System rezerwy federalnej

System Rezerwy Federalnej (The Federal Reserve System) - bank centralny USA, który został powołany na mocy ustawy Federal Reserve System Act w 1913 roku w Stanach Zjednoczonych, gdzie swoją działalność rozpoczął w 1914 roku. Jego głównym celem jest formułowanie i prowadzenie polityki pieniężnej Stanów Zjednoczonych, nadzór nad systemem bankowym, oraz kontrola stopy wzrostu agregatów pieniężnych w celu utrzymania długotrwałego wzrostu gospodarczego kraju. Ponadto umożliwia on innym bankom refinansowanie ich działalności kredytowej.

TL;DR

System Rezerwy Federalnej (FED) to bank centralny USA, który ma za zadanie formułowanie i prowadzenie polityki pieniężnej, nadzór nad systemem bankowym oraz kontrolę agregatów pieniężnych. Składa się z Rady Gubernatorów, 12 banków okręgowych i Federalnego Komitetu ds. Operacji Otwartego Rynku. FED jest niezależnym organem regulacyjnym i posiada własny budżet. Jego główne funkcje to kierowanie polityką pieniężną, regulowanie działalności instytucji bankowych i ochrona rynku finansowego. Współpracuje z rynkiem za pomocą operacji otwartego rynku, rezerw obowiązkowych, instrumentu dyskontowego i operacji na rynku walutowym.

Struktura i skład Systemu Rezerwy Federalnej

System rezerwy federalnej jest duszczeblowym (federalno-dystryktowym) podmiotem. Obejmuje siedmioosobową Radę Gubernatorów, wybieranych na czternastoletnią kadencje przez prezydenta USA za zgodą Senatu, 12 banków okręgowych (regionalnych) wraz z ich 25 oddziałami i Federalny Komitet ds. Operacji Otwartego Rynku. Dodatkowo w skład Systemu Rezerwy Federalnej wchodzi Federalna Rada Doradcza. Za część systemu są także uważane banki członkowskie jako akcjonariusze banków SRF, do których zalicza się wszystkie banki działające na mocy prawa federalnego oraz te, które dobrowolnie zgłosiły chęć przynależności do niego i spełniają jego wymaganie. Banki rezerwy federalnej działają w swoich administracyjnych okręgach. Zajmują się między innymi wprowadzaniem i wycofywaniem gotówki z obiegu, administrowaniem kredytów dyskontowych oraz rozliczaniem czeków [W. Kwiatkowski 2016, s. 81, 138-141]

W strukturze banku centralnego USA można wyróżnić dwa główne poziomy:

1. decyzyjny
2. realizacji polityki pieniężnej

Poziom decyzyjny stanowią: Federalny Komitet Otwartego Rynku, złożony z: Rady Gubernatorów, prezesa banku nowojorskiego oraz czterech prezesów pozostałych banków okręgowych na zasadzie rotacji. Do realizacji polityki pieniężnej powołanych jest 12 banków okręgowych, tworzących System Rezerwy Federalnej, ale tylko jeden z tych banków (nowojorski) został wyznaczony do prowadzenia operacji otwartego rynku.

Zadania Rady Gubernatorów

Nadrzędnym organem FED jest Rada Gubernatorów. Jej podstawowym zadaniem jest kształtowanie polityki pieniężnej poprzez ustalanie wielkości stopy rezerw obowiązkowych oraz stopy dyskontowej, a także wielkości i rodzajów pożyczek udzielanych przez banki Systemu Rezerwy Federalnej. Ponadto Rada pełni nadzór na systemem bankowym. Członkowie Rady wraz z prezesem Banku Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku (największego banku Systemu) oraz z 4 prezesami innych banków rezerwy federalnej tworzą FOMC, podejmujący decyzje m.in. w sprawie operacji otwartego rynku. Komitet ten ustala tylko dyrektywy odnośnie prowadzenia operacji otwartego rynku, zaś samo ich wykonywanie jest powierzone nowojorskiemu bankowi FED. Rolę konsultacyjną w FED pełni złożona z 12 przedstawicieli poszczególnych banków rezerwy federalnej Federalna Rada Doradcza, która co kwartał przedstawia Radzie Gubernatorów propozycje i opinie.

Niezależność i pozycja banku centralnego USA

SRF umiejscowiony jest w systemie podziału władz w USA w grupie tzw. niezależnych organów regulacyjnych, co oznacza, że decyzje Rady Gubernatorów oraz FOMC nie wymagają zatwierdzenia prezydenta czy Kongresu USA. [W. Kwiatkowski 2016, s. 161-162]. FED posiada własny budżet, którym może dowolnie dysponować, co zalicza go do grona systemów niezależnych finansowo. System ten cechuje się dużym podobieństwem co do pełnionych funkcji w ekonomii i na rynku w porównaniu z bankami centralnymi krajów wysoko rozwiniętych, jednak skutki jego działań oraz skala polityki znacznie bardziej wpływają na sytuację w gospodarce światowej.

Podstawowe funkcje, do których został powołany bank centralny USA

• kierowanie krajową polityką pieniężną w celu osiągnięcia maksymalnego zatrudnienia, stabilnych cen i długoterminowych stóp procentowych; w ramach funkcji stabilizatora cenowego jest odpowiedzialny za pomiar i redukcję ryzyk zagrażających stabilności finansowej USA [Huterski, R., Huterska, A., 2010 s. 285-285]
• kontrolowanie i regulowania działalności instytucji bankowych, co ma zapewnić stabilność krajowego systemu finansowego
• ochrona rynku finansowego przed ryzykiem systemowym
• świadczenia usług finansowych dla instytucji depozytowych, rządu USA oraz oficjalnych instytucji zagranicznych, które odgrywają główną rolę w funkcjonowaniu krajowego systemu płatności.

Najważniejsze instrumenty współpracy banku centralnego USA z rynkiem

• operacje otwartego rynku
• rezerwy obowiązkowe
• instrument dyskontowy
• operacje na rynku walutowym

System rezerwy federalnej — artykuły polecane

Europejski System Banków Centralnych — Funkcje banku centralnego — Narodowy Bank Polski — Bank centralny — Międzynarodowy Fundusz Walutowy — Organy nadzoru — Europejski Bank Centralny — System bankowy — Rada Polityki Pieniężnej

Bibliografia

• Fiszer, A. (2005) Niektóre aspekty bankowości centralnej na przykładzie Europejskiego Banku Centralnego i Systemu Rezerwy Federalnej USA, Uniwersytet Warszawski, s. 75-83
• Huterski, R., Huterska, A. (2010) Kompetencje Systemu Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych wobec dużych banków według projektu ustawy o amerykańskiej stabilności finansowej z 2010 roku, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, s. 285-286
• Kokoszczyński, R., Pietrzak, B. (2008), Bankowość Centralna od A do Z, Wydawnictwo naukowe NBP, Warszawa
• Kwiatkowski W. (2016), System rezerwy federalnej, Wydawnictwo Scholar, Warszawa
• Mishkin, F. (2002) Ekonomika pieniądza, bankowości i rynków finansowych wyd. nauk. PWN, Warszawa, s 491-509
• Mucha-Leszko, B., Kąkol, M. (2009) Polityka Systemu Rezerwy federalnej USA i jej skutki w latach 1995-2008, s. 45-66
• Ząbkowicz A. (2010), Ewolucja celu władzy monetarnej. Przypadek Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych. Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego/Szkoła Główna Handlowa, nr 113

Autor: Paulina Kajfasz