Metody porównawcze

Metoda porównawcza często nazywana przez Patena analizą porównawczą bądź wyceną metody rynkowej (Patena 2011, s. 210), służy do ukazania wartości danej spółki poprzez porównanie jej do innych spółek notowanych na giełdzie o podobnej działalności.

TL;DR

Metoda porównawcza, zwana również analizą porównawczą lub wyceną metody rynkowej, polega na porównaniu wartości spółki z innymi podobnymi spółkami notowanymi na giełdzie. Jest to popularna metoda wyceny przedsiębiorstw, ponieważ jest łatwa do zrozumienia i nie wymaga skomplikowanych analiz dotyczących ryzyka. Jednak analiza porównawcza ma pewne wady, takie jak ukazywanie tylko obecnej wartości spółki i możliwość manipulowania wynikami. W celu przeprowadzenia analizy porównawczej należy wybrać grupę porównawczą, wybrać cechy do porównywania i określić wzorcowe wskaźniki. Następnie można przystąpić do wyceny spółki na podstawie tych wskaźników.

Zalety i wady metody porównawczej

Wycena przedsiębiorstwa jest często wykonywana za pomocą metody rynkowej. Metoda ta jest najczęściej stosowana ponieważ:

• nie trzeba stosować skomplikowanych analiz związanych z wyceną ryzyka
• są akceptowane przez potencjalnych klientów, sprzedających określone spółki,
• ukazują obecną sytuację na rynku
• nie trzeba angażować rzeczoznawców majątkowych
• prawidłowo ukazuje nastroje na rynku poprzez uzyskaną wycenę,
• wycena jest łatwa do zrozumienia

Wady analizy porównawczej:

• wynik ukazuje wartość przedsiębiorstwa wyłącznie na moment wyceny, analiza porównawcza nie ukazuje wartości w przyszłości
• spółka musi spełniać warunki niezbędne do przeprowadzenia wyceny
• możliwość łatwego manipulowania wynikami

Przykładowy wzór analizy porównawczej

Etap 1 metody porównawczej - wybór grupy porównawczej

Jako pierwszą należy wykonać odpowiednią selekcję grup. Przy tym etapie należy zwrócić uwagę na:

• czy grupy porównawcze mają podobny profil działalności jak spółka wyceniana
• czy grupy mają podobną wielkość
• czy spółki z grupy mają podobny poziom zadłużenia
• czy spółki cechują się podobnym poziomem dynamiki rozwoju

Kryteria wyboru spółki podobnej: Według Rączki (2009, s. 88-91), jeśli posłuży się niżej wymienionym zestawem kryteriów, jest wysoce prawdopodobne, że odnajdzie się spółkę podobną do wycenianej:

• "branża,
• wielkość sprzedaży,
• rozmiar i segment rynku,
• struktura właścicielska,
• rentowność,
• stadium rozwoju spółki "(2009, s. 88-91)

Paten stwierdza, że poza poszczególnymi kategoriami należy nadać im stopnie podobieństwa, poprzez czterostopniową skalę:

• "0 - brak podobieństwa,
• 1 - niski stopień podobieństwa,
• 2 - średni stopień podobieństwa,
• 3 - wysoki stopień podobieństwa" (2011, s. 236)

Podobieństwo spółek porównywanych ¹:

Obszar podobieństwa do spółki wycenianej	Spółka podobna 1	Spółka podobna 2	Spółka podobna 3	Spółka podobna 4
Udział w rynku	1	1	3	1
Rozmiar spółki	3	1	3	2

1.↑ Źródło: Opracowanie własne na podstawie Patena (2011, s. 236)

Etap 2 - wybór cech do porównywania Od rodzaju wycenianej spółki zależy dobór niżej wymienionych wskaźników rynkowych. Mnożniki dzielimy na dwa rodzaje: 1) Mnożniki oparte na wartości rynkowej kapitału własnego według Beccalliego i Frantza:

• wskaźnik C/Z "(ang. Price/Earnings ratio, P/E), będący ilorazem ceny rynkowej jednej akcji przedsiębiorstwa oraz jego rocznego zysku netto przypadającego na jedną akcję" (Beccalli i Frantz 2011, s. 137-150)

$c/z=k_{A}{\frac {l_{A}}{z_{N}}}$

gdzie:

• $\ k_{A}$ to kurs akcji,
• $\ l_{A}$ to liczba akcji,
• $\ z_{N}$ to zysk netto,
• wskaźnik C/WK "(ang. Price/Book Value ratio, P/BV), będący ilorazem ceny rynkowej jednej akcji przedsiębiorstwa oraz jego wartości księgowej przypadającej na jedną akcję" (Beccalli i Frantz 2011, s. 137-150)

$c/wk=k_{A}{\frac {l_{A}}{w_{K}}}$

gdzie:

• $\ w_{K}$ to wartość księgowa

2) Mnożniki oparte na wycenie rynkowej całego przedsiębiorstwa według Roja:

• mnożnik EV/EBITDA "(ang. Enterprise Value/Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization), będący ilorazem sumy wartości rynkowej kapitału własnego i długu odsetkowego pomniejszonego o wolne środki pieniężne i ich ekwiwalenty, oraz sumy zysku operacyjnego i amortyzacji" (Roj, 2012)

$ev/ebitda={\frac {k_{R}+z+s_{P}}{zowp+awp}}$

gdzie:

• "$\ k_{R}$ to kapitalizacja rynkowa,
• $\ Z$ to zobowiązania oprocentowane,
• $\ s_{P}$ to środki pieniężne i ich ekwiwalenty,
• $\ ZOWP$ to wartość zysku operacyjnego wycenianego przedsiębiorstwa,
• $\ AWP$ to to amortyzacja wycenianego przedsiębiorstwa " (Roj, 2012)
• mnożnik EV/S"(ang. Enterprise Value/Sale), będący stosunkiem sumy wartości rynkowej i długu odsetkowego pomniejszonej o wolne środki finansowe przedsiębiorstwa do sprzedaży" (Roj 2012)

$ev/s={\frac {k_{R}+z+s_{P}}{s}}$

gdzie:

• $\ S$ to sprzedaż

Etap 3 - wybór wskaźników wzorcowych

W momencie wybrania grup porównawczych oraz wskaźników, nadszedł czas na określenie wzorcowego wskaźnika dla grupy. Wyróżniamy dwie metody określania wzorcowego wskaźnika. Pierwsza metoda to wyliczenie średniej np. średniej ważonej dla danego sektora. Lepszym wyborem jest jednak mediana, która pozwala określić wartość centralną w grupie. Na medianę nie oddziałuje wpływ jednej zmiennej, więc gdy spółka wykazuje wysoki wskaźnik C/Z może to mieć wpływ na średnią, lecz nie na medianę.

Etap 4 - wycena

W chwili, gdy wartości wzorcowe wskaźników są wyznaczone, wystarczy przemnożyć dane wartości wycenianej spółki przez wartości wzorcowych składników.

Metody porównawcze — artykuły polecane

Mieszane metody wyceny przedsiębiorstw — Wskaźnik Altmana — Analiza fundamentalna — Ocena punktowa — Macierz BCG — Ocena atrakcyjności sektora — Metoda XYZ — Centrum przychodów i jego kontrola — System wczesnego ostrzegania G Weinricha

Bibliografia

• Beccalli E., Frantz P. (2011), Valuation and securities analysis, University of London International Programmes Publications Office, London
• Czopek A. (2013), Analiza porównawcza efektywności metod redukcji zmiennych - analiza składowych głównych i analiza czynnikowa, Studia Ekonomiczne Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, v.132
• Dunal P. (2014), Rynkowe metody wyceny przedsiębiorstwa, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, nr 300
• Książek M. (2011), Analiza porównawcza wybranych metod wielokryterialnych oceny przedsięwzięć inwestycyjnych, Budownictwo i Inżynieria Środowiska, Vol. 2, no. 4
• Nowak A. Wasilewicz J. (2014), Propozycja doboru spółki podobnej w wycenie metodą porównawczą - studium przypadku, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, nr 67
• Patena W. (2011), W poszukiwaniu wartości przedsiębiorstwa, Wolters Kluwer, Warszawa
• Rączka P. (2009), Wycena biznesu w praktyce, Poltext, Warszawa
• Roj M. (2012), Case study - Wycena przedsiębiorstwa metodą rynkową, Grupa Gumułka Audyt

Autor: Ewelina Niedojadło