GAAP

GAAP (ang. generally accepted accounting principles) to powszechnie uznane standardy rachunkowości. Zasady te powstały w Stanach Zjednoczonych. Tworzą zintegrowany system zasad rachunkowości, który jest przykładem dla całego szeregu krajów. GAAP, tak samo jak działający w Stanach Zjednoczonych system prawny, oparty jest na precedensach

TL;DR

GAAP to standardy rachunkowości powszechnie uznawane w Stanach Zjednoczonych. Powstały na podstawie precedensów i są wzorcem dla wielu krajów. Stosuje się je do pomiaru i rejestrowania działalności gospodarczej oraz do opracowania informacji finansowych. GAAP składa się z zasad uznania i zasad ujawnienia. Istnieje wiele dokumentów i organizacji odpowiedzialnych za tworzenie i interpretację GAAP. Celem GAAP jest dostarczenie użytecznej informacji finansowej.

Geneza GAAP

W XIX w. odnotowane pierwsze próby ustanowienia standardów rachunkowości. Pierwszą pracą na temat zasad rachunkowości opublikował W.Paton w 1936r. Wtedy też utworzono Komitet ds. Procedury Rachunkowości, którego zadaniem było stworzenie podstaw rachunkowości. .

Amerykańskie Standardy opierają się na filozofii rachunkowości typu anglosaskiego. Państwa bazujące na tego typu rachunkowości to m.in. Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Kanada, Australia, Nowa Zelandia oraz Holandia (częściowo). Cechami wyróżniającymi są m.in. orientacja ekonomiczna na różnorodne sektory gospodarcze oraz zasady (common law) prawa ogólnego

Powyższe standardy powstały na skutek dwóch czynników:

1. Pierwszym z nich jest ogólna akceptacja zasad rachunkowości,
2. drugim wymogi podatkowe.

Stosowaniu się zasadom sprecyzowanym w GAAP podlegają tylko przedsiębiorstwa, które są notowane w publicznym obrocie papierami wartościowymi, ponieważ biegli rewidenci badają ich księgi rachunkowe. Natomiast firmy, które nie są notowane na giełdzie papierów wartościowych nie są zobligowane do zastosowania zasad GAAP, jednakże ich księgi mogą zostać zbadane na wniosek banku lub inwestora

Bazowymi dokumentami przy tworzeniu US GAAP były:

• Deklaracja nr 4 APB w 1970 r., która stanowi pierwowzór próby zbudowania koncepcji amerykańskiej rachunkowości finansowej.
• deklaracja podstawowej teorii rachunkowości z 1966 r (ASOBAT - A Statement of a Basic Accounting Theory). Zawarto w niej tezę o dominującej roli potrzeby informacyjnej odbiorcy. Po dzień dzisiejszy cel zawarty w ASOBAT dominuje w amerykańskich standardach rachunkowości.

Od roku 1978 do 2000 zostało wydane siedem deklaracji dotyczących pojęć oraz około 100 standardów

Zastosowanie GAAP

Stosuje się je do pomiaru działalności gospodarczej oraz jego rejestrowania, a także opracowania informacji gospodarczych i przedstawieniu ich w formie sprawozdania finansowego.

Założenia koncepcyjne GAAP

Powszechnie uznane standardy rachunkowości dzielą się na dwie kategorie:

1. zasady uznania (są to zasady ilościowe - przedstawiane przy pomocy liczb), które determinują czas i pomiar rzeczy, które rozpoczynają okres rachunkowy i wywierają wpływ na sprawozdanie finansowe,
2. zasady ujawnienia (są to zasady jakościowe), które są uzupełnieniem zasad uznania - wyjaśniają założenia zawarte w powyższych zasadach

Na całość ogólnie akceptowanych zasad rachunkowości składają się:

1. deklaracje pojęć rachunkowości finansowej (SFAC)

• Statement of Financial Accounting Concept 1 - przedstawia cele rachunkowości w organizacjach typu profit. SFAC 1 identyfikuje trzy cele sprawozdawczości finansowej. Pierwszym z nich jest zagwarantowanie użytecznej informacji, możliwej do wykorzystania w procesie podejmowania decyzji. Kolejnym celem jest zapewnienie informacji inwestorom, która będzie zrozumiała i umożliwi im prognozę przepływów pieniężnych w firmie. Kolejnym celem, przedstawionym w powyższym dokumencie, jest dostarczenie informacji odnoszących się do zasobów majątkowych przedsiębiorstwa
• Statement of Financial Accounting Concept nr 2 - ukazuje parametry jakościowe informacji finansowej. Są to: użyteczność dla procesu podejmowania decyzji, istotność, rzetelność, weryfikowalność, współmierność, neutralność, trwałość..
• Statement of Financial Accounting Concept nr 3 - określa części sprawozdania finansowego organizacji typu profit. SFAC 3 pokazuje sprawozdanie finansowe jako podstawową informacje finansową o danej jednostce
• Statement of Financial Accounting Concept nr 4 - określa cele rachunkowości stowarzyszeniach typu non profit
• Statement of Financial Accounting Concept nr 5 - definiuje takie pojęcia jak: realizacja, pomiar dla jednostek profit, uznanie
• Statement of Financial Accounting Concept nr 6 - wydana w celu uzupełnienia SFAC nr 3 o dodatkowe zdefiniowanie części sprawozdania finansowego wszystkich jednostek,
• Statement of Financial Accounting Concept nr 7 - ujawnia użycie informacji dotyczących wartości bieżącej w rachunkowości oraz przepływów pieniężnych

2. standardy rachunkowości finansowej (SFAS)

Powyższe dokumenty wydawane są przez Radę Standardów Rachunkowości Finansowej,

3. interpretacje GAAP wydane przez Komisję Papierów Wartościowych oraz Amerykański Instytut Dyplomowanych Biegłych Rewidentów,

4. biuletyny publikowane przez Accounting Research Bulletins, biuletyny techniczne sporządzane przez FASB, opinie opracowane przez APB Opinions oraz biuletyny wydawane przez AICPA i inne

Twórcy Amerykańskich Standardów Rachunkowości

Organizacje, które przyczyniły się do powstania powszechnie uznanych standardów rachunkowości:

1. Committee on Accounting Procedure (CAP),
2. Accounting Principles Board (APB),
3. Financial Accounting Standards Board (FASB), {IASB jest odpowiednikiem w Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej MSSF}
4. American Institute of Certified Public Accountants (AICPA),
5. Emerging Issues Task Force (EITF)

Cele rachunkowości w GAAP

Zgodnie z definicją zawartą w Biuletynie Terminologii Rachunkowości celem rachunkowości jest "…sztuka zapisywania, klasyfikacji oraz podsumowywania w sposób znamienny i w kategoriach pieniężnych operacji i zdarzeń, które przynajmniej częściowo mają charakter finansowy, a także jako sztukę interpretacji tych czynności i ich rezultatów"..

Natomiast zgodnie z definicją rachunkowości utworzoną przez Amerykański Instytut Dyplomowanych Biegłych Rewidentów (AICPA) celem rachunkowości jest wartościowanie posiadanego majątku własnego oraz przedstawienie go w jednostce pieniężnej, jego cykliczne badanie pod względem zmian wielkościowych, wyrażanie wierzytelności, a także roszczeń wobec otoczenia..

GAAP — artykuły polecane

Badanie sprawozdania finansowego — Międzynarodowe standardy sprawozdawczości finansowej — Rachunkowość — Sprawozdanie finansowe — Księgowość — Zagospodarowanie przestrzenne — System wczesnego ostrzegania — Ustawa o prawie autorskim — Nowa Umowa Kapitałowa

Bibliografia

• Ambroziak M. (2010), Analiza sprawozdań finansowych, C.H. Beck, Warszawa
• Bragg S. (2011), Interpretation and Application of Generally Accepted Accounting Principles, Wiley GAAP
• Krasodomska J.(2008), Ku globalnym standardom rachunkowości - MSSF i US GAAP
• Mateja J., Massimo M. (2008), Accounting Treatment of Goodwill in IFRS and US GAAP
• Turyna J. (2003), Standardy rachunkowości MSR-US GAAP - Polskie Ustawodawstwo, Difin, Warszawa
• Turyna J. (2006), Standardy Sprawozdawczości Finansowej MSSF-US GAAP - Polskie Ustawodawstwo, Difin, Warszawa
• Zuchewicz J. (2010), Perspektywy rozwoju regulacji rachunkowości w kontekście konwergencji MSSF z US GAAP, Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, nr 14, t. 2

Autor: Kinga Urbaniec