Zmienna ilościowa

Zmienna ilościowa
Polecane artykuły
Wnioskowanie statystyczne Rozkład częstości Skala porządkowa ANOVA Współczynnik zmienności Cechy populacji Zbiorowość statystyczna Rozkład normalny Populacja

Zmienna ilościowa - jest to kategoria zmiennych, w przypadku których możemy ustalić na pewnej skali badanej cechy. Stosowanie zmiennych ilościowych pozwala stosować wiele działań matematycznych. W przypadku zmiennych jakościowych możemy jedynie stwierdzić, czy dwa obiekty są równe czy różne pod względem badanej cechy, tymczasem podstawową właściwością wszystkich zmiennych ilościowych jest możliwość uporządkowania (rosnącego czy malejącego) obiektów pod względem danej cechy. Typową zmienną jakościową jest płeć lub województwo zamieszkania - nie ma tu możliwości stwierdzenia relacji mniejszy/większy. Przykładowe zmienne ilościowe to dochód, poziom wykształcenia, stosunek wobec obcokrajowców, czy poziom religijności. Może zostać zmierzona w skali.

Do zmiennych ilościowych zaliczamy przede wszystkim większość zmiennych matematycznych lub fizycznych, ale także wiele zmiennych z zakresu nauk społecznych, które na pierwszy rzut oka nie mają charakteru liczbowego. Przykładem może być klasa społeczna: kolejnym klasom w hierarchii społecznej możemy z łatwością przyporządkować kolejne liczby całkowite, bez zniekształcenia charakteru zmiennej.

Klasyfikacje zmiennych ilościowych

Zmienne ilościowe charakteryzują się różną mocą. Można wyróżnić, na podstawie klasyfikacji Stevensa, trzy rodzaje zmiennych ilościowych:

1. Zmienne porządkowe
2. Zmienne interwałowe
3. Zmienne ilorazowe.

W zależności od mocy zmiennej, możemy stosować dla niej kolejne statystyki opisowe (mediana, średnia, miary rozproszenia, skośności i inne), ustalać stosunki wartości przysługujących poszczególnym przedmiotom, stawiać tezy porównawcze typu: coś jest x razy większe od czegoś. Wreszcie, stosowanie zmiennych ilościowych (szczególnie na poziomie ilorazowym) umożliwia obliczanie związków funkcyjnych między zmiennymi o jasnej interpretacji i dużej dokładności.

Testy statystyczne badanego obiektu:

• Różnice

1. Zmiennie ilościowe
2. Zmienne jakościowe

• Zależności

1. Zmienne ilościowe
2. Zmienne jakościowe

Zmienne ilościowe a zmienne jakościowe

1. Cechy jakościowe – niemierzalne (np. kolor, sprawny, niesprawny)
2. Cechy ilościowe – tzw. mierzalne to takie, które dadzą się wyrazić za pomocą jednostek miary w pewnej skali (np. wzrost [cm], waga [kg], udział[%]).

Cecha mierzalna jest:

• ciągła,
• może przyjmować każdą wartość z określonego, skończonego przedziału liczbowego (np.odległość, ciężar, temperatura)
• dyskretna,
• skokowa przyjmuje wartości ze zbioru skończonego lub przeliczalnego (ilość wyrobów wadliwych, liczba zatrudnionych w zawodzie

Agregacja a charakter zmiennych

Dokonując agregacji zmiennych na poziomie ponadjednostkowym i tworząc tym samym liczbowe charakterystyki pewnych zbiorów, np. wyników sondażu, mieszkańców pewnego województwa, tworzymy często automatycznie zmienne ilościowe. Przykładowo, płeć na poziomie jednostkowym to zmienna jakościowa, ale już liczba kobiet lub współczynnik feminizacji obliczony dla określonego województwa to zmienna ilościowa, której wartości możemy ze sobą porównywać.

Bibliografia

• Adrian A. (2018), Statystyka i analiza danych. Wstępne opracowanie danych. Statystyka opisowa., Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Kraków.
• Apanowicz J. (2002), Metodologia ogólna, Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu w Gdyni, Gdynia.
• Babbie E. (2003), Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Borkowski B. i in. (2012), Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Warszawa.
• Frankfort-Nachmias C., Nachmias D. (2001), Metody badawcze w naukach społecznych, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań.
• Moczko J. (2008), Wybrane metody analizy danych jakościowych na przykładzie wyników badań kardiologicznych, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań.
• Mućk J. (2018), Ekonometria. Modelowanie zmiennej ilościowej, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
• Nowak S. (2007), Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Strawiński P. (2018), Notatki do ćwiczeń z Ekonometrii, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Zejda J. (2011/2012), Podstawy statystyki, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katowice.

Autor: Maciej Grodzicki, Gabriela Słabniak