Proces technologiczny: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Dodanie MetaData Description) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
}} | }} | ||
'''[[Proces]] technologiczny''' - [[zespół]] zorganizowanych czynności i celowo przeprowadzanych zjawisk fizycznych i chemicznych mających na celu przemianę w zakładzie przemysłowym określonego zestawu surowców w żą[[dane]] produkty. Może mieć charakter okresowy lub ciągły. Każdy proces technologiczny składa się zwykle z szeregu [[Proces|procesów]] jednostkowych lub operacji jednostkowych [I. Duda 1994, s. 130]. Do procesów technologicznych zaliczamy wszystkie działania, które mają tak przekształcać cechy przedmiotu pracy, aby w rezultacie zmienić jego postać z materiału surowego w gotowy [[Wyrób|wyrób]] [B. Liwowski, R. Kozłowski 2007, s. 14]. | |||
* Proces technologiczny dozorowany- proces technologiczny, którego parametry charakteryzujące przebieg, przekazywane są bezpośrednio lub za pośrednictwem urządzeń mechanicznych na zewnątrz do odpowiednich obiektów. | * Proces technologiczny dozorowany- proces technologiczny, którego parametry charakteryzujące przebieg, przekazywane są bezpośrednio lub za pośrednictwem urządzeń mechanicznych na zewnątrz do odpowiednich obiektów. | ||
* Proces technologiczny sterowany- proces technologiczny, którego przebieg jest zależny od poleceń otrzymywanych za pośrednictwem urządzeń telemechanicznych. Prawidłowe sterowanie procesem wymaga stałego informowania urządzenia sterującego o przebiegu tego procesu. Dlatego procesy sterowane są z reguły również procesami dozorowanymi[H. Chmielewski 1972, s. 272-273]. | * Proces technologiczny sterowany- proces technologiczny, którego przebieg jest zależny od poleceń otrzymywanych za pośrednictwem urządzeń telemechanicznych. Prawidłowe sterowanie procesem wymaga stałego informowania urządzenia sterującego o przebiegu tego procesu. Dlatego procesy sterowane są z reguły również procesami dozorowanymi[H. Chmielewski 1972, s. 272-273]. | ||
* Proces technologiczny składa się z wielu czynności. Można je podzielić na dwie grupy: czynności główne i czynności pomocnicze. Czynnościami głównymi są te, które wiążą się bezpośrednio ze zmianą kształtu, wymiarów, właściwości surówki czy półwyrobu, a także z łączeniem elementów w większe zbiory, części nazwane podzespołami, zespołami czy całymi wyrobami. W pierwszym przypadku mówi się o operacji obróbki, a w drugim- o operacji montażu. Proces technologiczny może więc być procesem: | * Proces technologiczny składa się z wielu czynności. Można je podzielić na dwie grupy: czynności główne i czynności pomocnicze. Czynnościami głównymi są te, które wiążą się bezpośrednio ze zmianą kształtu, wymiarów, właściwości surówki czy półwyrobu, a także z łączeniem elementów w większe zbiory, części nazwane podzespołami, zespołami czy całymi wyrobami. W pierwszym przypadku mówi się o operacji obróbki, a w drugim- o operacji montażu. Proces technologiczny może więc być procesem: | ||
* Obróbki - obejmuje czynności związane bezpośrednio ze zmianą kształtu, wymiarów, jakości powierzchni lub właściwości przedmiotu (od półfabrykatu do otrzymania gotowej części). | * Obróbki - obejmuje czynności związane bezpośrednio ze zmianą kształtu, wymiarów, jakości powierzchni lub właściwości przedmiotu (od półfabrykatu do otrzymania gotowej części). | ||
* Montażu - obejmuje wszystkie czynności niezbędne do złożenia poszczególnych części w jednostkę montażową (podzespół, zespół, [[wyrób]]), przy warunki zapewnienia odpowiedniego położenia i ruchu części. Proces odwrotny, polegający na rozłożeniu jednostki konstrukcyjnej na mniejsze lub poszczególne części, jest demontażem [T. Karpiński 2004, s. 54]. | * Montażu - obejmuje wszystkie czynności niezbędne do złożenia poszczególnych części w jednostkę montażową (podzespół, zespół, [[wyrób]]), przy warunki zapewnienia odpowiedniego położenia i ruchu części. Proces odwrotny, polegający na rozłożeniu jednostki konstrukcyjnej na mniejsze lub poszczególne części, jest demontażem [T. Karpiński 2004, s. 54]. | ||
<google>ban728t</google> | <google>ban728t</google> | ||
* Proces technologiczny dzieli się na składowe (struktura procesów technologicznych) określone jako [M. Brzeziński 2013, s. 27].: | * Proces technologiczny dzieli się na składowe (struktura procesów technologicznych) określone jako [M. Brzeziński 2013, s. 27].: | ||
# Operacja, jest częścią procesu technologicznego wykonywaną na określonym przedmiocie przez jednego robotnika lub przez brygadę robotników, bez przerwy i na jednym stanowisku roboczym. Operację charakteryzuje więc stałość obrabianego przedmiotu, stanowiska roboczego i wykonawców. | # Operacja, jest częścią procesu technologicznego wykonywaną na określonym przedmiocie przez jednego robotnika lub przez brygadę robotników, bez przerwy i na jednym stanowisku roboczym. Operację charakteryzuje więc stałość obrabianego przedmiotu, stanowiska roboczego i wykonawców. | ||
# Ustawienie, jest częścią operacji, którą można wykonać przy jednym zamocowaniu przedmiotu lub grupy przedmiotów. | # Ustawienie, jest częścią operacji, którą można wykonać przy jednym zamocowaniu przedmiotu lub grupy przedmiotów. | ||
# [[Pozycja]], to każde położenie przedmiotu względem obrabiarki bez zmiany ustawienia. | # [[Pozycja]], to każde położenie przedmiotu względem obrabiarki bez zmiany ustawienia. | ||
# Zabieg, jest częścią operacji wykonywaną przy obróbce jednej powierzchni (lub zespołu powierzchni) jednym narzędziem (lub zespołem narzędzi) przy zmiennych warunkach obróbki. | # Zabieg, jest częścią operacji wykonywaną przy obróbce jednej powierzchni (lub zespołu powierzchni) jednym narzędziem (lub zespołem narzędzi) przy zmiennych warunkach obróbki. | ||
# Przejście, to np. zdjęcie jednej warstwy metalu przez jedno narzędzie lub zespół narzędzi. Zabieg składa się więc z jednego lub kilku przejść następujących bezpośrednio jedno po drugim. | # Przejście, to np. zdjęcie jednej warstwy metalu przez jedno narzędzie lub zespół narzędzi. Zabieg składa się więc z jednego lub kilku przejść następujących bezpośrednio jedno po drugim. | ||
# Czynność, to część operacji lub zabiegu, która jest odrębnym działaniem charakteryzującym się ścisłym określeniem zadania i która dotyczy pracy ręcznej. | # Czynność, to część operacji lub zabiegu, która jest odrębnym działaniem charakteryzującym się ścisłym określeniem zadania i która dotyczy pracy ręcznej. | ||
# Ruch roboczy, jest częścią składową czynności- jest najmniejszym dającym się wydzielić elementem pracy. | # Ruch roboczy, jest częścią składową czynności- jest najmniejszym dającym się wydzielić elementem pracy. | ||
==TL;DR== | ==TL;DR== | ||
| Linia 58: | Linia 56: | ||
Kartę technologiczną opracowuje się dla konkretnego przedmiotu obrabianego. Zawiera ona informację takie jak: opis operacji wraz z wyszczególnieniem stanowisk roboczych, pomocy specjalnych oraz czasów; przygotowawczo-zakończeniowego, jednostkowego i łącznego czasu wykonania. Ponadto umieszcza się w niej również kolejne numery wykonywanych operacji, ich operacji, stanowiska, na których mają być wykonywane, przewidziane oprzyrządowanie oraz czasy przewidziane na operacje. | Kartę technologiczną opracowuje się dla konkretnego przedmiotu obrabianego. Zawiera ona informację takie jak: opis operacji wraz z wyszczególnieniem stanowisk roboczych, pomocy specjalnych oraz czasów; przygotowawczo-zakończeniowego, jednostkowego i łącznego czasu wykonania. Ponadto umieszcza się w niej również kolejne numery wykonywanych operacji, ich operacji, stanowiska, na których mają być wykonywane, przewidziane oprzyrządowanie oraz czasy przewidziane na operacje. | ||
==Bibliografia | ==Bibliografia== | ||
* Brzeziński M. (2013). '' | <noautolinks> | ||
* Chmielewski H. (1972). ''Encyklopedia techniki. | * Brzeziński M. (2013). ''Organizacja produkcji w przedsiębiorstwie''. Warszawa: Difin | ||
* Chmielewski H. (1972). ''Encyklopedia techniki. Automatyka''. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne | |||
* Duda I. (1994). ''Słownik pojęć towaroznawczych''. Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie | * Duda I. (1994). ''Słownik pojęć towaroznawczych''. Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie | ||
* Gawlik J., Plichta J., Świć A. (2013). '' | * Gawlik J., Plichta J., Świć A. (2013). ''Procesy produkcyjne''. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne s. 37-39 | ||
* Karpiński T. (2004). '' | * Karpiński T. (2004). ''Inżynieria produkcji''. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo Techniczne | ||
* Liwowski B., Kozłowski R. (2007). ''Podstawowe zagadnienia zarządzania produkcją''. Kraków: Oficyna Ekonomiczna | * Liwowski B., Kozłowski R. (2007). ''Podstawowe zagadnienia zarządzania produkcją''. Kraków: Oficyna Ekonomiczna | ||
* Zych A. (2005). '' | * Zych A. (2005). ''Projektowanie procesów technologicznych''. Radom: Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy [http://www.zscku.konin.pl/przedmiotyzawodowe/files/projektowanie%20procesow%20technologicznych.pdf] | ||
</noautolinks> | |||
{{a|Nowak Magdalena, Michał Mędrek}} | {{a|Nowak Magdalena, Michał Mędrek}} | ||
[[Kategoria:Towaroznawstwo]] | [[Kategoria:Towaroznawstwo]] | ||
{{#metamaster:description|Proces technologiczny to przekształcenie surowców w produkty. Dowiedz się więcej na encyklopedii.}} | {{#metamaster:description|Proces technologiczny to przekształcenie surowców w produkty. Dowiedz się więcej na encyklopedii.}} | ||
Wersja z 21:50, 27 paź 2023
| Proces technologiczny |
|---|
| Polecane artykuły |
Proces technologiczny - zespół zorganizowanych czynności i celowo przeprowadzanych zjawisk fizycznych i chemicznych mających na celu przemianę w zakładzie przemysłowym określonego zestawu surowców w żądane produkty. Może mieć charakter okresowy lub ciągły. Każdy proces technologiczny składa się zwykle z szeregu procesów jednostkowych lub operacji jednostkowych [I. Duda 1994, s. 130]. Do procesów technologicznych zaliczamy wszystkie działania, które mają tak przekształcać cechy przedmiotu pracy, aby w rezultacie zmienić jego postać z materiału surowego w gotowy wyrób [B. Liwowski, R. Kozłowski 2007, s. 14].
- Proces technologiczny dozorowany- proces technologiczny, którego parametry charakteryzujące przebieg, przekazywane są bezpośrednio lub za pośrednictwem urządzeń mechanicznych na zewnątrz do odpowiednich obiektów.
- Proces technologiczny sterowany- proces technologiczny, którego przebieg jest zależny od poleceń otrzymywanych za pośrednictwem urządzeń telemechanicznych. Prawidłowe sterowanie procesem wymaga stałego informowania urządzenia sterującego o przebiegu tego procesu. Dlatego procesy sterowane są z reguły również procesami dozorowanymi[H. Chmielewski 1972, s. 272-273].
- Proces technologiczny składa się z wielu czynności. Można je podzielić na dwie grupy: czynności główne i czynności pomocnicze. Czynnościami głównymi są te, które wiążą się bezpośrednio ze zmianą kształtu, wymiarów, właściwości surówki czy półwyrobu, a także z łączeniem elementów w większe zbiory, części nazwane podzespołami, zespołami czy całymi wyrobami. W pierwszym przypadku mówi się o operacji obróbki, a w drugim- o operacji montażu. Proces technologiczny może więc być procesem:
- Obróbki - obejmuje czynności związane bezpośrednio ze zmianą kształtu, wymiarów, jakości powierzchni lub właściwości przedmiotu (od półfabrykatu do otrzymania gotowej części).
- Montażu - obejmuje wszystkie czynności niezbędne do złożenia poszczególnych części w jednostkę montażową (podzespół, zespół, wyrób), przy warunki zapewnienia odpowiedniego położenia i ruchu części. Proces odwrotny, polegający na rozłożeniu jednostki konstrukcyjnej na mniejsze lub poszczególne części, jest demontażem [T. Karpiński 2004, s. 54].
- Proces technologiczny dzieli się na składowe (struktura procesów technologicznych) określone jako [M. Brzeziński 2013, s. 27].:
- Operacja, jest częścią procesu technologicznego wykonywaną na określonym przedmiocie przez jednego robotnika lub przez brygadę robotników, bez przerwy i na jednym stanowisku roboczym. Operację charakteryzuje więc stałość obrabianego przedmiotu, stanowiska roboczego i wykonawców.
- Ustawienie, jest częścią operacji, którą można wykonać przy jednym zamocowaniu przedmiotu lub grupy przedmiotów.
- Pozycja, to każde położenie przedmiotu względem obrabiarki bez zmiany ustawienia.
- Zabieg, jest częścią operacji wykonywaną przy obróbce jednej powierzchni (lub zespołu powierzchni) jednym narzędziem (lub zespołem narzędzi) przy zmiennych warunkach obróbki.
- Przejście, to np. zdjęcie jednej warstwy metalu przez jedno narzędzie lub zespół narzędzi. Zabieg składa się więc z jednego lub kilku przejść następujących bezpośrednio jedno po drugim.
- Czynność, to część operacji lub zabiegu, która jest odrębnym działaniem charakteryzującym się ścisłym określeniem zadania i która dotyczy pracy ręcznej.
- Ruch roboczy, jest częścią składową czynności- jest najmniejszym dającym się wydzielić elementem pracy.
TL;DR
Proces technologiczny to zbiór czynności mających na celu przekształcenie surowców w produkty. Może być dozorowany lub sterowany. Składa się z czynności głównych (obróbka i montaż) i pomocniczych. Dzieli się na operacje, ustawienia, pozycje, zabiegi, przejścia, czynności i ruchy robocze. Struktura procesu technologicznego obejmuje obróbkę wstępną, zgrubną, kształtującą i wykończeniową. Technolog musi dobierać odpowiednich półfabrykantów i opracowywać kartę technologiczną dla danego przedmiotu.
Struktura procesu technologicznego
W procesie technologicznym można wyodrębnić:
- obróbka wstępna (skórowanie)- jej zadaniem jest usunięcie powierzchniowej warstwy materiału, z największych powierzchni obrabianego przedmiotu.
- obróbka zgrubna- polega na usunięciu uszkodzonej warstwy materiału.
- obróbka kształtująca (średnio dokładniej)- w jej trakcji nadawany jest przedmiotowi kształt według rysunku wykonawczego.
- obróbka wykończeniowa (dokładna)- głównymi stosowanymi metodami są: szlifowani, wytaczanie oraz toczenie i frezowanie.
Dobór półfabrykantów
Przed rozpoczęciem przygotowywania procesu technologicznego technolog musi ustalić rodzaj półfabrykantu, jaki wykorzysta do wykonania wyrobów. Półfabrykanty dzielimy na:
- wyroby walcowe
- wyroby spawane
- wyroby ciągnione, szlifowane
- odkuwki
- odlewy
- tworzywa sztuczne
- wyroby wykrawane i wytłaczane z blachy
Karta technologiczna
Kartę technologiczną opracowuje się dla konkretnego przedmiotu obrabianego. Zawiera ona informację takie jak: opis operacji wraz z wyszczególnieniem stanowisk roboczych, pomocy specjalnych oraz czasów; przygotowawczo-zakończeniowego, jednostkowego i łącznego czasu wykonania. Ponadto umieszcza się w niej również kolejne numery wykonywanych operacji, ich operacji, stanowiska, na których mają być wykonywane, przewidziane oprzyrządowanie oraz czasy przewidziane na operacje.
Bibliografia
- Brzeziński M. (2013). Organizacja produkcji w przedsiębiorstwie. Warszawa: Difin
- Chmielewski H. (1972). Encyklopedia techniki. Automatyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne
- Duda I. (1994). Słownik pojęć towaroznawczych. Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie
- Gawlik J., Plichta J., Świć A. (2013). Procesy produkcyjne. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne s. 37-39
- Karpiński T. (2004). Inżynieria produkcji. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo Techniczne
- Liwowski B., Kozłowski R. (2007). Podstawowe zagadnienia zarządzania produkcją. Kraków: Oficyna Ekonomiczna
- Zych A. (2005). Projektowanie procesów technologicznych. Radom: Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy [1]
Autor: Nowak Magdalena, Michał Mędrek
