Hipoteza dochodu permanentnego
| Hipoteza dochodu permanentnego |
|---|
| Polecane artykuły |
Hipoteza dochodu permanentnego hipoteza wysunięta przez noblistę Miltona Friedmana w 1957 jakoby wydatki konsumpcyjne nie zależały od dochodu bieżącego, a raczej od dochodu permanentnego rozumianego jako przeciętny dochód, który spodziewa się osiągać jednostka w trakcie całego życia.
Oznacza to, że człowiek w czasach prosperity wydaje mniej po to, by w gorszych czasach móc utrzymać dany poziom życia. Tak samo w czasach gorszych ludzie, żyją na kredyt spłacając go wtedy, kiedy maja większe dochody. Zatem poziom konsumpcji zależy przede wszystkim od dochodu, jakiego spodziewają się ludzie w czasie całego swojego życia, czyli od dochodu permanentnego, wszelkie nadwyżki ponad ten dochód zwane dochodem przejściowym nie wpływają znacząco na poziom konsumpcji.
Teoria ta wciąż funkcjonuje w formie hipotezy, ponieważ jak dotąd ani nie udało się jej całkowicie obalić, ani potwierdzić. Przesłanki do potwierdzenia tej hipotezy można odnaleźć w rzeczywistości, gdzie konsumpcja w czasie recesji obniża się powoli ** ludzie wykorzystują swoje oszczędności oraz pożyczki, aby utrzymać ją na dotychczasowym poziomie. Odwrotnie podczas ożywienia ** chwilowo wyższy dochód bieżący powoduje, że nieskonsumowaną jego część można zaoszczędzić na "czarną godzinę".
Krytyka hipotezy dochodu permanentnego
Hipoteza dochodu permanentnego nie jest pozbawiona krytyki. Jednym z głównych zarzutów jest to, że konsumenci nie zawsze podejmują decyzje konsumpcyjne na podstawie przyszłego dochodu, ale również biorą pod uwagę bieżące zmienne ekonomiczne, takie jak inflacja, stopy procentowe czy zmienność rynku pracy. Ponadto, istnieją badania, które obalają tę hipotezę, wskazując na istnienie innych czynników, takich jak preferencje konsumpcyjne, które mogą mieć równie istotny wpływ na poziom konsumpcji, niezależnie od dochodu permanentnego.
Zastosowanie hipotezy dochodu permanentnego w praktyce
Mimo krytyki, hipoteza dochodu permanentnego znajduje zastosowanie w praktyce. Istnieją badania, które potwierdzają tę hipotezę, wskazując na to, że konsumpcja rzeczywiście zależy od dochodu permanentnego. Ponadto, hipoteza dochodu permanentnego może być przydatna w analizie zachowań konsumpcyjnych w różnych sektorach gospodarki, pomagając przedsiębiorstwom uwzględnić to w planowaniu strategicznym i marketingu. Inwestorzy również mogą wykorzystać hipotezę dochodu permanentnego do podejmowania decyzji inwestycyjnych, biorąc pod uwagę oczekiwania dochodu na przyszłość. Ponadto, hipoteza dochodu permanentnego ma praktyczne zastosowania w zarządzaniu finansami osobistymi, pomagając jednostkom planować wydatki i oszczędności w dłuższej perspektywie czasowej.
Hipoteza dochodu permanentnego a polityka gospodarcza
Hipoteza dochodu permanentnego może mieć istotny wpływ na decyzje polityczne dotyczące podatków. Jeśli konsumpcja zależy przede wszystkim od dochodu permanentnego, to zmiany w systemie podatkowym mogą mieć wpływ na zachowanie konsumenckie. Ponadto, hipoteza dochodu permanentnego ma również konsekwencje dla projektowania programów transferów społecznych. Jeśli konsumpcja zależy od dochodu permanentnego, to programy transferowe powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby uwzględniać tę zależność. Pytanie, czy polityka fiskalna powinna uwzględniać hipotezę dochodu permanentnego, jest przedmiotem debaty ekonomicznej. Rządy mogą również wykorzystać hipotezę dochodu permanentnego do zarządzania kryzysami gospodarczymi, podejmując odpowiednie interwencje mające na celu pobudzenie konsumpcji i ożywienie gospodarki. Jednakże, wykorzystanie hipotezy dochodu permanentnego w procesie podejmowania decyzji politycznych może wiązać się z pewnymi pułapkami i kontrowersjami, które również powinny być uwzględnione.
Bibliografia
- P. Samuelson, Makroekonomia t.2. Warszawa 2005
- R. Hall, J. Taylor, Makroekonomia. PWN. Warszawa 2004
Autor: Liwiusz Misiaszek
