Instrukcja stanowiskowa

Instrukcja stanowiskowa jest częścią składową większego zbioru instrukcji BHP, które pracodawca zobowiązany jest udostępnić swoim pracownikom. Odgrywają one bardzo istotną role udostępnione pracownikom do systematycznego wglądu, np. przez zawieszanie tablic informacyjnych BHP, na których są instrukcje oraz informacje dotyczące wypadków przy na konkretnym stanowisku. Pomimo podnoszenia świadomości pracowników przez szkolenia, instrukcje czy warsztaty stanowiskowe, one nie spowodują, że zdarzenia potencjalnie czy wypadki przy pracy znikną. Pracownik zdający sobie sprawę z zagrożeń to pracownik, który bezpiecznie wykonuje swoją pracę (A. Pytel, J. Rut 2014, s. 359-360).

TL;DR

Instrukcje stanowiskowe są ważną częścią instrukcji BHP, które pracodawca musi udostępnić pracownikom. Szkolenia stanowiskowe mają na celu podniesienie świadomości i bezpieczeństwo pracy. Ocena ryzyka zawodowego jest nieodłącznym elementem procesu zmniejszania ryzyka. Każde stanowisko pracy ma swoje specyficzne zagrożenia, które są opisane w instrukcji stanowiskowej. Przykład instrukcji stanowiskowej dotyczy obsługi narzędzi i urządzeń w firmie ENERGA-OPERATOR SA.

Szkolenia stanowiskowe

Istnieją dwa typy szkoleń (S. Bogacki 2011, s. 26):

1. Szkolenie ogólne zaczyna się od poznania się z rozmieszczeniem i lokalizacją konkretnych działów i obowiązującą w tym momencie polityką firmy. Przedstawia się też pracownikom procedury zarządzania w danej firmie. Typową cechą szkoleń ogólnych jest warsztat jako forma szkoleń, na których stworzone zespoły pracowników uczą się metod komunikowania ze sobą w celu osiągnięcia założonego celu w bezpieczny dla nich sposób.

2. Instruktaż stanowiskowy realizowany jest przez kierownika danego działu, często w obecności pracownika służb BHP. To szkolenie podzielone jest na etapy, które muszą być udokumentowane pisemnie:

• omówienie teoretyczne dotyczące metodyki oraz zasad bezpiecznej realizacji zadań w danym dziale
• odpowiedni instruktaż stanowiskowy w czasie którego omawiana i prezentowana jest instrukcja stanowiskowa. Do składników instruktażu stanowiskowego zaliczamy regularne (najczęściej cotygodniowe) rozmowy z specjalistą. Rozmowy przeprowadza się często z powodu zaistniałych zmian na stanowisku, czy też w momencie zaistnienia wypadku w konkretnym dziale. Rozmowy, są bardzo ważnym elementem, który wpływa na bezpieczeństwo pracy. Ich przebieg jest szczegółowo dokumentowany i ilustrowany).

Ocena ryzyka zawodowego

Określenie zagrożeń, ocena ryzyka zawodowego oraz zmniejszenie ryzyka to proces stały, obecny jest przy każdym działaniu wykonywanym przez pracowników. W procesie zmniejszania ryzyka uczestniczą specjaliści BHP jak i sami pracownicy reprezentowani przez swoich przedstawicieli w czasie trwania szkolenia stanowiskowego. Szczególnie ryzyko zawodowe identyfikowane jest w czasie analizy zdarzeń potencjalnie wypadkowych i wypadków. Opracowywana i interpretowana wtedy jest instrukcja stanowiskowa (S. Bogacki 2011, s. 26).

Każde stanowisko pracy posiada specyficzne dla tej pracy zagrożenia. Pracownik zobowiązany jest do przestrzegania ogólnych zasad bhp oraz przepisów bezpieczeństwa, które zawarte są w instrukcji stanowiskowej bhp. Regulaminy te i instrukcje stanowiskowe zawierają nie tylko zbiór zasad bhp, ale też wybrane normy prawne (W. Bukała 2005, s. 17).

Fragment instrukcji stanowiskowej

Fragment instrukcji, mówi o czynnościach wymaganych przez pracodawcę w trakcie pracy. Jest to instrukcja dla stanowiska obsługi i użytkowania narzędzi i urządzeń w firmie ENERGA-OPERATOR SA.

"Czynności w trakcie pracy Podczas wykonywania pracy należy (Energa Operator 2016, s. 14):

1) Zachować ostrożność, każdą czynność wykonywać uważnie i z rozwagą.

2) Ręce, stopy i luźną odzież trzymać z dala od ruchomych lub obracających się części urządzenia.

3) Podczas pracy przecinarkę trzymać mocno obiema rękami za przewidziane do tego uchwyty.

4) Trzymać i prowadzić urządzenie tak, aby w zasięg obrotów tarczy nie dostały się części ciała.

5) Przed wykonaniem cięcia materiał zabezpieczyć przed wysuwaniem się lub przekręceniem (niewolno zabezpieczać materiału nogą).

6) Przed rozpoczęciem cięcia usunąć ciała obce np.: gwoździe ze strefy cięcia.

7) Cięcie rozpoczynać i kontynuować płynnie i powoli, nie naciskać na przecinarkę z góry.

8) Głębsze cięcia wykonywać w kilku przejściach.

9) Ciąć tylko w linii prostej.

10) Zawsze nosić okulary ochronne z osłonami bocznymi.

11) W trakcie wykonywania prac związanych z dużym zapyleniem nosić ochronną przeciwpyłową maskę na twarzy.

12) Zachować odstęp minimum 1m od budowli i materiałów łatwopalnych ze względu na bezpieczeństwo przeciwpożarowe".

Instrukcja stanowiskowa — artykuły polecane

Stanowisko pracy — Ergonomiczna lista kontrolna — Instrukcja BHP — Instruktaż stanowiskowy — Instrukcja — Eksploatacja — Kontrola finansowa — Plan jakości w projekcie — Delegowanie uprawnień

Bibliografia

• Bogacki S. (2011). Realizacja procedur BHP w warunkach przedsiębiorstw Zachodniej Europy zatrudniających pracowników z Polski, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochrony Pracy w Katowicach", nr 1
• Bukała W. (2005), Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy 311[50.O1.02], Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy, Radom
• Energa Operator (2016), Instrukcja stanowiskowa dla obsługi i użytkowania narzędzi i urządzeń, Załącznik Nr 20 do Zarządzenia, Nr 5
• Pytel A., Rut J. (2014). Analiza wypadków przy pracy dla potrzeb zmniejszenia ryzyka zawodowego na przykładzie wybranego przedsiębiorstwa, "Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie", tom II

Autor: Agnieszka Bokwa