Wyjątek

Wyjątek to dopuszczalne odchylenie od ogólnie przyjętej zasady lub zbioru zasad.

TL;DR

Artykuł omawia pojęcie wyjątku, zarządzanie przez wyjątki oraz wyjątki w informatyce. Wyjątek to odchylenie od zasad, a zarządzanie przez wyjątki pozwala na elastyczność działania organizacji. W informatyce wyjątki to błędy lub nietypowe sytuacje w programowaniu. Obsługa wyjątków odbywa się za pomocą słów kluczowych try, catch, throw, throws i finally. Wyjątki są używane do obsługi błędów, rozwiązania problemów i kontynuacji działania programu.

Znaczenia terminu

1. działanie od czasownika wykluczać; wycofanie się z pewnego zbioru, zestawu, społeczeństwa itp.; również wynik takiego działania,
2. akceptowalne odstępstwo od ogólnie panujących zasad, niespójność ze zwykłym porządkiem,
3. inform. obiekt błędu czasu wykonania w procesie obsługi wyjątkowych sytuacji w programowaniu.

Synonimy do słowa wyjątek

• odstępstwo (od reguły), odstąpienie, wyłom,
• rzadkość, fenomen, unikat, osobliwość, zjawisko, ewenement,
• wyimek, urywek, passus, ustęp, fragment, wypis, kawałek, werset, partia, cytat.

Antonimy

• uwzględnienie, włączenie,
• norma, zasada, reguła.

Zarządzanie przez wyjątki

Powyższy termin znajduje swoje zastosowanie w wielu dziedzinach. Jedną z tych dziedzin jest zarządzanie przez wyjątki. Ten rodzaj zarządzania pozwala na uelastycznienie funkcjonowania organizacji, dopuszczając pewną swobodę działania jednostek organizacyjnych. Kierownik interweniuje tylko w sytuacjach wyjątkowych, tj. przekraczających dopuszczalny poziom odchylenia. Przede wszystkim konieczne jest ustalenie celów lub norm z przewidywalnymi lub oszacowanymi wynikami. Następnie, wyniki te są oceniane i porównywane z rzeczywistą wydajnością. Dalej analizowane jest odchylenie, przy nieznacznym odchyleniu lub bez żadnych odchyleń nie jest wymagane żadne działanie, a kierownicy wyższego szczebla mogą skoncentrować się na innych sprawach. Jeśli rzeczywiste wyniki znacznie odbiegają od normy, problem należy przekazać kierownictwu wyższego szczebla, ponieważ wystąpił "wyjątek". Wreszcie, celem jest natychmiastowe rozwiązanie zaistniałego "wyjątku". Za prognozowanie budżetów i raportów dotyczących wydajności odpowiedzialny jest dział księgowości. Różnica między wartościami szacunkowymi a rzeczywistymi jest zdefiniowana jako wariancja. Aby zrozumieć przyczynę różnicy, menedżerowie muszą zbadać pytania, jak wariancja różni się od ostatniego okresu i jakie są przyczyny nieosiągnięcia szacunkowych danych liczbowych.

Analizatory uwzględniają dwa typy wariancji (Mackintosh D. P. 2008, s. 118):

• niekorzystną,
• korzystną.

Niekorzystna wariancja występuje, gdy różnica między kwotą budżetową a faktyczną prowadzi do niższego niż oczekiwany zysku. Korzystna wariancja występuje, gdy różnica między kwotą budżetową a faktyczną prowadzi do wyższego niż oczekiwano zysku. Zamiast rozważać wszystkie wariancje, menedżerowie ustalają kryteria, aby określić, na które wariancje mają istotne znaczenie. Zarządzanie przez wyjątki koncentruje się głównie na dużych niekorzystnych odchyleniach, aby znaleźć obszary działalności, które odbiegają od ustalonych standardów w sposób negatywny.

Wyjątek w informatyce

Wyjątkiem jest nienormalna sytuacja, błąd podczas wykonywania programu. Najprostszym przykładem jest dzielenie przez zero. Można ręcznie śledzić występowanie takich błędów i można użyć specjalnego mechanizmu wyjątków, który upraszcza tworzenie dużych niezawodnych programów, zmniejsza ilość potrzebnego kodu i zwiększa pewność, że aplikacja nie będzie miała nieobsługiwanego błędu. W metodzie, w której wystąpił błąd, tworzony jest i przesyłany specjalny obiekt. Metoda może obsłużyć sam wyjątek lub go pominąć. W każdym razie wyjątek jest przechwytywany i przetwarzany. Wyjątek może pojawić się z powodu samego systemu lub można go utworzyć samodzielnie. Wyjątki systemowe występują w przypadku nieprawidłowego użycia języka Java lub zabronionych metod dostępu do systemu. Własne wyjątki obsługują określone błędy programu. Wspomniane wyżej dzielenie przez zero może zapobiec przez sprawdzenie odpowiedniego stanu. Ale co się stanie, jeśli mianownik okazał się zerowy? Być może w kontekście zadania wiadomo, jak postępować w takiej sytuacji. Jeśli jednak zerowy mianownik powstał niespodziewanie, podział jest zasadniczo niemożliwy, a następnie konieczne jest podniesienie wyjątku, a nie kontynuowanie realizacji programu.

Kody kluczowe

Istnieje pięć słów kluczowych używanych w wyjątkach: try, catch, throw, throws, finally. Procedura obsługi wyjątków jest następująca:

1. Instrukcje programu, które chcesz śledzić, są umieszczane w bloku try,
2. Jeśli wystąpi wyjątek, zostanie utworzony i przekazany dalej. Kod może przechwycić wyjątek za pomocą bloku catch i przetworzyć go,
3. Wyjątki systemowe są automatycznie przekazywane przez sam system. Aby ręcznie przekazać wyjątek, używa się polecenia throw,
4. Każdy wyjątek utworzony i przekazany wewnątrz metody musi zostać określony w interfejsie ze słowem kluczowym throws,
5. Każdy kod, który musi zostać wykonany po zakończeniu bloku try, umieszczany jest w bloku finally.

Fragment kodu może zawierać kilka obszarów problemowych. Na przykład, oprócz dzielenia przez zero, jest możliwy błąd indeksowania tablicy. W takim przypadku należy utworzyć dwie lub więcej instrukcji catch dla każdego typu wyjątku. Następnie sprawdzane są w kolejności. Jeśli wyjątek zostanie wykryty w pierwszym bloku przetwarzania, zostanie on wykonany, pozostałe sprawdzenia zostaną pominięte, a program będzie kontynuowany z miejsca następującego po bloku prób / catch. Istnieje jednak jedna rzecz do zapamiętania. Podczas używania wielu instrukcji catch instrukcje obsługi podklas wyjątków powinny być wyższe niż ich procedury obsługi nadklas. W przeciwnym razie superklasa przechwyci wszystkie wyjątki, mając duży obszar przechwytywania. Innymi słowy, wyjątek nie może być wyższy niż wyjątek ArithmeticException i ArrayIndexOutOfBoundsException. Na szczęście samo środowisko programistyczne zauważa zaburzenie i ostrzega, że takie zamówienie nie jest dobre. Po wystąpieniu takiego błędu trzeba spróbować przenieść poniższy blok obsługi wyjątków (Romanovsky A. 2005, s. 61).

Podstawowe zasady obsługi wyjątków

Wyjątków używa się aby:

• obsłużyć błąd na obecnym poziomie (należy unikać wyjątków wychodzących, jeśli nie wiadomo, jak sobie z nimi radzić),
• rozwiązać problem i wywołać metodę, w której wyjątek powstał,
• podjąć wszystkie niezbędne działania i kontynuować realizację bez wycofania akcji,
• znaleźć alternatywny wynik zamiast tego, co powinna wywołać metoda,
• dokonać wszystkiego w bieżącym kontekście i ponownie podnieść ten sam wyjątek, przekierowując go na wyższy poziom,
• ukończyć program,
• uprościć program (jeśli zastosowany schemat obsługi wyjątków komplikuje sprawę, oznacza to że jest bezwartościowy),
• dodać swoją bibliotekę i program bezpieczeństwa.

Wyjątek — artykuły polecane

Programowanie strukturalne — Scrum of scrums — Technika MoSCoW — Redundancja — Epic — Macierz odpowiedzialności — Feature-Driven Development — Wykres Ishikawy — Test driven development

Bibliografia

• Mackintosh D. (2008), Management by Exception: A Handbook with Forms, N.J.: Prentice-Hall
• Mioduszewski J. (red.) (2013), Metody organizacji i zarządzania, Expol, Olsztyn
• Romanovsky A. (2006), Advances in exception handling techniques, Springer
• Varma P., Shyamasundar R. (2013), Method for protecting used-managed memory using an exception, International Business Machines Corporation, NY
• Żukowski P. (2009), Techniki zarządzania stosowane przez menadżerów w organizacji, Problemy profesjologii, nr. 2

Autor: Olena Tsvinarska