Shadow Banking: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Shadow Banking''' w polskim nazewnictwie określany jest jako [[bankowość]] cienia, szara bankowość, lub równoległy [[system]] bankowy. W ogólnym znaczeniu pojęciem tym określane jest pośrednictwo kredytowe, które obejmuje i podmioty, i czynności znajdujące się poza regulowanym systemem bankowym. Shadow banking składa się właśnie z tych dwóch części. Pierwszą z nich stanowią '''podmioty''' spoza regulowanego systemu bankowego, które realizują jedną z niżej wymienionych czynności: | |||
'''Shadow Banking''' w polskim nazewnictwie określany jest jako bankowość cienia, szara bankowość, lub równoległy system bankowy. W ogólnym znaczeniu pojęciem tym określane jest pośrednictwo kredytowe, które obejmuje i podmioty, i czynności znajdujące się poza regulowanym systemem bankowym. Shadow banking składa się właśnie z tych dwóch części. Pierwszą z nich stanowią '''podmioty''' spoza regulowanego systemu bankowego, które realizują jedną z niżej wymienionych czynności: | |||
* Dokonywanie transformacji terminów płynności i zapadalności np. spółki sekurytyzacyjne, celowe spółki inwestycyjne oraz pozostałe spółki celowe, | * Dokonywanie transformacji terminów płynności i zapadalności np. spółki sekurytyzacyjne, celowe spółki inwestycyjne oraz pozostałe spółki celowe, | ||
* Dokonywanie transferu ryzyka np. zakłady ubezpieczeń oraz zakłady reasekuracji | * Dokonywanie transferu ryzyka np. zakłady ubezpieczeń oraz zakłady reasekuracji | ||
* Oferowanie funduszy posiadających cechy depozytów np. fundusze rynku pieniężnego i inne fundusze inwestycyjne | * Oferowanie funduszy posiadających cechy depozytów np. [[fundusze]] rynku pieniężnego i inne [[fundusze inwestycyjne]] | ||
* Udzielanie kredytów i wykorzystywanie dźwigni finansowej np. fundusze inwestycyjne typu ETF | * Udzielanie kredytów i wykorzystywanie dźwigni finansowej np. fundusze inwestycyjne typu ETF | ||
Drugą część stanowią natomiast '''operacje''' będące czasem równie ważnym źródłem finansowania jak podmioty, które nie są bankami. Są to operacje takie jak: | Drugą część stanowią natomiast '''operacje''' będące czasem równie ważnym źródłem finansowania jak podmioty, które nie są bankami. Są to operacje takie jak: | ||
* Emisje papierów wartościowych | * Emisje papierów wartościowych | ||
* Transakcje repo | * [[Transakcje]] [[repo]] | ||
* Sekurytyzacja <ref> A. Huterska i in. 2012, s. 54-55</ref> | * Sekurytyzacja <ref> A. Huterska i in. 2012, s. 54-55</ref> | ||
=Cechy parabanków i źródła ich finansowania= | =Cechy parabanków i źródła ich finansowania= | ||
Z pojęciem shadow banking wiąże się także pojęcie "parabank". | Z pojęciem shadow banking wiąże się także pojęcie "parabank". | ||
Wśród cech zapewniających konkurencyjność parabankom możemy wyróżnić: elastyczność, szybkość działania oraz zdolność do oferowania niższych cen. | Wśród cech zapewniających [[konkurencyjność]] parabankom możemy wyróżnić: [[elastyczność]], szybkość działania oraz [[zdolność]] do oferowania niższych cen. | ||
"Różne są źródła refinansowania z których korzystają parabanki, | "Różne są źródła refinansowania z których korzystają parabanki, | ||
m.in. kapitały pochodzą z bardzo wielu instytucji i rynku prywatnego, | m.in. kapitały pochodzą z bardzo wielu instytucji i rynku prywatnego, | ||
konkurencyjnych dla bankowości, tj. są to: | konkurencyjnych dla bankowości, tj. są to: | ||
* migracja kapitałów ze sfery bankowości regulowanej, | * [[migracja]] kapitałów ze sfery bankowości regulowanej, | ||
* kapitały prywatne właścicieli oczekujących ponadprzeciętnej stopy zysku, | * kapitały prywatne właścicieli oczekujących ponadprzeciętnej stopy zysku, | ||
* kapitały przedsiębiorców nastawionych na wysokie ryzyko oraz nieuczciwe dochody, | * kapitały przedsiębiorców nastawionych na wysokie [[ryzyko]] oraz nieuczciwe [[dochody]], | ||
* kapitały zagraniczne, | * kapitały zagraniczne, | ||
* kapitały z niedokumentowanych źródeł" <ref>P. Masiukiewicz 2012, s. 9 </ref> | * kapitały z niedokumentowanych źródeł" <ref>P. Masiukiewicz 2012, s. 9 </ref> | ||
<google>n</google> | |||
=Korzyści i zagrożenia bankowości równoległej= | =Korzyści i zagrożenia bankowości równoległej= | ||
Pomimo niepewności związanej z transakcjami przeprowadzanymi w sferze shadow banking w Zielonej Księdze zostały wskazane następujące korzyści: | Pomimo niepewności związanej z transakcjami przeprowadzanymi w sferze shadow banking w Zielonej Księdze zostały wskazane następujące korzyści: | ||
* Udostępnienie inwestorom formy lokowania środków innej niż depozyty bankowe | * Udostępnienie inwestorom formy lokowania środków innej niż depozyty bankowe | ||
* Istnienie alternatywnego źródła finansowania gospodarki w sytuacji, gdy tradycyjne banki zaostrzają politykę kredytową bądź przechodzą trudności, | * Istnienie alternatywnego źródła finansowania gospodarki w sytuacji, gdy tradycyjne banki zaostrzają politykę kredytową bądź przechodzą trudności, | ||
* Możliwość bardziej efektywnego zaspokajania kreatywnych potrzeb inwestorów, | * Możliwość bardziej efektywnego zaspokajania kreatywnych potrzeb inwestorów, | ||
* Możliwość dywersyfikacji ryzyka poza systemem bankowym | * Możliwość dywersyfikacji ryzyka poza systemem bankowym | ||
Niestety poza korzyściami wskazano także liczne zagrożenia związane z tym systemem takie jak: | Niestety poza korzyściami wskazano także liczne [[zagrożenia]] związane z tym systemem takie jak: | ||
* ''Wycofanie funduszy przez klientów.'' Naraża to te rodzaje działalności, które są finansowane krótkoterminowymi funduszami. Ryzyko jest tu czasami większe niż w "normalnych" bankach jednak brakuje regulacji i instrumentów mogących temu zapobiec. | * ''Wycofanie funduszy przez klientów.'' Naraża to te rodzaje działalności, które są finansowane krótkoterminowymi funduszami. Ryzyko jest tu czasami większe niż w "normalnych" bankach jednak brakuje regulacji i instrumentów mogących temu zapobiec. | ||
* ''Stosowanie dużych, ukrytych dźwigni finansowych.'' Może to dotyczyć stosowania dużej dźwigni z zabezpieczeniem transakcji pochodnej, które jest wykorzystywane wiele razy bez ograniczenia nałożonego przez jakikolwiek nadzór, | * ''Stosowanie dużych, ukrytych dźwigni finansowych.'' Może to dotyczyć stosowania dużej dźwigni z zabezpieczeniem transakcji pochodnej, które jest wykorzystywane wiele razy bez ograniczenia nałożonego przez jakikolwiek [[nadzór]], | ||
* ''Unikanie regulacji i nadzoru w odniesieniu do normalnych banków.'' W takiej sytuacji może wystąpić zjawisko "arbitrażu regulacyjnego" przez przerwanie procesu tradycyjnego pośrednictwa kredytowego, "klasyczne" podmioty mogą zacząć obchodzić obowiązujące je regulacje. Powoduje to powstanie ryzyka regulacyjnego obniżania standardów dla całego systemu finansowego, | * ''Unikanie regulacji i nadzoru w odniesieniu do normalnych banków.'' W takiej sytuacji może wystąpić zjawisko "arbitrażu regulacyjnego" przez przerwanie procesu tradycyjnego pośrednictwa kredytowego, "klasyczne" podmioty mogą zacząć obchodzić obowiązujące je regulacje. Powoduje to powstanie ryzyka regulacyjnego obniżania standardów dla całego systemu finansowego, | ||
* ''Ryzyko domina i efektów ubocznych.'' Zważając na związki między równoległym a "normalnym" systemem bankowym każde błędne, ryzykowne czy nietrafione decyzje mogą pociągnąć za sobą kolejne konsekwencje. Przez to niestabilność i ryzyko shadow banking mogą być przekazywane do tradycyjnego sektora bankowego. | * ''Ryzyko domina i efektów ubocznych.'' Zważając na związki między równoległym a "normalnym" systemem bankowym każde błędne, ryzykowne czy nietrafione decyzje mogą pociągnąć za sobą kolejne konsekwencje. Przez to niestabilność i ryzyko shadow banking mogą być przekazywane do tradycyjnego sektora bankowego. | ||
Zagrożenia te uznano za na tyle poważne aby zwiększyć stopień przejrzystości sektora bankowości równoległej i wypracować ramy umożliwiające większą kontrolę tych instytucji i ich działań.<ref>P. Marszałek 2018, s. 32</ref> | Zagrożenia te uznano za na tyle poważne aby zwiększyć stopień przejrzystości sektora bankowości równoległej i wypracować ramy umożliwiające większą kontrolę tych instytucji i ich działań.<ref>P. Marszałek 2018, s. 32</ref> | ||
Jednak co ważne, nawet objęcie shadow banking regulacjami może pociągać za sobą skutki dla niektórych niekorzystne ponieważ takie regulacje utrudniłyby gospodarstwom domowym oraz małym i średnim przedsiębiorstwom dostęp do tańszego pieniądza. Dlatego najlepszym sposobem regulacji bankowości równoległej jest zmniejszanie prawdopodobieństwa urzeczywistnienia się ryzyka systemowego i angażowanie kapitału prywatnego w funkcjonowanie systemu finansowego | Jednak co ważne, nawet objęcie shadow banking regulacjami może pociągać za sobą skutki dla niektórych niekorzystne ponieważ takie regulacje utrudniłyby gospodarstwom domowym oraz małym i średnim przedsiębiorstwom dostęp do tańszego pieniądza. Dlatego najlepszym sposobem regulacji bankowości równoległej jest zmniejszanie prawdopodobieństwa urzeczywistnienia się ryzyka systemowego i angażowanie kapitału prywatnego w funkcjonowanie systemu finansowego<ref>J.K. Solarz 2014, s. 213-214</ref> | ||
==TL;DR== | |||
Shadow banking, czyli bankowość cienia, to pośrednictwo kredytowe realizowane przez podmioty i czynności spoza regulowanego systemu bankowego. Parabanki, czyli instytucje działające w bankowości równoległej, oferują elastyczność i szybkość działania, ale również niosą ryzyko wycofania funduszy przez klientów, stosowania ukrytej dźwigni finansowej oraz unikania regulacji i nadzoru. Bankowość równoległa ma korzyści, jak udostępnienie alternatywnego źródła finansowania gospodarki, ale również zagrożenia, takie jak ryzyko domina i efektów ubocznych. W Polsce głównie parabankami są firmy pożyczkowe, które zyskały na ograniczeniach w tradycyjnym sektorze bankowym. Bankowość równoległa była jedną z przyczyn globalnego kryzysu finansowego. | |||
==Shadow banking a kryzys finansowy== | ==Shadow banking a kryzys finansowy== | ||
Powszechnie podkreśla się także fakt, że bankowość równoległa była jedną z przyczyn globalnego kryzysu finansowego. [[Kryzys]] rozpoczęty na amerykańskim rynku kredytów hipotecznych o obniżonej jakości (subprime) był początkiem dalszych kłopotów. [[Różnorodność]] i ilość instytucji shadow banking w Stanach Zjednoczonych tylko przyśpieszyły i pogorszyły następstwa kryzysu<ref>P. Marszałek 2018, s. 31</ref> | |||
==Bankowość równoległa w Polsce== | |||
W Polsce za shadow banking głównie uważane są firmy pożyczkowe. Pozabankowy [[rynek]] usług inwestycyjnych jest tutaj znacznie słabiej rozwinięty niżeli rynek usług kredytowych dlatego do cichej strefy w Polsce zaliczane są głównie firmy pożyczkowe. Nasilenie się regulacji mających zmniejszyć ryzyko podejmowane przez banki spowodowało ograniczenie możliwości otrzymania kredytu przez zarówno osoby fizyczne jak i podmioty. Z tego powodu nastąpił odpływ klientów właśnie do instytucji parabankowych<ref>K. Stelmarska 2017, s. 259</ref> | |||
== | {{infobox5|list1={{i5link|a=[[Odwrócona hipoteka]]}} — {{i5link|a=[[Rynek pierwotny]]}} — {{i5link|a=[[Bony pieniężne]]}} — {{i5link|a=[[Pośrednictwo finansowe]]}} — {{i5link|a=[[Kredytowe instrumenty pochodne]]}} — {{i5link|a=[[Fundusz hedgingowy]]}} — {{i5link|a=[[Parabank]]}} — {{i5link|a=[[Konglomerat]]}} — {{i5link|a=[[Sekurytyzacja]]}} }} | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
<references/> | <references /> | ||
=Bibliografia= | ==Bibliografia== | ||
* Huterska A. (red.) (2012) | <noautolinks> | ||
* Marszałek P. (2018) | * Huterska A. (red.) (2012), ''[https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/CJFA/article/download/CJFA.2012.004/253 Porządkowanie funkcjonowania bankowości równoległej (shadow banking) w polsce i w unii europejskiej]'', Copernican Journal of Finance & Accounting, nr 1 | ||
* Masiukiewicz P. (2012) | * Marszałek P. (2018), ''[https://orka.sejm.gov.pl/wydbas.nsf/0/146AF5E27CC9EF53C125823B003B897F/%24File/2.Pawe%C5%82%20Marsza%C5%82ek.pdf Instytucje shadow banking w systemie finansowym obszaru euro - cechy, zakres, kontrowersje]'', Studia BAS, nr 1 | ||
* Solarz J | * Masiukiewicz P. (2012), ''Regulacje a ryzyko shadow banking w Polsce'', Zarządzanie i Finanse, nr 4 | ||
* Stelmarska K. (2017) | * Solarz J. (2014), ''[https://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.desklight-73fbd849-6fb4-4920-945b-01b490330922/c/17_J.K.Solarz_Shadow_banking....pdf Shadow Banking jako innowacja finansowa]'',Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, nr 186 | ||
* Stelmarska K. (2017), ''[https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-c3e3554c-2a74-4721-9499-e1efe99981d3/c/17._Dzialalnosc__shadow_banking__na_rynku.pdf Działalność Shadow Banking na rynku usług finansowych]'', Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne, nr 1 | |||
</noautolinks> | |||
[[Kategoria: | [[Kategoria:Usługi finansowe]] | ||
{{a|Natalia Nowak}} | {{a|Natalia Nowak}} | ||
{{#metamaster:description|Shadow Banking, znany jako bankowość cienia, to system poza sektorem bankowym. Oferuje alternatywne finansowanie, ale niesie ryzyko wycofania funduszy i unikania regulacji. Wymaga większej kontroli.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 21:42, 8 sty 2024
Shadow Banking w polskim nazewnictwie określany jest jako bankowość cienia, szara bankowość, lub równoległy system bankowy. W ogólnym znaczeniu pojęciem tym określane jest pośrednictwo kredytowe, które obejmuje i podmioty, i czynności znajdujące się poza regulowanym systemem bankowym. Shadow banking składa się właśnie z tych dwóch części. Pierwszą z nich stanowią podmioty spoza regulowanego systemu bankowego, które realizują jedną z niżej wymienionych czynności:
- Dokonywanie transformacji terminów płynności i zapadalności np. spółki sekurytyzacyjne, celowe spółki inwestycyjne oraz pozostałe spółki celowe,
- Dokonywanie transferu ryzyka np. zakłady ubezpieczeń oraz zakłady reasekuracji
- Oferowanie funduszy posiadających cechy depozytów np. fundusze rynku pieniężnego i inne fundusze inwestycyjne
- Udzielanie kredytów i wykorzystywanie dźwigni finansowej np. fundusze inwestycyjne typu ETF
Drugą część stanowią natomiast operacje będące czasem równie ważnym źródłem finansowania jak podmioty, które nie są bankami. Są to operacje takie jak:
- Emisje papierów wartościowych
- Transakcje repo
- Sekurytyzacja [1]
Cechy parabanków i źródła ich finansowania
Z pojęciem shadow banking wiąże się także pojęcie "parabank". Wśród cech zapewniających konkurencyjność parabankom możemy wyróżnić: elastyczność, szybkość działania oraz zdolność do oferowania niższych cen. "Różne są źródła refinansowania z których korzystają parabanki, m.in. kapitały pochodzą z bardzo wielu instytucji i rynku prywatnego, konkurencyjnych dla bankowości, tj. są to:
- migracja kapitałów ze sfery bankowości regulowanej,
- kapitały prywatne właścicieli oczekujących ponadprzeciętnej stopy zysku,
- kapitały przedsiębiorców nastawionych na wysokie ryzyko oraz nieuczciwe dochody,
- kapitały zagraniczne,
- kapitały z niedokumentowanych źródeł" [2]
Korzyści i zagrożenia bankowości równoległej
Pomimo niepewności związanej z transakcjami przeprowadzanymi w sferze shadow banking w Zielonej Księdze zostały wskazane następujące korzyści:
- Udostępnienie inwestorom formy lokowania środków innej niż depozyty bankowe
- Istnienie alternatywnego źródła finansowania gospodarki w sytuacji, gdy tradycyjne banki zaostrzają politykę kredytową bądź przechodzą trudności,
- Możliwość bardziej efektywnego zaspokajania kreatywnych potrzeb inwestorów,
- Możliwość dywersyfikacji ryzyka poza systemem bankowym
Niestety poza korzyściami wskazano także liczne zagrożenia związane z tym systemem takie jak:
- Wycofanie funduszy przez klientów. Naraża to te rodzaje działalności, które są finansowane krótkoterminowymi funduszami. Ryzyko jest tu czasami większe niż w "normalnych" bankach jednak brakuje regulacji i instrumentów mogących temu zapobiec.
- Stosowanie dużych, ukrytych dźwigni finansowych. Może to dotyczyć stosowania dużej dźwigni z zabezpieczeniem transakcji pochodnej, które jest wykorzystywane wiele razy bez ograniczenia nałożonego przez jakikolwiek nadzór,
- Unikanie regulacji i nadzoru w odniesieniu do normalnych banków. W takiej sytuacji może wystąpić zjawisko "arbitrażu regulacyjnego" przez przerwanie procesu tradycyjnego pośrednictwa kredytowego, "klasyczne" podmioty mogą zacząć obchodzić obowiązujące je regulacje. Powoduje to powstanie ryzyka regulacyjnego obniżania standardów dla całego systemu finansowego,
- Ryzyko domina i efektów ubocznych. Zważając na związki między równoległym a "normalnym" systemem bankowym każde błędne, ryzykowne czy nietrafione decyzje mogą pociągnąć za sobą kolejne konsekwencje. Przez to niestabilność i ryzyko shadow banking mogą być przekazywane do tradycyjnego sektora bankowego.
Zagrożenia te uznano za na tyle poważne aby zwiększyć stopień przejrzystości sektora bankowości równoległej i wypracować ramy umożliwiające większą kontrolę tych instytucji i ich działań.[3] Jednak co ważne, nawet objęcie shadow banking regulacjami może pociągać za sobą skutki dla niektórych niekorzystne ponieważ takie regulacje utrudniłyby gospodarstwom domowym oraz małym i średnim przedsiębiorstwom dostęp do tańszego pieniądza. Dlatego najlepszym sposobem regulacji bankowości równoległej jest zmniejszanie prawdopodobieństwa urzeczywistnienia się ryzyka systemowego i angażowanie kapitału prywatnego w funkcjonowanie systemu finansowego[4]
TL;DR
Shadow banking, czyli bankowość cienia, to pośrednictwo kredytowe realizowane przez podmioty i czynności spoza regulowanego systemu bankowego. Parabanki, czyli instytucje działające w bankowości równoległej, oferują elastyczność i szybkość działania, ale również niosą ryzyko wycofania funduszy przez klientów, stosowania ukrytej dźwigni finansowej oraz unikania regulacji i nadzoru. Bankowość równoległa ma korzyści, jak udostępnienie alternatywnego źródła finansowania gospodarki, ale również zagrożenia, takie jak ryzyko domina i efektów ubocznych. W Polsce głównie parabankami są firmy pożyczkowe, które zyskały na ograniczeniach w tradycyjnym sektorze bankowym. Bankowość równoległa była jedną z przyczyn globalnego kryzysu finansowego.
Shadow banking a kryzys finansowy
Powszechnie podkreśla się także fakt, że bankowość równoległa była jedną z przyczyn globalnego kryzysu finansowego. Kryzys rozpoczęty na amerykańskim rynku kredytów hipotecznych o obniżonej jakości (subprime) był początkiem dalszych kłopotów. Różnorodność i ilość instytucji shadow banking w Stanach Zjednoczonych tylko przyśpieszyły i pogorszyły następstwa kryzysu[5]
Bankowość równoległa w Polsce
W Polsce za shadow banking głównie uważane są firmy pożyczkowe. Pozabankowy rynek usług inwestycyjnych jest tutaj znacznie słabiej rozwinięty niżeli rynek usług kredytowych dlatego do cichej strefy w Polsce zaliczane są głównie firmy pożyczkowe. Nasilenie się regulacji mających zmniejszyć ryzyko podejmowane przez banki spowodowało ograniczenie możliwości otrzymania kredytu przez zarówno osoby fizyczne jak i podmioty. Z tego powodu nastąpił odpływ klientów właśnie do instytucji parabankowych[6]
| Shadow Banking — artykuły polecane |
| Odwrócona hipoteka — Rynek pierwotny — Bony pieniężne — Pośrednictwo finansowe — Kredytowe instrumenty pochodne — Fundusz hedgingowy — Parabank — Konglomerat — Sekurytyzacja |
Przypisy
Bibliografia
- Huterska A. (red.) (2012), Porządkowanie funkcjonowania bankowości równoległej (shadow banking) w polsce i w unii europejskiej, Copernican Journal of Finance & Accounting, nr 1
- Marszałek P. (2018), Instytucje shadow banking w systemie finansowym obszaru euro - cechy, zakres, kontrowersje, Studia BAS, nr 1
- Masiukiewicz P. (2012), Regulacje a ryzyko shadow banking w Polsce, Zarządzanie i Finanse, nr 4
- Solarz J. (2014), Shadow Banking jako innowacja finansowa,Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, nr 186
- Stelmarska K. (2017), Działalność Shadow Banking na rynku usług finansowych, Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne, nr 1
Autor: Natalia Nowak
