Think-tank
| Think-tank |
|---|
| Polecane artykuły |
Think tank(ang. zbiornik myśli) to niezależna organizacja badawcza zajmująca się tematyką polityki społecznej, do której powstania i rozwoju przyczyniła się potrzeba informacji mogących znaleźć zastosowanie w politycznym procesie decyzyjnym.Podstawową funkcją think-tank jest zapewnienie zaplecza eksperckiego w projektowaniu zmian instytucjonalnych jak i zapobieganie konfliktom i promowanie trwałego bezpieczeństwa.Rolą think-tanków w sferze publicznej sprowadza się do w miarę aktywnego uczestniczenia w niej.Przyczyna tego stanu leży m.in. w uwarunkowaniu strukturalno-prawnych, które ograniczają efektywność oddziaływania organizacji eksperckich oraz konieczności zachowania wyważonej postawy między niezależnością a zależnością think-tanków od innych podmiotów społecznych, w tym partii politycznych. Think-Tanki można podzielić na:
- profesjonalne instytucje badawcze zorientowane na konstulting i podwykonawstwo analiz, np. zlecenia rządów (np. RAND Corporation),
- fundacje zajmujące się orędownictwem na rzecz wybranej ideologii albo sprawy,
- instytucje okołoakademickie" poświęcone prowadzeniu pracy naukowej i publicznej, oddzielonej od dydaktyki lub bezpośredniego zaangażowania politycznego (np. Brookings Institution)
Typologia think tank według kryterium niezależności:
| Kategoria | Definicja |
|---|---|
| Autonomiczne i niezależne | Niezależne od wszelkich grup interesów lub darczyńców orazautonomiczne w swojej działalności od rządu |
| Prawie niezależne | Autonomiczne w funkcjonowaniu od wpływów rządowych, lecz kontrolowane przez grupę interesów, fundatora lub agencję zlecającą badania poprzez środki finansowe, które stanowią istotne wpływy na działalność ośrodków analitycznych |
| Zrzeszone z Uniwersytetami | Centrum badań naukowych na Uniwersytetach |
| Związane z partiami politycznymi | Formalnie powiązane z partiami politycznymi. |
| Powiązane z rządami państw | Włączone w struktury rządowe. |
| Prawie rządowe | Finansowane poprzez rządowe granty i projekty badawcze, ale niebędące formalnie włączone w struktury rządowe. |
Źródło: McGann J., Johnson E., Comparative Think tanks, Politics and Public Policy, Edward Elgar, Chelterham – Northampton 2005, s. 14.
Historia
Think-tanki rozwinęły się w Stanach Zjednoczonych dzięki specyficznemu systemu politycznego amerykańskiego oraz dostępem do licznych źródeł finansowych. Po II wojnie think tanks przeszły drogę od działań na rzecz bezpieczeństwa ku polityce społeczno-gospodarczej. Powyższy termin związany z armią amerykańską zaciemnia prawdziwy charakter tego typu placówek, ponieważ pierwsze organizacje powstały jeszcze przed II wojną światową, niektóre nawet sięgają XIX wieku i nie były to placówki amerykańskie, niemniej dopiero okres powojenny nadał znaczenie i ostateczny kształt think tanks. Samego pojęcia think tanks zaczęto używać w latach 50. ubiegłego stulecia na określenie działalności organizacji badawczych, jak np. Rand Corporation.
Think-Tank w Polsce
Początek think-tanków w Polsce miał w roku 1943, gdzie powstał Komitet Ziem Wschodnich. Jednak think-tanki w Polsce zaczęły gwałtownie się pojawiać na początku XXI wieku.Ich formą organizacyjno-prawną jest najczęściej stowarzyszenie lub fundacja.Polskie Think-Tanki zazwyczaj są finansowane przez darowizny, i 1% podatków- jeśli dany Think tank ma status organizacji pożytku publicznego.Przykłady znanych think-tanków w Polsce:
- Instytut Analiz Rynkowych,
- Poland, go global,
- INPRIS,
- Zielony Instytut.
Bibliografia
- Hess A.(2013),Społeczni uczestnicy medialnego dyskursu politycznego w Polsce, Uniwersytet Jagieloński, Kraków
- Kłosowicz R.(2013),Państwa dysfunkcyjne i ich destabilizujący wpływ na stosunki międzynarodowe, Uniwersytet Jagieloński, Kraków
- McGann J., Johnson E.(2005),Comparative Think Tanks, Politics and Public Policy, Edward Elger Publishing, Northampton
- Załęski P.S.(2013),Neoliberalizm i społeczeństwo obywatelskie, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń
Autor: Michał Cacoń
.
