Towarzystwo Budownictwa Społecznego

Towarzystwo Budownictwa Społecznego (TBS) - jest to rodzaj podmiotu gospodarczego powołanego na mocy Ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Jest to podstawowa forma organizacji społecznych mieszkań czynszowych, stworzona aby napędzić rozwój polskiego rynku mieszkaniowego, który wówczas znajdował się w kryzysie. Głownymi zadaniami stawianymi przed tego typu instytucjami są przede wszystkim budowa budynków mieszkalnych (przy wykorzystaniu środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego) i wynajem ich najbardziej potrzebującym rodzinom, nie posiadającym mieszkania własnościowego, o niskich dochodach, które uniemożliwiają ubieganie się o komercyjny kredyt hipoteczny oraz realizacja innych celów wynikających z ustawy. (Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego 1995, s. 12-13)

Przeczytaj także: Społeczne budownictwo czynszowe - szersze ujęcie tego tematu.

TL;DR

Towarzystwo Budownictwa Społecznego (TBS) zostało powołane w celu rozwoju rynku mieszkaniowego w Polsce poprzez budowę i wynajem mieszkań najbardziej potrzebującym rodzinom. TBS może działać jako spółka z o.o., spółka akcyjna lub spółdzielnia. Powołanie TBS wynikało z kryzysu mieszkaniowego, który trwał wiele lat w Polsce. Głównym celem działalności TBS jest budowa i wynajem mieszkań, ale również przeprowadzanie remontów, zarządzanie nieruchomościami i prowadzenie innej działalności związanej z budownictwem. Grupą docelową TBS są rodziny o wyższych dochodach niż lokatorzy mieszkań gminnych, a warunki wynajmu są różne w zależności od regionu.

Formy prawne Towarzystwa Budownictwa Społecznego

Art. 23. Ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego przewiduje, że towarzystwo może zostać utworzone w formie:

1. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
2. Spółki akcyjnej,
3. Spółdzielni osób prawnych (Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego 1995, s. 12)

Przyczyny powołania do życia instytucji Towarzystwa Budownictwa Społecznego

II wojna światowa, lata zależności od innych państw, zmiany ustrojowe oraz inne czynniki spowodowały, że polskie budownictwo mieszkalne od wielu lat było w stanie stałego kryzysu. Mimo zmiany ustrojowej w 1989 roku na system, który miał sprzyjać rozwojowi budownictwa, pozostało ono dziedziną niedofinansowaną, co prowadziło do braku realizacji społecznych potrzeb, stawiając przed mniej zamożnymi rodzinami trudny do rozwiązania problem poprawienia sytuacji mieszkaniowej. Odpowiedzią państwa na potrzebę pozbycia się tej trudności miało być społeczne budownictwo czynszowe. Organizacje "non profit" miały otrzymywać subsydiowane kredyty na budowę mieszkań. Ustawą o niektórych formach popierania budownictwa społecznego z roku 1995 utworzono rozwiązania po raz pierwszy występujące w polskim ustawodawstwie, tj. kasy mieszkaniowe, kredyty kontraktowe, a także Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Wszystkie te działania miały dać impuls i pobudzić do rozwoju zastygły rynek mieszkaniowy (D. Gaweł 2009, s. 22-23)

Działalność Towarzystwa Budownictwa Społecznego

Głównym przedmiotem działalności podejmowanej przez TBS jest budowanie bloków mieszkalnych oraz wynajmowanie ich. Do innych działań podejmowanych przez tego typu towarzystwa można zaliczyć:

1. Kupowanie budynków mieszkalnych i niemieszkalnych oraz przeprowadzanie stosownych remontów w celu stworzenia w nich warunków odpowiednich do zamieszkania,
2. Przeprowadzanie remontów i modernizacji lokali mieszkalnych przeznaczonych na wynajem,
3. Wynajmowanie lokali znajdujących się w budynkach należących do towarzystwa na zasadzie lokali użytkowych,
4. Zarządzanie nieruchomościami mieszkalnymi i niemieszkalnymi niebędącymi własnością towarzystwa,
5. Zarządzanie nieruchomościami mieszkalnymi i niemieszkalnymi będącymi współwłasnością towarzystwa,
6. Budowanie, kupowanie oraz sprzedawanie budynków bądź lokali mieszkalnych lub użytkowych oraz prowadzenie innej działalności związanej z budownictwem i infrastrukturą. (Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego 1995, s. 13)

Grupa docelowa działalności Towarzystw Budownictwa Społecznego

Grupą docelową działalności Towarzystw Budownictwa Społecznego stanowią przede wszystkim rodziny o wyższych dochodach niż lokatorzy mieszkań należących do mieszkaniowego zasobu gminy. Ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego z 1995 roku określa limity kwalifikujące do wynajmu lokalu z zasobów TBS. Limity te jednak są dosyć zróżnicowane w zależności od regionu, a gminy i towarzystwa najczęściej udostępniają posiadane w swych zasobach lokale mieszkalne rodzinom o wyższych dochodach. Częstą praktyką jest również wymaganie poniesienia przez gospodarstwo domowe wkładu własnego, wynoszącego nawet do 30% kosztów inwestycji (A. Polak 2010, s. 255)

Podstawowe warunki, które należy spełniać, aby móc użytkować lokal z zasobów TBS w formie wynajmu określa art. 30 Obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Artykuł ten mówi o tym, że lokal mieszkalny może zostać wynajęty wyłącznie osobie fizycznej, która nie posiada innego lokalu mieszkaniowego w tej samej miejscowości. Zapis ten dotyczy także wszystkich osób zgłoszonych do wspólnego zamieszkania. Kolejnym warunkiem koniecznym do spełnienia jest dochód gospodarstwa domowego przypadający na członka nieprzekraczający w momencie zawarcia umowy 1,3 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w danym województwie, powiększony o:

• 20% w jednoosobowym gospodarstwie domowym,
• 80% w dwuosobowym gospodarstwie domowym,
• kolejne 40% na każdą dodatkową osobę w gospodarstwie domowym o większej liczbie członków (Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego 2000, s. 18)

Towarzystwo Budownictwa Społecznego — artykuły polecane

Spółdzielnia socjalna — Stowarzyszenie — Bank spółdzielczy — Przedsiębiorstwo społeczne — Towarzystwo ubezpieczeniowe — Towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych — Likwidator — Społeczne budownictwo czynszowe — Reprywatyzacja

Bibliografia

• Gaweł D. (2009), Z badań nad rolą społecznego budownictwa czynszowego w kształtowaniu środowiska zamieszkania w Polsce, Architecturae et Artibus, nr 1
• Kowalewski M. (2009), Poczucie własności mieszkania lokatorów towarzystw budownictwa społecznego, Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny, zeszyt 3
• Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2000 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Dz.U. 2000 nr 98 poz. 1070
• Polak A. (2010), Rola samorządów gminnych w prowadzeniu polityki mieszkaniowej w okresie transformacji ustrojowej, Rocznik Żyrardowski, nr 8
• Ustawa z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa Dz.U. 1995 nr 133 poz. 654

Autor: Maciej Warych