnością jest obowiązek moralny lub prawny odpowiadania za swoje lub czyjeś czyny oraz przyjęcie na siebie obowiązku zadbania o kogoś lub o coś[1]
Odpowiedzialność moralna a odpowiedzialność prawna
Dwoma podstawowymi kategoriami odpowiedzialności są:
- Odpowiedzialność moralna - jest każdym rodzajem przyjmowania na własne sumienie obowiązku opieki i odpowiadania za siebie, kogoś lub coś. W odróżnieniu od odpowiedzialności prawnej jest subiektywna i nie może być egzekwowana przez organy państwowe.
- Odpowiedzialność prawna - staje się stanem faktycznym w momencie popełnienia czynu zabronionego. Występuje pomiędzy obywatelem a Państwem. Jej dokładne regulacje spisane są w ustawach.
Nie powinno się ich ze sobą utożsamiać. Jednakże występują przypadki, gdy na sprawcy ciąży:
- jednocześnie odpowiedzialność prawna i moralna (np. kradzież, dewastacja)
- jedynie odpowiedzialność moralna, bez konsekwencji prawnych (np. zdrada małżeńska)
- jedynie odpowiedzialność prawna, bez odpowiedzialności moralnej (np. żebranie, dezercja - w pewnych przypadkach, biorąc pod uwagę motywy kierujące sprawcą możemy z etycznego punktu widzenia uznać go za niewinnego pomimo iż dopuścił się on złamania prawa)[2]
Rodzaje odpowiedzialności prawnej
| Odpowiedzialność konstytucyjna |
Jest następstwem naruszenia Konstytucji lub ustawy, popełnionym w związku ze sprawowaną funkcją lub w zakresie swojego urzędowania ponoszona przez:
Odpowiedzialność konstytucyjna egzekwowana jest w Polsce przez Trybunał Stanu, który pełni funkcje organu władzy sądowniczej wyżej wymienionych funkcjonariuszy państwowych[4] |
| Odpowiedzialność cywilna |
Jest sytuacją prawną na podstawie której powstaje zobowiązanie do kompensacji szkody wyrządzonej poprzez działania podmiotu (odpowiedzialność deliktowa - ex delicto), niewykonanie działań lub zachowanie przy nich nienależytej staranności (odpowiedzialność kontraktowa - ex contractu).[5] [6] Warunkami koniecznymi do powstania odpowiedzialności cywilnej są:
Więcej informacji na ten temat - Odpowiedzialność cywilna |
| Odpowiedzialność karna |
Pojawia się w wyniku dopuszczenia się czynu zabronionego ustawą obowiązującą w czasie jego popełnienia[8] Ustawa wyróżnia dwa typy czynów zabronionych:
Odpowiedzialność karna występuje również, gdy dojdzie do: współpracy, pomocy, zaniechania, bądź podżegania do popełnienia przestępstwa[10] Czyny zabronione zagrożone są karą grzywny, zawieszenia bądź pozbawienia wolności. Wysokość kary zależna jest od następstwa czynu. Warunkiem koniecznym do powstania odpowiedzialności karnej są:
|
| Odpowiedzialność — artykuły polecane |
| Rzecznik Praw Obywatelskich — Sąd administracyjny — Prawo administracyjne — Funkcjonariusz publiczny — Postępowanie sądowe — Ubezwłasnowolnienie — Postępowanie cywilne — Ustawa o dostępie do informacji publicznej — Związki zawodowe |
Przypisy
- ↑ L. Drabik 2018
- ↑ K. Gajewski 2009, s. 2
- ↑ Konstytucja RP 1997, art. 198 ust. 1, 2
- ↑ B. Opaliński 2011, s. 119
- ↑ P. Babiarz 2018, Zasady i przesłanki odpowiedzialności cywilnej
- ↑ Kodeks Cywilny 1964, art. 471, 472
- ↑ P. Babiarz 2018, Zasady i przesłanki odpowiedzialności cywilnej
- ↑ Kodeks karny 1997, art. 1 § 1
- ↑ Kodeks karny 1997, art. 9 § 3
- ↑ Kodeks karny 1997, art. 18-20
- ↑ Kodeks karny 1997, art. 1 § 1
Bibliografia
- Babiarz P.(2018)Zasady i przesłanki odpowiedzialności cywilnej "Doradztwo Prawne. Przemysław Babiarz"
- Drabik L. (red.) (2019), Słownik języka polskiego PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Gajewski K. (2009), Odpowiedzialność moralna i posłuszeństwo, Staromiejski Uniwersytet Trzeciego Wieku, Warszawa
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483
- Opaliński B.(2011)Trybunał Stanu w polskim porządku ustrojowym. Zagadnienia wybrane "Przegląd prawa konstytucyjnego" nr 2
- Peno M.(2015)Prawna odpowiedzialość z tutułu pełnienia roli społecznej"Acta Universitatis Lodziensis" nr 74
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny. Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
Autor: Karolina Mączek
