Europejska Wspólnota Węgla i Stali

Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS) międzynarodowa organizacja gospodarcza działająca w latach 1951-2002. Została utworzona na podstawie traktatu paryskiego, podpisanego 18 kwietnia 1951r. przez sześć państw: Belgię, Francję, Holandię, Luksemburg, RFN oraz Włochy. Projekt traktatu został przedstawiony 9 maja 1950 roku przez ministra spraw zagranicznych Francji - Roberta Schumanna. Opierał się on na ponadnarodowej integracji gospodarczej i politycznej państw zachodnioeuropejskich, z szczególnym uwzględnieniem wspólnej koordynacji produkcji węgla i stali.

TL;DR

Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS) była międzynarodową organizacją gospodarczą działającą w latach 1951-2002. Jej celem było zwiększenie zatrudnienia i rozwoju gospodarczego poprzez koordynację produkcji węgla i stali. Członkami EWWiS były państwa europejskie, a jej organy decyzyjne obejmowały Wysoką Władzę, Zgromadzenie Ogólne, Radę Ministrów i Trybunał Sprawiedliwości. Traktat EWWiS wygasł w 2002 roku, a kompetencje organizacji zostały przejęte przez Wspólnotę Europejską.

Członkostwo

Członkowstwo w EWWiS było integralne z członkostwem we Wspólnocie Europejskiej (do 1992 roku Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej) oraz członkostwem w Euratomie. Państwami założycielskimi były Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN i Włochy. W kolejnych latach do EWWiS przystępowały kolejne państwa: Dania, Irlandia i Wielka Brytania (od 1973 roku), Grecja (od 1981 roku), Hiszpania i Portugalia (od 1986) oraz Austria, Finlandia i Szwecja (od 1995 roku). (Marszałek. A 2004 s. 75)

Historia

Pomimo dwóch przegranych wojen, Niemcy stanowiły potęgę gospodarczą Starego Kontynentu. W obawie o bezpieczeństwo, głównym celem państw w powojennej Europie stała się ich odbudowa gospodarcza. Francja poszukiwała szans na ożywienie przemysłu, jednak bała się powrotu agresji ze strony państwa niemieckiego. Pojawiła się idea ponadnarodowej współpracy. EWWiS powstała na skutek wystąpienia francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana z deklaracją, w której została zaproponowana integracja we wspólną koordynację węgla i stali w postaci organizacji międzynarodowej. Miało to miejsce 9 maja 1950 roku i było skierowane do rządów Belgii, Francji, Holandii, Luksemburga, RFN oraz Włoszech. Współtwórcą integracji był Jean Monnet, który zaproponował sektorową metodę mającą na celu zjednoczenie Europy w aspekcie ekonomicznym i politycznym. Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali został podpisany 18 kwietnia 1951 roku w Paryżu na 50 lat. Konieczna była ratyfikacja przez parlamenty państw założycielskich. Moc obowiązująca traktatu nastąpiła w dniu 25 lipca 1952 roku. Siedzibą EWWiS został Luksemburg. Początkiem 1953 roku powstał wspólny rynek węgla, żelaza i stali. Traktat wygasł w 2002 roku. Kompetencje zlikwidowanej instytucji zostały przejęte przez Wspólnotę Europejską. (Gnela B. 2012, s. 34)

Cele

• rozwój gospodarczy
• zwiększenie zatrudnienia
• podniesienie stopy życiowej

Zadania

• zapewnienie stałych dostaw węgla i stali na wspólnym rynku, stosując się do potrzeb innych państw
• dbałość o jednolity dostęp do źródeł produkcji dla każdego użytkownika wspólnego rynku
• zapewnienie jak najniższej ceny za węgiel i stal, zachowując zasady konkurencji i normalne warunki oprocentowania zainwestowanego kapitału
• stwarzanie warunków zachęcających przedsiębiorców do zwiększania zdolności produkcyjnych, zachowując przy tym racjonalną eksploatację surowców
• dążenie do rozwoju wymiany międzynarodowej, a także modernizacji produkcji
• dążenie do zwiększenia poziomu warunków życia i pracy zatrudnionych w każdej gałęzi produkcji zależnych od Wspólnoty (Marszałek A. 2004, s. 77)

Instytucje

Główne organy EWWiS zostały powołane na mocy 7. artykułu traktatu ustanawiającego organizację.

• Wysoka Władza - główny organ zarządzający i wykonawczy EWWiS. Członkami było 9 osób wybieranych na 6 lat, którzy stawali się funkcjonariuszami międzynarodowymi. Ich obowiązkiem było nie podejmowanie działań sprzecznych z ponadnarodowym charakterem ich pozycji. Traktat uniemożliwiał członkom Wysokiej Władzy prowadzenie działalności zawodowej zarówno płatnej jak i bezpłatnej. Organ ten realizował założenia traktatowe. W 1967 roku organy zarządzające trzech Wspólnot Europejskich zostały przekształcone w Komisję Wspólnot Europejskich.
• Zgromadzenie Ogólne - organ parlamentarny składający się z 78 delegatów wybieranych przez parlamenty krajów członkowskich na rok. Podział mandatów na podstawie 21. artykułu wyglądał następująco: Francja, RFN, Włochy po 18 członków, Belgia i Holandia po 10 członków, Luksemburg - 4 członków. Organ ten pełnił funkcje doradcze. Po 1958 roku traktaty rzymskie przekształciły tę instytucję w Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne.
• Rada Ministrów - organ decyzyjny. Został stworzony na żądanie państw Beneluksu, co miało na celu osłabienie uprawnień organu zarządzającego, a także harmonizację działań przez niego podejmowanych. W najważniejszych sprawach Wysoka Władza mogła podejmować decyzje wyłącznie za zgodą Rady Ministrów. Po 1957 roku organ ten został zastąpiony Radą Wspólnot Europejskich.
• Trybunał Sprawiedliwości - organ sądowniczy posiadający kompetencje trybunału konstytucyjnego. Instytucja ta w 1957 roku przejęła jurysdykcję trzech Wspólnot (Marszałek A. 2004, s. 75)

Europejska Wspólnota Węgla i Stali — artykuły polecane

Traktat Paryski — Wspólnoty europejskie — Traktat Rzymski — ASEAN — OECD — Rada Europy — Unia Europejska — Traktat z Maastricht — Światowa Organizacja Handlu

Bibliografia

• Betka T. (2018), Wspólnoty Europejskie na arenie międzynarodowej w okresie zimnej wojny, Analiza UniaEuropejska.org
• Gnela B. (red.) (2012), Podstawy prawa dla ekonomistów, Wolters Kluwer, Warszawa
• Marszałek A. (2004), Integracja europejska, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Michałowska-Gorywoda K. (red.) (2000), Unia Europejska. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Panasiuk A. (2014), Fundusze Unii Europejskiej w gospodarce turystycznej, Difin, Warszawa
• Ruszkowski J. (2000), Leksykon integracji europejskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Sozański J. (2010), Prawo Unii Europejskiej, Polskie Wydawnictwo Prawnicze IURIS, Poznań

Autor: Diana Duda, Mateusz Folwarski