Informatyka w zarządzaniu

Informatyka w zarządzaniu związana jest z wdrożeniem zróżnicowanych systemów w ramach technologii narzędzi informatycznych, które pozwalają na wspomaganie prawidłowej realizacji zróżnicowanych procesów zachodzących w przedsiębiorstwie.

TL;DR

Artykuł omawia zastosowanie informatyki w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Opisuje rozwój systemów informatycznych oraz zasady ich wdrożenia. Przedstawia obszary, w których są one wykorzystywane, oraz współczesne wyzwania, takie jak fabryki cyfrowe czy analiza big data. Podkreśla zalety wdrożenia systemów informatycznych, takie jak lepsza kontrola procesów, zwiększenie efektywności pracy czy prognozowanie.

Geneza powstania systemów informatycznych w obszarze zarządzania

Jak wskazuje J. Jaworski, geneza wdrożenia informatyki w obszar zarządzania obejmuje (J. Jaworski 2009, s. 23-39):

1. Lata 50. XX wieku - stworzenie pierwszego oprogramowania określanego jako systemy transakcyjne (ST), przeznaczonego do automatyzacji przy pomocy oprogramowania nieskomplikowanych obliczeń z zakresu wewnętrznych transakcji gospodarczych realizowanych w przedsiębiorstwie,
2. Lata 60. XX wieku - stworzenie systemów o charakterze informacyjno-decyzyjnym (SID), pozwalających na zapewnienie dostępności informacyjnej w działach zarządzających przedsiębiorstwem,
3. Przełom lat 60. i 70. XX wieku - wdrożenie systemów automatyzacji biura (SAB), scentralizowanych wokół obiegu dokumentacji oraz informacji niezbędnych dla pracowników biurowych,
4. Lata 70. XX wieku - wdrożenie systemów wspomagających (SWD), zapewniającego wsparcie decyzyjne, a także organizację przetwarzania oraz późniejszej prezentacji dostępnych danych,
5. Początek lat 80. XX wieku - wykształcenie się systemów ekspertowych funkcjonujących również obecnie, obejmujących scentralizowane bazy wiedzy oraz danych, mechanizmy wnioskowania, sektory dialogu oraz objaśnień, a także czerpania informacji,
6. Druga połowa lat 80. XX wieku - implementacja systemów wspomagania kierownictwa (SWK), zapewniających kontrolę organizacyjną oraz wykrywanie obszarów problemowych w zakresie przedsiębiorstwa,
7. Lata 90. XX wieku - stworzenie systemów klasy MRP, skoncentrowanych na usprawnienia funkcjonowania stref produkcyjnych w przedsiębiorstwie, a także najpopularniejszych obecnie systemów ERP, rozszerzonych o wspomaganie operacji księgowych, przepływów finansowych, działów HR oraz koordynację wszystkich elementów struktury przedsiębiorstwa.

W wyniku rozwoju technologii informatycznych w obszarach zarządzania, współcześnie są wykorzystywane wskazane systemy, realizujące poszczególne obszary działań.

Zasady wdrożenia technologii informatycznej w przedsiębiorstwie

Prawidłowe wdrożenie systemu informatycznego w obszarze działalności zarządczej przedsiębiorstwa związane jest z (P. Fajfer 2011, s. 76-77):

• zdefiniowaniem zakresu funkcjonowania systemu informatycznego, związanego z wyrażeniem etapowych działań podejmowanych w ramach implementacji, a także wskazaniem celowości wdrożenia systemu informatycznego w strukturę przedsiębiorstwa oraz określeniem poziomu dysponowanych zasobów ludzkich i pieniężnych,
• określeniem czasu przeznaczonego na wdrożenie systemu informatycznego, co związane jest z odgórnym założeniem dat zakończenia realizacji przedsięwzięcia,
• określeniem poziomu budżetowego przeznaczonego na projekt, co wiąże się ze wskazaniem niezbędnego poziomu nakładów pieniężnych przeznaczonych na implementowane wyposażenie techniczne, a także licencje, szkolenia czy utrzymanie prawidłowego funkcjonowania infrastruktury,
• wskazaniem zasobów ludzkich związanych z utrzymaniem niezawodności funkcjonowania systemów informatycznych,
• określeniem zasad zarządzania zmianami, co jest związane z wymagalnością rozważenia modyfikacji zachodzących w trakcie funkcjonowania wdrożonych systemów informatycznych oraz elastycznego dostosowania do zachodzących przeobrażeń.

Obszary wdrożenia systemów informatycznych

Zastosowanie narzędzi informatycznych w funkcjonowaniu przedsiębiorstw charakteryzuje się zróżnicowaniem wykorzystania. W związku z tym może znaleźć zastosowanie w każdym obszarze przedsiębiorstwa. Do najpopularniejszych kierunków wykorzystania systemów informatycznych należy zaliczyć (W. Wornalkiewicz 2020, s. 12;15):

• Działy finansów oraz księgowości,
• Gospodarkę materiałową,
• Dystrybucję
• Planowanie procesów produkcyjnych,
• Marketing,
• Zaopatrzenie,
• Zarządzanie zasobami ludzkimi.

Współczesne wyzwania systemów informatycznych w przedsiębiorstwach

Funkcjonowanie współczesnych przedsiębiorstw ukierunkowane jest na zmodyfikowanie strategii działalności podmiotu w myśl koncepcji przemysłu 4.0, koncentrującego się na maksymalizacji wykorzystania systemów wirtualnych (L. Kiełtyka, K. Charciarek 2019, s.6). W związku z powyższym, systemy informatyczne znajdują szerokie spektrum zastosowania, między innymi tworząc (L. Kiełtyka, K. Charciarek 2019, s. 8, A. Trzop 2020, s. 234-235):

• Innowacyjne fabryki cyfrowe, oparte na pełnej wirtualizacji procesów realizowanych w przedsiębiorstwie. Poprzez wdrożenie wirtualnych systemów informatycznych, możliwe jest stworzenie cyfrowej bazy danych produkowanych wyrobów, przeprowadzanie zwirtualizowanych symulacji oraz procesów produkcyjnych.
• Systemy big data, oparte na informatycznej analizie złożonych danych gromadzonych w ramach poszczególnych procesów.
• Modele chmury obliczeniowej, pozwalające na zdalny oraz w pełni wirtualny dostęp do systemu zasobów udostępnianych użytkownikowi za pozwoleniem administratora, stwarzając warunki o pełnym stopniu bezpieczeństwa oraz dostępności.
• Wsparcie dla sztucznej inteligencji, realizowane poprzez konstrukcję złożonych algorytmów dla robotów, a także późniejsze ich wdrożenie, modyfikowanie oraz moderowanie.
• Wspieranie systemów RFID poprzez technologiczne tagowanie w stosunku do produktów.

Zalety wdrożenia systemów informatycznych

Do głównych zalet wdrożenia systemów informatycznych należy zaliczyć (B. Barbachowska 2019, s. 85):

• uzyskanie bieżącej oraz dokładnej wiedzy o stanie poszczególnych procesów w przedsiębiorstwie,
• możliwość natychmiastowej reakcji na występujące braki lub błędy zachodzące w realizacji procesów,
• zarządzanie poziomem zapasów,
• zwiększenie efektywności poziomu obsługi klienta,
• maksymalizacja wydajności pracy pracowników,
• maksymalizacja zysków przedsiębiorstwa,
• zwiększenie płynności przepływu informacji w przedsiębiorstwie,
• usprawnienie realizacji procesów wewnętrznych,
• wystandaryzowanie działań realizowanych w każdym dziale przedsiębiorstwa,
• wspomaganie szacunków finansowych,
• stworzenie możliwości prognozowania.

Informatyka w zarządzaniu — artykuły polecane

System ERP — System informatyczny — Informatyczne systemy zarządzania produkcją — System informacji logistycznej — System MRP II — Komputerowe systemy zarządzania zapasami — System APS — Metoda BPM — Procesowe podejście do controllingu

Bibliografia

• Barbachowska B. (2019), Wykorzystanie narzędzi informatycznych w zarządzaniu małymi i średnimi przedsiębiorstwami, Journal of Modern Science, t. 1(40)
• Bartoszewicz A. (red.) (2011), Informatyka w Zarządzaniu - Szanse i Zagrożenia, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Garwolin, t. XII
• Chmielarz W. (2013), Zarządzanie projektami a rozwój systemów informatycznych zarządzania, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
• Fajfer P. (2011), Wdrożenie systemu informatycznego - korzyści płynące z użytkowania systemu ERP, Organizacja i Zarządzanie: kwartalnik naukowy, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, nr 2
• Jaworski J. (2013), Nowoczesne technologie informacyjne w logistycznym zarządzaniu przedsiębiorstwem, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku
• Kiełtyka L., Charciarek K. (2019), Model zarządzania procesowego z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi Przemysłu 4.0, Przegląd Organizacji, nr 8
• Lech P. (2007), Metodyka ekonomicznej oceny przedsięwzięć informatycznych wspomagających zarządzanie organizacją, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk
• Trzop A. (2020), Przegląd rozwiązań z zakresu przemysłu 4.0 stosowanych w obszarze logistyki, Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Wornalkiewicz W. (2020), Informatyka w wybranych obszarach zarządzania, Svidler, Berdiańsk

Autor: Szymon Uchto