Wskaźnik rozwoju społecznego
| Wskaźnik rozwoju społecznego |
|---|
| Polecane artykuły |
Wskaźnik Rozwoju Społecznego - HDI - (ang. Human Development Index, tłumaczone również jako Wskaźnik Rozwoju Ludzkiego) - to syntetyczna miara opisująca zmiany w zakresie społeczno-ekonomicznego rozwoju poszczególnych krajów. Określana jest także jako Wskaźnik Rozwoju społeczno-ekonomicznego. System ten wprowadzony został przez Organizację Narodów Zjednoczonych w celu umożliwienia porównań międzynarodowych. Wskaźnik został opracowany w roku 1990 przez pochodzącego z Pakistanu ekonomistę Mahbuba ul Haqa. Poprzez opracowanie tego wskaźnika dużo większą rolę zyskały dane pozaekonomiczne, które były wcześniej stawiane na drugim planie przy ocenie rozwoju danych krajów. Od 1993 roku wykorzystuje go w swoich corocznych raportach działająca w ramach ONZ Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP). Wskaźnik HDI w o wiele szerszym zakresie niż wskaźnik PKB per capita mierzy rzeczywisty poziom życia ludzi na świecie. Pełniejsza ocena rozwoju jest szczególnie możliwa gdy wraz ze wskaźnikiem HDI są analizowane inne wskaźniki rekomendowane przez UNDP, dotyczące na przykład poszczególnych obszarów (dziedzin) rozwoju gospodarczego, społecznego i demograficznego, czy też danymi obrazującymi zanieczyszczenie środowiska, stopień bezpieczeństwa osobistego (Raport UNDP 2015, s. 1). Jednak pomimo dużej popularności uważany jest za mniej wiarygodny niż Wskaźnik Ubóstwa Ludzkiego.
Obliczanie
Do obliczenia syntetycznego miernika HDI wykorzystywane są miary obejmujące trzy sfery życia (zdrowia, edukacji oraz dochody ludności). Do pomiaru wskaźnika HDI służą poniższe wskaźniki:
- średnia długość życia
- ogólny wskaźnik skolaryzacji brutto dla wszystkich poziomów nauczania
- wskaźnik umiejętności czytania ze zrozumieniem i pisania tj. wskaźnik analfabetyzmu
- PKB per capita w USD liczony wg parytetu nabywczego waluty (PPP $).
Skala HDI
Wartość wskaźnika HDI zawiera się w przedziale od 0 do 1. Wyniki uzyskiwane dzięki zastosowaniu Wskaźnika Rozwoju Społecznego pozwalają pogrupować kraje na trzy podstawowe grupy:
- kraje wysoko rozwinięte 0,8 - 1,0
- kraje średnio rozwinięte 0,5 - 0,8
- kraje słabo rozwinięte 0,2- 0,5
Wskaźnik Rozwoju Społecznego z 2015 roku obejmuje 188 państw. Polska spadła w porównaniu z rokiem 2014 o jedną pozycję na miejsce 36. z wartością wskaźnika równą tuż za Słowacją i Andorą. Natomiast za Polską znajduje się Litwa i Malta. Na pierwszym miejscu niezmiennie plasuje się Norwegia, a za nią Australia i Szwajcaria - to te kraje należą do najbardziej rozwiniętych.
Ograniczenia HDI
Przy obliczaniu wskaźnika rozwoju społecznego pojawia się wiele ograniczeń i problemów, które mogą zakłócać rzeczywisty poziom wskaźnika. Do takich ograniczeń można zaliczyć:
- problemy ze skalowaniem i ważeniem wskaźników wchodzących w skład HDI
- brak obiektywnych i trafnie wyznaczonych wag
- bariery w zdobywaniu autentycznych danych
- ogromną ilość danych do weryfikacji
Bibliografia
- Dzieciuchowicz J. (2011). Rozwój społeczny współczesnego świata - struktura i typologia przestrzenna, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia historica", Wydawnictwo UŁ
- Human Development Index, "Human Development Report", United Nations Development Programme (UNDP), 2015
- Kubiczek A. (2014). Jak mierzyć dziś rozwój społeczno-gospodarczy krajów?, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy", Katedra Ekonomii Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Wskaźnik Rozwoju Społecznego , "Raport UNDP", UNIC Warsaw, 2004
Autor: Weronika Bielańska
