Porównanie projektów o różnej długości życia
Do porównania projektów o różnej długości życia można zastosować dwie metody:
- Ekwiwalentna renta roczna
- Powielenie
METODA EKWIWALENTNEJ RENTY ROCZNEJ (ERR)
Metoda ta bierze pod uwagę oczekiwaną długość życia projektu i na tej podstawie mierzy efektywną wysokość strumienia przychodu, jaki będzie realizowany w każdym z lat życia projektu.Opiera się na założeniu, że wyrażona wielkością NPV łączna korzyść netto przedsięwzięcia inwestycyjnego w jego całym ekonomicznym cyklu życia jest równoważna serii stałych płatności generowanych w ciągu całego cyklu życia. Nie są więc porównywane, NPV analizowanych przedsięwzięć, lecz ich ekwiwalentny przepływ roczny. ERR określa efektywny roczny przychód - stały w każdym z lat trwania projektu.
METODA POWIELANIA
Innym sposobem uwzględnienia różnicy długości życia pomiędzy dwoma projektami A i B jest wyznaczenie miary bezpośredniej rekompensaty z tytułu krótszego okresu życia projektu B. Metoda ta polega na założeniu powielenia projektu B dopóty, dopóki łączny okres życia takiego połączonego projektu nie będzie równy okresowi życia projektu A. Jeżeli okres życia projektu A wynosi np. 6 lat a projektu B tylko 2 lata oznacz to,że projekt B musi być powielony trzykrotnie. W zasadzie powielania traktujemy badane projekty tak jakby miały jednakowa długość życia, mimo iż w istocie tak nie jest. Powieleniu podlega zawsze tylko długość życia jednego projektu np.B, wówczas długość życia projektu A można wyrazić jako wielokrotność okresu życia projektu B. W przypadku, gdy długość życia jednego projektu nie jest pełną wielokrotnością długości życia innego, może wystąpić konieczność powielania obydwu.
Metoda dyskontowania przepływów pieniężnych
Metoda dyskontowania przepływów pieniężnych jest narzędziem, które służy do oceny wartości projektów inwestycyjnych. Polega na przeliczaniu przyszłych przepływów pieniężnych na ich wartość bieżącą przy uwzględnieniu wartości czasowej pieniądza.
Zasada wartości czasowej pieniądza mówi, że pieniądz posiadany dzisiaj jest bardziej wartościowy niż ta sama suma pieniędzy posiadana w przyszłości. Wynika to z faktu, że pieniądz można zainwestować i zarobić na nim dodatkowe odsetki. W przypadku porównywania projektów o różnej długości życia, zasada wartości czasowej pieniądza jest istotna, ponieważ pozwala na uwzględnienie różnic w czasie trwania projektów i przeliczenie przyszłych przepływów pieniężnych na ich wartość bieżącą.
Przy dyskontowaniu przepływów pieniężnych stosuje się różne kroki i formuły. Pierwszym krokiem jest określenie stopy dyskontowej, czyli oczekiwanej stopy zwrotu z inwestycji. Następnie przyszłe przepływy pieniężne są przeliczane na ich wartość bieżącą za pomocą odpowiedniej formuły, na przykład metody wartości bieżącej netto (NPV) lub wskaźnika opłacalności inwestycji (ROI). Ostatecznym krokiem jest porównanie wartości bieżącej przepływów pieniężnych dla różnych projektów i wybranie najbardziej opłacalnego.
Metoda dyskontowania przepływów pieniężnych jest przydatna do porównywania projektów o różnym okresie trwania, ponieważ pozwala uwzględnić wartość czasową pieniądza i przeliczyć przyszłe przepływy pieniężne na ich wartość bieżącą. Dzięki temu można bezpośrednio porównać projekty o różnej długości życia i ocenić, który z nich jest bardziej opłacalny.
Czynniki ryzyka i niepewności
Projekty o różnej długości życia mogą być narażone na różne czynniki ryzyka i niepewności. Mogą to być zmienne warunki rynkowe, zmiany technologiczne, zmiany polityczne czy zmiany w preferencjach klientów. W przypadku projektów o dłuższym okresie życia istnieje większe ryzyko wystąpienia tych czynników i konieczność ich uwzględnienia przy planowaniu i zarządzaniu projektem.
Do oceny projektów pod kątem ich odporności na ryzyko można wykorzystać różne metody analizy ryzyka, takie jak analiza wrażliwości, analiza scenariuszowa czy analiza symulacyjna. Te metody pozwalają na identyfikację czynników ryzyka i ocenę ich wpływu na projekt. Dzięki temu można podjąć odpowiednie decyzje zarządcze i zminimalizować ryzyko niepowodzenia projektu.
Projekty o dłuższym okresie życia mogą być bardziej narażone na ryzyko zmian w otoczeniu biznesowym, technologicznym czy politycznym ze względu na dłuższy okres, w którym mogą wystąpić te zmiany. Czynniki te mogą mieć istotny wpływ na opłacalność projektu i wymagać elastycznego podejścia do zarządzania, aby skutecznie się do nich dostosować.
W przypadku projektów o różnej długości życia można stosować różne strategie zarządzania ryzykiem. Mogą to być strategie związane z dywersyfikacją, zabezpieczaniem się przed ryzykiem, monitorowaniem otoczenia biznesowego czy elastycznym planowaniem i podejmowaniem decyzji. Ważne jest również uwzględnienie czynnika czasu i możliwość dokonywania dostosowań w trakcie trwania projektu.
| Porównanie projektów o różnej długości życia — artykuły polecane |
| Stopa zwrotu — NPVR — NPV — Błąd bezwzględny — CPM — Finansowa ocena projektu — Prawdopodobieństwo warunkowe — Analiza odchyleń wykorzystania zasobów — Błąd względny |
Bibliografia
- Johnson H. (2000), Ocena projektów inwestycyjnych.Maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa, Warszawa
- Rogowski W. (2004), Rachunek efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych, Oficyna Ekonomiczna, Kraków
Autor: Iwona Gręda
