System Bedaux

System Bedaux
Polecane artykuły
Kryteria Bedaux Metoda Sulzera Charles Bedaux Psychologia pracy Jules Amar Metody jugosłowiańskie Projektowanie stanowisk pracy Teoria zarządzania Edwin Hauswald

Twórcą pierwszych metod normowania i wartościowania pracy był Charles Bedaux (1886-1944). Po ukończeniu studiów wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. W historii zarządzania jest on zaliczany do nurtu Industrial Engineering. Bedaux stworzył (i opublikował w 1916) pierwsze zasady analityczne normowania, wartościowania i wynagradzania pracy robotników przemysłowych, znane pod nazwą: system Bedaux. W jego ramach zdefiniował jednostkę 1 Bedaux, jako ilość pracy ludzkiej, którą przeciętny robotnik w normalnych warunkach pracy i w normalnym tempie pracy może wykonać w ciągu 1 minuty, korzystając z odpoczynku przewidzianego dla tej ilości pracy. Na podstawie definicji 1 Bedaux obejmuje czas pracy, jak również czas wypoczynku. Ustalenie tych czasów zależy od następujących czynników: Czasu trwania poszczególnych elementów pracy, określonego na podstawie chronomontażu, Tempa pracy, określonego na podstawie oceny szacunkowej, Specyficznych warunków danej racy, determinujących ilość czasu na odpoczynek. Z tego wynikała potrzeba przeprowadzania punktowej oceny wymagań stawianych wykonawcom różnego rodzaju prac.

Dla potrzeb pomiaru Bedaux opracował szereg kryteriów syntetycznych, tzw. kryteriów stopnia trudności pracy, którym przypisywał określoną liczbę punktów. Kryteria te to:

1. kwalifikacje i umiejętności zawodowe - 88 punktów, w tym:
   • czas kształcenia, zręczność manualna, ogólne doświadczenie zawodowe, szczególnie skomplikowana praca, zdolność reagowania,
2. odpowiedzialność i wymagania intelektualne - 43 punktów, w tym:
   • wartość przedmiotów i środków pracy, znaczenie funkcji w przebiegu pracy, organizowanie pracy zespołowej, spostrzegawczość i zdolność myślenia, spolegliwość,
3. psychologiczne warunki pracy- 28 punktów, w tym:
   • monotonia, nienormalna pozycja przy pracy, szczególnie ciężka praca, uciążliwe warunki środowiska pracy,
4. ryzyko zawodowe- 22 punktów, w tym:
   • choroby zawodowe, wypadki przy pracy, skutki przeciążenia pracą.

Wyżej wymienione kryteria dotyczą pierwotnej wersji metody oraz wartościowania pracy robotników fizycznych. Z biegiem lat CH.Bedaux udoskonalił swoją metodę, tak aby można ją było też wykorzystać w sposób uniwersalny - do wartościowania pracy kadr biurowych i kierowniczych. Wymagało to dodania dwóch następujących kryteriów:

1. Właściwości umysłowe (duchowe) - 57 punktów, w tym:
   • wygląd zewnętrzny i dar wymowy, pamięć, biegłość w liczeniu, pomysłowość, zmysł estetyczny,
2. Właściwości moralne - 95 punktów, w tym:
   • umiejętność pracy zespołowej, przedsiębiorczość, autorytet, poczucie odpowiedzialności.

Bedaux przydzielił specjalistom jedynie funkcje doradcze, a ocenę pozostawiał kierownictwu przedsiębiorstwa. Starał się, aby system stał się uniwersalny i objął także pracowników biurowych i kierownictwo. Założenia systemu Bedaux zostały udoskonalone przez Towarzystwo Jego imienia. W Nowym Jorku założył Bedaux Corporation, przedsiębiorstwo doradcze, zajmujące się wdrażaniem jego systemu w Ameryce i za granicą. Pierwsze wdrożenia objęły przemysł włókienniczy i gumowy. System zastosowały takie firmy, jak: General Motors, Du Pont, ITT, Standard Oil, Kodak. Bedaux stworzył międzynarodową sieć doradztwa w zakresie naukowej organizacji, którą kierował na odległość. W czasie II Wojny miał biura w 22 krajach i zatrudniał 400 konsultantów. Jest autorem książki "The Bedaux efficiency course for industrial application" (1917).

Bibliografia

• Z. Martyniak, Metody organizacji i zarządzania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 1999, s. 84- 87
• Z. Martyniak, Organizacja i zarządzanie, Kraków- Kluczbork, 2001, s. 213

Autor: Dagmara Kryszpin