Prawo lotnicze

Prawo lotnicze jest to dział prawa, którego przepisy regulują kwestie związane z lotnictwem cywilnym. Przepisy te zawarte są w Ustawie z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. Regulacje Prawa lotniczego stosuje się do polskiego lotnictwa cywilnego oraz obcego lotnictwa cywilnego w zakresie ustalonym przez to prawo (art. 1 § 2 Prawo lotnicze)

Ustawa Prawo lotnicze dokonuje wdrożenia dyrektyw Wspólnot Europejskich. Wspólnotowe prawo lotnicze umożliwia realizację celów Wspólnoty, do których należy m.in. ustanowienie wspólnego rynku oraz prowadzenie wspólnych polityk, w tym polityki w zakresie transportu (Szymajda I. s. 83)

Prezes Urzędu jest organem administracji rządowej właściwym w sprawach lotnictwa cywilnego. Jest powoływany przez Prezes Rady Ministrów. Do zadań Prezesa Urzędu należy: (art. 21 ust.2)

• nadzór nad eksploatacją statków powietrznych
• sprawdzanie zdatności sprzętu do lotów
• sprawdzanie kwalifikacji personelu lotniczego
• prowadzenie rejestrów m.in. statków powietrznych, lotnisk
• kontrolowanie przestrzegania przepisów w zakresie lotnictwa cywilnego
• wydawanie decyzji administracyjnych

TL;DR

Prawo lotnicze reguluje kwestie związane z lotnictwem cywilnym w Polsce. Prezes Urzędu ds. Lotnictwa Cywilnego jest odpowiedzialny za nadzór nad eksploatacją statków powietrznych i kontrolę przestrzegania przepisów. Lotnictwo cywilne obejmuje lotnictwo komunikacyjne, sportowe i gospodarczo-usługowe. Statkiem powietrznym jest urządzenie zdolne do unoszenia się w atmosferze. Rejestry statków powietrznych są prowadzone przez Prezesa Urzędu, Ministra Obrony Narodowej i Ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Lotnisko może być użytku publicznego lub wyłącznego. Organizacje międzynarodowe powiązane z lotnictwem to m.in. Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego i Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego.

Lotnictwo cywilne

Lotnictwo cywilne obejmuje wszystkie rodzaje lotnictwa, z wyjątkiem lotnictwa państwowego, (art. 1 § 3 Prawo lotnicze)

Lotnictwo cywilne obejmuje:

• Lotnictwo komunikacyjne,
• Lotnictwo sportowe,
• Lotnictwo gospodarczo-usługowe.

Statek powietrzny

Według ustawy Prawo lotnicze "statkiem powietrznym jest urządzenie zdolne do unoszenia się w atmosferze na skutek oddziaływania powietrza innego niż oddziaływanie powietrza odbitego od podłoża". (art. 2 pkt 1) Zgodnie z ustawą jego użytkownikiem jest właściciel lub inna osoba wpisana do rejestru statków powietrznych. Zgodnie z art. 6 "w czasie lotu w polskiej przestrzeni powietrznej i w czasie przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wszystkie statki powietrzne oraz osoby i rzeczy na tych statkach podlegają prawu polskiemu, chyba że prawo to stanowi inaczej".

Wykonywać loty w przestrzeni powietrznej mogą wyłącznie cywilne statki powietrzne: (art. 31)

• wpisane do polskiego lub obcego rejestru cywilnych statków powietrznych,
• mające wymagane znaki rozpoznawcze,
• posiadające zdatność do lotów, potwierdzoną odpowiednimi dokumentami.

Rejestry statków powietrznych

Rejestr cywilnych statków powietrznych jest prowadzony przez Prezesa Urzędu. Rejestr ten jest jawny. Prezes Urzędu dokonuje wpisu w drodze decyzji administracyjnej. Natomiast wypis z rejestru jest wydawany na wniosek zainteresowanych (art. 34) Rejestr wojskowych statków powietrznych prowadzi Minister Obrony Narodowej z kolei rejestr statków powietrznych lotnictwa służb porządku publicznego jest prowadzony przez Ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Zdatność statków powietrznych do lotu jest sprawdzana przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego - EASA. (art. 46)

Lotnisko

"Lotniskiem jest wydzielony obszar na lądzie, wodzie lub innej powierzchni w całości lub w części przeznaczony do wykonywania startów, lądowań i naziemnego lub nawodnego ruchu statków powietrznych, wraz ze znajdującymi się w jego granicach obiektami i urządzeniami budowlanymi o charakterze trwałym, wpisany do rejestru lotnisk" (art. 2 pkt 4) Częścią lotniczą lotniska jest obszar trwale przeznaczony do startów i lądowań statków powietrznych oraz do związanego z tym ruchu statków powietrznych, wraz z urządzeniami służącymi do jego obsługi (art. 2 pkt 6)

Rodzaj lotnisk ze względu na dostępność dla użytkowników:

• lotnisko użytku publicznego,
• lotnisko użytku wyłącznego

"Lotniskiem użytku publicznego jest lotnisko otwarte dla wszystkich statków powietrznych w terminach i godzinach ustalonych przez zarządzającego tym lotniskiem i podanych do publicznej wiadomości". (art. 54 § 2)

"Lotniskiem użytku wyłącznego jest lotnisko wykorzystywane przez zarządzającego tym lotniskiem, użytkowników lotniska wymienionych w dokumentacji rejestracyjnej tego lotniska oraz za zgodą zarządzającego lotniskiem - przez innych użytkowników lotniska". (art. 54 § 3)

Organizacje międzynarodowe powiązane z lotnictwem

1. Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO)
2. Europejska Konferencja Lotnictwa Cywilnego (ECAC)
3. Europejska Organizacja do Spraw Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej (EUROCONTROL)
4. Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA).

Prawo lotnicze — artykuły polecane

SANEPID — Ochrona informacji niejawnych — Ustawa o ochronie danych osobowych — Państwowa Inspekcja Handlowa — Rzecznik konsumentów — Starostwo powiatowe — Naczelny Sąd Administracyjny — Funkcjonariusz publiczny — Urząd celny

Bibliografia

• Gregorski M. (2017). Regulacje dotyczące bezzałogowych statków powietrznych w prawie Unii Europejskiej w kontekście międzynarodowym., Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
• Piątek B., Zarzycki B. (2012), Bezzałogowe środki lotnicze i ich zastosowanie, Problemy Techniki Uzbrojenia
• Szymajda I. (2002), Prawo lotnicze Unii Europejskiej - charakterystyka systemu, Studia Europejskie, nr 1
• Szymajda I., Polkowska M. (2002), Ochrona praw pasażerów lotniczych w prawie Wspólnoty Europejskiej, Studia Europejskie, nr 4
• Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze. Dz.U. nr 130 poz. 1112
• Wojewódzka-Król K., Załoga E. (2016), Transport, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Autor: Agata Wadowska

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.