Recykling
| Recykling |
|---|
| Polecane artykuły |
Recykling – [ang.], wykorzystywanie odpadów lub zużytych elementów do wytwarzania nowych produktów (np. makulatury do produkcji papieru, zużytych opon samochodowych jako paliwa w cementowniach); [A. Krupa i in. 1999, s. 136] surowce te zależnie od ich jakości mogą być wykorzystywane do produkcji wyrobów pierwotnie z nich wytworzonych albo do produkcji innych wyrobów. Surowce takie podlegają najpierw segregacji, rozdrobnieniu, granulowaniu i dodawane są w odpowiednich ilościach do surowca wyjściowego [I. Duda i in. 1994, s. 138]. Recykling ma duże znaczenie dla ochrony środowiska i jest coraz szerzej stosowany, np. niektóre firmy samochodowe dążą do tego, aby możliwe było powtórne wykorzystanie ponad 90% stali i metali kolorowych użytych do produkcji ich samochodów oraz stosują tworzywa sztuczne nadające się do recyklingu. [B. Petrozolin-Skowrońska i in. 2004, s. 474]. Zasadą działania recyklingu jest maksymalizacja ponownego wykorzystania tych samych materiałów, z uwzględnieniem minimalizacji nakładów na ich przetworzenie, przez co chronione są surowce naturalne, które służą do ich wytworzenia oraz surowce służące do ich późniejszego przetworzenia. Celem jest ograniczenie zużycia surowców naturalnych oraz zmniejszenie ilości odpadów.
Projektowanie prorecyklingowe – Należy zdawać sobie sprawę, że recykling jest procesem, który powinno się planować z wieloletnim wyprzedzeniem. Już w okresie studiów każdy przyszły inżynier powinien przyswoić sobie wiedzę na jego temat w ramach swojej specjalności. Wiedza o recyklingu nie powinna stanowić oderwanej, dodatkowej specjalizacji. W projektowaniu procesu recyklingu różnych wyrobów, oprócz ekologicznych zasad wytwarzania, powinno się uwzględnić wszystkie fazy życia tych wyrobów, aż po ich demontaż i powtórne przetworzenie według schematu. Taki sposób postępowania zaczyna już być widoczny w przemyśle samochodowym, w którym czas demontażu poszczególnych podzespołów lub części odgrywa bardzo dużą rolę. Również w przemyśle elektronicznym zrealizowano wiele prób nowych rozwiązań technicznych z uwzględnieniem przyszłego procesu recyklingu np. firma Hewlett Packard zaproponowała nowy sposób montowania swoich komputerów, polegający na osadzaniu poszczególnych części w spienionym polipropylenie. Umożliwia to zredukowanie części mechanicznych w obudowie o 70%, zmniejszenie ilości połączeń śrubowych o 95%, skrócenie czasu montażu o 50%, a czasu demontażu o 90%. Ogólna masa urządzenia zmniejsza się przy tym o 1/3 [A. Błędzki i in. 1997, s. 224-225].
Recykling surowcowy, jako proces chemiczny prowadzony zwłaszcza poprzez hydrolizę czy glikolizę, jest korzystny wtedy, gdy w jego rezultacie uzyskuje się produkty organiczne o względnie wysokim stopniu uszlachetnienia, które bez przeszkód mogą być powtórnie zastosowane w nowych procesach produkcyjnych. Zakres tego recyklingu ogranicza się jednak tylko do nielicznych typów polimerów (poliestry, poliuretany), które ponadto muszą być dostępne w postaci wolnej od innych polimerów, jak i od zanieczyszczeń mechanicznych. Recykling surowcowy odpadów metodami termicznymi polega na destruktywnej konwersji polimerów zawartych w tych tworzywach do związków małocząsteczkowych i ich przerobie do surowców chemicznych lub paliw. Należy tu brać pod uwagę trzy podstawowe procesy jednostkowe, różniące się chemizmem reakcji oraz składem i wartościowościami produktu końcowego. Są to piroliza, hydrokraking i zgazowanie. Tymi procesami można objąć wszystkie rodzaje tworzyw sztucznych [A. Błędzki i in. 1997, s. 227].
Bibliografia
- Błędzki A. i in., Recykling materiałów polimerowych, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Styczeń 1997
- Duda I. (red.) (1995), Słownik pojęć towaroznawczych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
- Krupa A. i in., Encyklopedia PWN w trzech tomach tom 3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999
- Petrozolin–Skowrońska B. i in., Nowa encyklopedia powszechna PWN tom IV, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004
Autor: Zawada Jakub
