Zanieczyszczenie środowiska

Zanieczyszczenie środowiska jest to stan w którym do wody powietrza lub gleby przedostają się nadmierne ilości toksyn i szkodliwych materii, które ostatecznie przekraczają dozwolone stężenia szkodliwych substancji.

TL;DR

Zanieczyszczenie środowiska to nadmierna ilość toksyn i szkodliwych substancji w wodzie, powietrzu i glebie. Przyczyny zanieczyszczenia można podzielić na naturalne (np. wulkany, erozja skał) i sztuczne (np. górnictwo, awarie jądrowe). Skutki zanieczyszczenia to m.in. smog, efekt cieplarniany, dziura ozonowa i kwaśne deszcze. Metody zwalczania zanieczyszczenia to recykling, rozwój OZE i zmniejszenie emisji dwutlenku węgla.

Przyczyny zanieczyszczenia środowiska

Przyczyny zanieczyszczeń można podzielić na dwa rodzaje naturalne i sztuczne. Do naturalnych działań powodujących zanieczyszczenie środowiska można zaliczyć m. in.

• Działanie wulkanów
• Erozje skał
• Samoistne uwalnianie się ropy naftowej
• Powodzie

Drugie źródło zanieczyszczeń środowiska nazwane sztucznym, dotyczy działań prowadzonych przez człowieka. Można wyróżnić m.in.

• Górnictwo
• Awarie jądrowe
• Katastrofy tankowców
• Transport samochodowy

Rodzaje zanieczyszczenia środowiska

• Zanieczyszczenie powietrza - jego główną przyczyną jest przede wszystkim działalność przemysłowa, energetyka, rozrastający się sektor transportu, do zanieczyszczenia powietrza przyczyniają się również gospodarstwa domowe za pomocą ogrzewania. Substancje wpływające na złą kondycję powietrza to cząstki pierwotne (czyli m.in. drobne pyły), emisja dwutlenku siarki, tlenek azotu, emisja amoniaku. Zły stan powietrza wpływa niekorzystnie na zdrowie ludzi i organizmów żyjących, ale także wiąże się z pogorszeniem jakości wód, gleby czy ekosystemów.
• Zanieczyszczenie wody - jego przyczyną jest nadmierna ilość bakterii oraz mikroorganizmów a także przedostawanie się do wód substancji chemicznych takich jak metale ciężkie, fenole, pestycydy czy węglowodory. Tego typu zanieczyszczenia stoją na przeszkodzie w wykorzystywaniu wód w celach gospodarczych czy pitnych .
• Zanieczyszczenie gleby - jego przyczyną są m.in. rolnictwo, nieprawidłowa gospodarka odpadami, nadmierne eksploatowanie złóż naftowych, różnego rodzaju awarie występujące podczas wydobywania, transportu czy magazynowaniu tego typu materiału. Skutkiem zanieczyszczenia gleby jest stopniowy zanik życia .

Skutki zanieczyszczenia środowiska

Skutki zanieczyszczenia środowiska, które przedostają się do otoczenia można podzielić na pierwotne i wtórne. Zanieczyszczenia wtórne powstają w sytuacji różnego rodzaju reakcji chemicznych i procesów fizycznych .

Do pierwotnych zanieczyszczeń środowiska zalicza się:

• Smog czyli zjawisko atmosferyczne tworzące się w momencie przedostawania się pyłów i zanieczyszczeń gazowych do powietrza.

Do wtórnych zanieczyszczeń środowiska zalicza się:

• Efekt cieplarniany, sam w sobie jest pozytywnym zjawiskiem dzięki, któremu na ziemi możliwa jest życie, problem pojawia się w momencie gdy zwiększa się ilość dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych ponieważ to prowadzi do nasilenia efektu cieplarnianego (wzrostu temperatury) czyli inaczej globalnego ocieplenia co w późniejszym stopniu prowadzi do zmian klimatycznych.
• Dziura ozonowa zjawisko przedstawiające zmniejszanie się ilości ozonu odpowiedzialnego za pochłanianie promieniowania ultrafioletowego, promieniowanie tego typu jest bardzo szkodliwe dla żyjących organizmów, może powodować zmiany nowotworowe, oparzenia skóry.
• Kwaśne deszcze, przyczyną ich powstawania są reakcje zanieczyszczeń gazowych powietrza i produktów ich przemian, występowanie takich deszczy wiąże się z wyginięciem licznych gatunków owadów i roślinności wodnej zakwaszeniem gleb i wód, niszczenie konstrukcji metalowych. W konsekwencji prowadzą do przekształcenia metali w formy łatwo rozpuszczalne czego efektem jest włączanie się ich w cykl pokarmowy stanowiąc ogromne zagrożenie dla człowieka.

Metody zwalczania zanieczyszczenia środowiska

Główne metody walczenia z zanieczyszczeniem środowiska

• Recykling, jest to metoda dzięki, której możliwe wtórne przetworzenie i wykorzystanie danej substancji lub materiału w produkt o takim samym lub innym zastosowaniu.
• Rozwój sektora odnawialnych źródeł energii polega na pozyskiwaniu energii z naturalnych procesów przyrodniczych, jest to metoda, która zastępuje wykorzystywanie paliw kopalnianych a więc dzięki rozwojowi OZE zmniejsza się wydobycia i wykorzystywania paliw kopalnianych.
• Prace nad zmniejszeniem emisji dwutlenku węgla mają opierać się głównie na wprowadzaniu nowych technologii zastosowanych w pojazdach samochodowych zastępowaniu oleju napędowego olejami roślinnymi, a także różnego rodzaju technologii wychwytywania dwutlenku węgla zarówno po procesie spalania jak i przed.

Zanieczyszczenie środowiska — artykuły polecane

Główne problemy ekologiczne — Degradacja gleby — Degradacja biosfery — Zanieczyszczenie wody — Emisja gazów cieplarnianych — Odpady niebezpieczne — Zanieczyszczenie powietrza — Fracking — Inżynieria genetyczna

Bibliografia

• Albiniak B. (red.) (2017), Stan Środowiska w Polsce, Inspekcja Ochrony środowiska, Warszawa
• Borys G., Kurek R. (2015), Emisja dwutlenku węgla przez pojazdy mechaniczne jako element zewnętrznych kosztów transportu drogowego w Polsce, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 385
• Florek-Klęsk D. (2017) Zanieczyszczenia powietrza-zagrożenia XXI wieku Zeszyty naukowe Wyższej Szkoły Informatyki, Zarządzania i Administracji w Warszawie, t.15, z.3(40)
• Gałązka A. (2015) Zanieczyszczenia gleb substancjami ropopochodnymi z uwzględnieniem biologicznych metod ich oczyszczania, Zakład Mikrobiologii Rolniczej, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa-Państwowy Instytut Badawczy, Puławy
• Kuciel S. (2013) Materiały do zajęć z Ochrony Środowiska Naturalnego Projekt Inżynieria materiałowa-inżynieria przyszłości, Kraków
• Kundzewicz Z. W. (2011) Zmiany Klimatu, ich przyczyny skutki-obserwacje i projekcje, Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu, Poczdamski Instytut Badań nad Konsekwencjami Klimatu w Poczdamie, nr 15
• Ministerstwo Środowiska (2018) Odnawialne źródła energii
• Pasyniuk P. (2010), Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych przez zastąpienie oleju napędowego olejami roślinnymi, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie, Warszawa
• Pikoń K., Stelmacha S. (red.) (2013), Współczesne problemy ochrony środowiska, Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska, Gliwice
• Skórska E. (2016), Oddziaływanie słonecznego promieniowania ultrafioletowego na organizm człowieka, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecie, nr 65
• Stańczyk K., Bieniecki M. (2007), Możliwość redukcji emisji CO2 i jej wpływ na efektywność i koszty wytwarzania energii z węgla, Górnictwo i Geoinżynieria nr 2
• Stepnowski P. i in (2010), Monitoring i analityka zanieczyszczeń w środowisku, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach Dz.U. 2013 poz. 21

Autor: Aneta Mikuła