Ryzyko prawne
| Ryzyko prawne |
|---|
| Polecane artykuły |
Ryzyko prawne obejmuje obszar życia społecznego uporządkowany przepisami prawa cywilnego, karnego, administracyjnego, skarbowego, dewizowego, bankowego i handlowego. Normy te regulują stosunki wewnątrz kraju, natomiast międzynarodowe prawo prywatne i publiczne reguluje stosunki między osobami i państwami poza granicami kraju.
Ryzyko prawne wiąże się z możliwością poniesienia strat w następstwie prowadzenia przez przedsiębiorstwo działalności wykraczającej poza ramy odpowiednich przepisów prawnych i obejmuje trudności z egzekucją warunków zawartych umów i porozumień.
Pojęcie ryzyka prawnego jest szerokie i obejmuje proces jego stanowienia, stosowania i przestrzegania. W związku z tym można zidentyfikować następujące rodzaje ryzyka prawnego:
- ryzyko nadmiernego unormowania określonego wycinka życia społeczno-gospodarczego, ograniczającego wolność gospodarczą,
- ryzyko niedostatecznego uregulowania danego obszaru życia społeczno-gospodarczego, pozostawienie luk prawnych,
- ryzyko niestosowalności w praktyce określonych unormowań prawnych,
- ryzyko trudności w egzekwowaniu prawa.
Każde z tych ryzyk może dotknąć w mniejszym lub większym stopniu przedsiębiorstwo eksportujące, jednakże trudno z góry określić zakres i wielkość szkód na jakie będzie ono narażone. Charakteryzując ryzyko prawne należy zwrócić uwagę na specyficzny rodzaj ryzyka jakim jest ryzyko siły wyższej. Ocena i ustalenie odpowiedzialności za ten rodzaj ryzyka jest o wiele trudniejsze niż w wypadku innych rodzajów ryzyka. W tym wypadku konieczne jest ustalenie prawdopodobieństwa jego wystąpienia, co nastręcza wiele trudności ze względu na nieliczne przesłanki. Na przeszkodzie eliminacji takiego ryzyka przy formułowaniu klauzuli siły wyższej stoi mnogość interpretacji każdego z terminów określających zjawiska zaliczane do siły wyższej. Transgraniczne ryzyko prawne związane jest natomiast z treścią i skutecznością zawartej umowy międzynarodowej. Jest ono konsekwencją obowiązywania przepisów prawnych w innym kraju i to nie tylko z powodu stosowania różnych terminologii prawnych w poszczególnych językach, lecz przede wszystkim ze względu na odmienne systemy prawne i różnice w interpretacji tej samej treści umowy. Najczęstszym powodem sporów lub nawet procesów przed sądami powszechnymi lub arbitrażowymi jest odmienne rozumienie klauzul kontraktowych, które wedle prawa krajowego mogą spełniać wszelkie wymogi formalne i materialne, jednakże po skonfrontowaniu z zagranicznymi systemami prawnymi nastręczają określone problemy, gdyż poszczególne zapisy naruszać mogą obowiązujące normy prawne lub są inaczej interpretowane w danym kraju.
Strony kontraktu międzynarodowego powinny przyjąć jednoznaczne ustalenia dotyczące stosowanego prawa, sądu, arbitrażu, a także regulacji co do prawa własności, określając je jednoznacznie, bądź też powołując się na stosowne zapisy w ogólnych warunkach handlowych, co jest szczególnie istotne dla eksportera, pod kątem odzyskiwania potencjalnych złych wierzytelności z zagranicy.
Bibliografia
- Kaczmarek Tadeusz T., Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie eksportującym, wyd. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk 2001, str. 42
- Kendall Robin, Zarządzanie ryzykiem dla menedżerów - praktyczne podejście do kontrolowania ryzyka, wyd. K. E. Liber, Warszawa 2000, str. 145
Autor: Andrzej Ruchałowski
