Dziennik Ustaw

Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej - (potoczna nazwa: Dziennik Ustaw) jest dziennikiem urzędowym wydawanym przez Prezesa Rady Ministrów przy pomocy Rządowego Centrum Legislacji. Służy do ogłaszania ustaw, rozporządzeń naczelnych organów administracji państwowej wydawanych w celu wykonania ustaw, orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego oraz innych aktów prawnych gdy tak stanowi ustawa. Akty prawne publikowane w Dzienniku Ustaw są źródłem praw i obowiązków obywateli oraz powszechnie obowiązującego prawa.

TL;DR

Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej jest dziennikiem urzędowym, w którym ogłaszane są ustawy, rozporządzenia i inne akty prawne. Pierwszy numer ukazał się w 1918 roku i od tego czasu dziennik zmieniał nazwę kilka razy. Obecnie jest publikowany tylko w formie elektronicznej. Oprócz Dziennika Ustaw istnieją inne dzienniki urzędowe, w których publikowane są akty prawne. Dziennik Ustaw publikuje między innymi konstytucję, ustawy, rozporządzenia, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego oraz akty dotyczące wyborów i stanów nadzwyczajnych.

Dziennik Ustaw jako jeden z dzienników urzędowych

Pierwszy numer Dziennika Ustaw ukazał się dnia 3 stycznia 1918 r. Powstał on na podstawie Dekretu Rady Regencyjnej o tymczasowej organizacji Władz Naczelnych w Królestwie Polskiem (Dz. U. 1918 nr 1 poz. 1, art. 21). Dziennik Ustaw pojawiał się w Polsce pod różnymi tytułami w zależności od ustroju i nazwy państwa.

• 1918 - Dziennik Praw Królestwa Polskiego
• 1919 - Dziennik Praw Państwa Polskiego
• od 1919 do 1952 - Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej
• od 1952 do 1989 - Dziennik Ustaw Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
• od 1990 do dziś - Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej

Równocześnie w latach 1939-1990 Dziennik Ustaw z tytułem Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej ogłaszany był nieprzerwanie przez rząd pozostający na uchodźctwie. Pierwszy numer ogłoszony poza granicami kraju ukazał się 31 października 1939 r, wiązało się to z agresją hitlerowskich Niemiec na Polskę. Wydawany początkowo w Paryżu a następnie w Angers i Londynie przez cały okres przebywania władz na emigracji, aż do roku 1990. 22 grudnia 1990 tj., w dniu przekazania insygniów władzy pierwszemu Prezydentowi Rzeczypospolitej wybranemu w wolnych wyborach, opublikowany został ostatni numer Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej wydawanego na uchodźctwie.

Obecnie wydawanie Dziennika Ustaw reguluje ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Akty prawne ogłoszone w Dzienniku Ustaw wchodzą w życie z dniem jego ogłoszenia. Od dnia 1 stycznia 2012 roku Dziennik ustaw publikowany jest wyłącznie w formie elektronicznej. Dostępny pod adresem: https://dziennikustaw.gov.pl/

Poza Dziennikiem Ustaw innymi dziennikami urzędowymi w rozumieniu ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych z dnia 20 lipca 2000 r. Dz. U. 2000 Nr 62 poz. 718) są:

• Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski",
• Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski B" - w którym były ogłaszane sprawozdania finansowe, przestał się ukazywać z dniem 1 stycznia 2013. Na mocy ustawy z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. z 2011 r. nr 232, poz. 1378) zniesiony został obowiązek ogłaszania sprawozdania finansowego przez podmioty składające je do sądu rejestrowego (m. in. spółki handlowe),
• dzienniki urzędowe ministrów kierujących działami administracji rządowej,
• dzienniki urzędowe urzędów centralnych oraz wojewódzkie dzienniki urzędowe.

Wykaz aktów prawnych publikowanych w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej

Zgodnie z ustawą z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. 2000 nr 62 poz. 718):

W Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, zwanym dalej "Dziennikiem Ustaw", ogłasza się:

1. Konstytucję;
2. ustawy;
3. rozporządzenia z mocą ustawy wydane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;
4. rozporządzenia wydane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Radę Ministrów, Prezesa Rady Ministrów, ministrów kierujących działami administracji rządowej, przewodniczących określonych w ustawach komitetów, będących członkami Rady Ministrów, oraz Krajową Radę Radiofonii i Telewizji;
5. teksty jednolite aktów określonych w pkt 1-4;
6. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące aktów normatywnych ogłoszonych w Dzienniku Ustaw;
7. uchwały Rady Ministrów uchylające rozporządzenie ministra.

W Dzienniku Ustaw ogłasza się również akty prawne dotyczące:

1. stanu wojny i zawarcia pokoju;
2. referendum ogólnokrajowego, w tym referendum zatwierdzającego zmianę Konstytucji;
3. skrócenia kadencji Sejmu;
4. wyborów do Sejmu i Senatu;
5. wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;
6. powszechnej lub częściowej mobilizacji i użycia Sił Zbrojnych do obrony Rzeczypospolitej Polskiej;
7. stanu wojennego;
8. stanu wyjątkowego;
9. stanu klęski żywiołowej;
10. ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wyborów do Sejmu i Senatu, wyborów do Parlamentu Europejskiego oraz ważności referendum ogólnokrajowego, w tym referendum zatwierdzającego zmianę Konstytucji.

W Dzienniku Ustaw ogłasza się ponadto inne akty prawne, jeżeli odrębne ustawy tak stanowią.

Dziennik Ustaw — artykuły polecane

Monitor Polski — Dziennik urzędowy — Prezes Rady Ministrów — Trybunał Konstytucyjny — Miasto na prawach powiatu — Najwyższa Izba Kontroli — Regionalne izby obrachunkowe — Prezes Narodowego Banku Polskiego — Administracja rządowa — Paradoks spekulacyjny

Bibliografia

• Dekret Rady Regencyjnej o tymczasowej organizacji Władz Naczelnych w Królestwie Polskiem, Dz. U. 1918 nr 1 poz. 1
• Kallas M. (2007), Historia ustroju Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców Dz.U. 2011 nr 232 poz. 1378
• Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Dz.U. 2000 nr 62 poz. 718

Autor: Jacek Irlik

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.