Pascal (język programowania)

Pascal (język programowania) - został wymyślony przez Niklausa Wirth’a, członka Międzynarodowej Federacji Przetwarzania Danych (IFIP). Celem dla którego powstał Pascal było uzupełnienie brakujących właściwości i elementów innych ówczesnych języków programowania. Wiodącym zamierzeniem Pascala było aby był to język efektywny do wykorzystania i uruchamiania, pozwalający na rozwijanie strukturalnych i zorganizowanych programów oraz jako baza do nauki programowania dla studentów. Nazwa Pascal została nadana na cześć francuskiego matematyka Blaise’a Pascala i jest on sukcesorem języka ALGOL 60, którego Wirth pomagał rozwijać. Pascal zawiera również szablony komponentów, które odziedziczył z ALGOL 68 i ALGOL-W. Oryginalna publikacja z językiem Pascal ukazała się w 1970 a jego późniejsza korekta opublikowana w 1973.

Istotne cechy języka

Typy danych w Pascalu definiują zmienne jako przestrzeń wartości, które zmienne są w stanie magazynować oraz jaki jest charakter tych wartości. Typ danej określa możliwości jakie na danej zmiennej można wykonywać np. działania matematyczne. Typy danych:

• integer - liczby całkowite
• real - liczby zmiennoprzecinkowe
• boolean - wartości Prawda lub Fałsz
• char - pojedynczy znak
• string - grupa znaków

Pascal w swojej oryginalnej formie został stworzony jako język proceduralny. Odziedziczył on z języka ALGOL zarezerwowane struktury kontroli w postaci słów: if, then, else, while, for itd. Pascal umożliwia:

• używanie typów danych
• definiowanie typów danych
• wykorzystanie struktur danych np. tablice, rekordy, pliki
• wykrywanie przez kompilatory błędów niekompatybilności typów zmiennych
• Pascal wspomaga programowanie strukturowe

Pascal został stworzony przede wszystkim do szkolenia studentów z zakresu programowania. Język nigdy nie był poważnie rozwijany do czegoś innego niż podstaw programowania. Między 1970 a 1990 rokiem Pascal był językiem, który wykładowcy najchętniej wybierali do uczenia studentów na uniwersytetach. Z czasem zaczął tracić na znaczeniu i został wyparty przez języki obiektowe. Jego sukcesorami są C++ i Visual Basic.

Podstawy programowania w Pascalu

Najprostszy i podstawowy program w Pascalu:

begin

end.

Kod, który ma zostać wykonany przez program powinien zawierać się między begin a end.

Stałe deklaruje się przed głównym programem słowem kluczowym Const:

Const
 abc=500;
 sprawdz=TRUE;
begin

end.

Zmienne deklarowane są podobnie jak stałe również przed głównym programem, słowem kluczowym jest w tym przypadku Var:

Var
 abc:byte,
 tt, linia, t:string,
 sprawdz:boolean,
begin

end.

Prosty program

program HelloWorld,

begin
 writeln ('Hello World'),
end.

Efektem wywołania tego prostego kodu będzie wypisanie na ekranie konsoli kompilatora napisu Hello World. W powyższym kodzie komenda writeln służy do wypisania ciągu znaków mieszczącego się w jej argumencie oraz ustawienie kursora do następnej linii przez co kolejny tekst zostałby wydrukowany poniżej Hello World.

program TestReadln,
var
 liczba: integer;
begin
 readln (liczba),
 write ('Wpisana liczba: '),
 writeln (liczba),
end.

Funkcja readln przyjmuje do siebie maksymalnie 2 w miejsce argumentu podajemy nazwę zmiennej, do której chcemy wprowadzić ciąg znaków.

Środowisko i kompilatory

Kompilator to program służący do automatycznego tłumaczenia kodu napisanego w jednym języku (języku źródłowym) na równoważny kod w innym języku (języku wynikowym). Pierwsze kompilatory dla Pascala były programami opierającymi się na środowisku DOS i posiadały jedynie podstawowe funkcje. Najbardziej znanym był produkt firmy Borland, Turbo Pascal. Dziś już jedynie kilka programów jest rozwijanych przez deweloperów. Najpopularniejszym z nich jest FreePascal.

Pascal (język programowania) — artykuły polecane

C (język programowania) — SmallTalk (język programowania) — SQL — Python — C++ — BASIC — Prosty program — Teoria informacji — Programowanie — Aneks do umowy o pracę

Bibliografia

• Aho A., Sethi R., Ullman J. (2002), Kompilatory: reguły, metody i narzędzia, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa
• Jarża R. (1996), Turbo Pascal. Szkoła programowania, Robomatic, Wrocław
• Reges S. (1987), Building Pascal Programs: An Introduction to Computer Science, Little Brown, Boston

Autor: Dominik Padło