Blanszowanie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update)
 
m (Dodawanie osieroconych)
 
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{infobox4
'''Blanszowanie''' (ang.blanching) to obróbka termiczna stosowana w przetwórstwie owoców i warzyw, polegająca na krótkotrwałym (od 0,5 do 5 minut) zanurzeniu surowca w gorącej wodzie (temp. 80-100oC) lub żywej parze i natychmiastowym ochłodzeniu do temperatury otoczenia; ma na celu inaktywację enzymów tkankowych, częściowe zniszczenie mikroflory wegetatywnej, odpowietrzenie surowca, zmiękczenie tkanki, dodatkowe umycie; stosowana powszechnie do warzyw i grzybów przed mrożeniem, suszeniem, apertyzacją, niekiedy także do owoców [pod redakcją Lewickiego P.P., Leksykon nauki o żywności i żywieniu człowieka oraz polsko-angielski słownik terminów, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2008. s. 58]
|list1=
<ul>
<li>[[Peklowanie]]</li>
<li>[[Inhibitory]]</li>
<li>[[Klarowność]]</li>
<li>[[Antystatyki]]</li>
<li>[[Recykling tworzyw sztucznych]]</li>
<li>[[Okowita]]</li>
<li>[[Mineralizacja]]</li>
<li>[[Polietylen]]</li>
<li>[[Celuloid]]</li>
</ul>
}}


==Metody blanszowania==
Istnieje kilka różnych metod blanszowania, które można stosować w zależności od rodzaju surowca i celu przetwarzania.


* Blanszowanie – (blanching) – obróbka termiczna stosowana w przetwórstwie owoców i warzyw, polegająca na krótkotrwałym (od 0,5 do 5 minut) zanurzeniu surowca w gorącej wodzie (temp. 80-100oC) lub żywej parze i natychmiastowym ochłodzeniu do temperatury otoczenia; ma na celu inaktywację enzymów tkankowych, częściowe zniszczenie mikroflory wegetatywnej, odpowietrzenie surowca, zmiękczenie tkanki, dodatkowe umycie; stosowana powrzechnie do warzyw i grzybów przed mrożeniem, suszeniem, apertyzacją, niekiedy także do owoców [pod redakcją Lewickiego P.P., Leksykon nauki o żywności i żywieniu człowieka oraz polsko-angielski słownik terminów, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2008. s. 58]
Jedną z najpopularniejszych metod blanszowania jest '''zanurzanie surowca w gorącej wodzie'''. Surowiec jest umieszczany w specjalnych blanszownikach wypełnionych gorącą wodą o odpowiedniej temperaturze. Czas trwania procesu zależy od rodzaju surowca i wynosi zazwyczaj od kilku sekund do kilku minut. Ta metoda jest szeroko stosowana w przemyśle spożywczym do blanszowania warzyw, takich jak groszek, marchewka czy brokuły.
== ==
* Blanszowanie – obróbka cieplna polegająca na krótkotrwałym ogrzewaniu odpowiednio przygotowanego surowca przez zanurzenie w wodzie o temperaturze ok. 100oC lub bezpośrednie ogrzewanie parą wodną. Blanszowanie powoduje inaktywację enzymów, redukuje drobnoustroje powierzchniowe, usuwa powietrze z przestrzeni międzykomórkowych, zapobiega ciemnieniu miąższu, ścina plazmę oraz zmiękcza surowiec. Blanszowanie stosowane jest w przemyśle spożywczym jako wstępna obróbka np. warzyw, owoców przed ich odwadnianiem, mrożeniem itp. [pod redakcją Dudy I., Słownik pojęć towaroznawczych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków, 1994, s. 31]
== ==
* Blanszowanie – obróbka cieplna polegająca na krótkotrwałym ogrzewaniu odpowiednio przygotowanego surowca przez zanurzenie w wodzie o temperaturze ok. 100oC (blanszowanie immersyjne) lub przez bezpośrednie ogrzewanie parą wodną. Blanszowanie powoduje inaktywację enzymów, redukuje drobnoustroje bytujące na powierzchni surowców, usuwa powietrze z przestrzeni międzykomórkowych, ścina plazmę oraz zmiękcza surowiec, co podnosi [[walory]] smakowe gotowego produktu (strawność i smakowitość). [[Proces]] blanszowania zmniejsza zawartość soli mineralnych oraz witamin, głównie witaminy C. Do blanszowania stosuje się blanszownik. [pod redakcją Korzemskiego J.W., Encyklopedia techniki – [[przemysł]] spożywczy, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1978, s. 75]


<google>text</google>
Inną metodą blanszowania jest '''ogrzewanie surowca parą wodną'''. Surowiec jest umieszczany w zamkniętej komorze, do której wprowadza się parę wodną. Para ogrzewa surowiec, powodując inaktywację enzymów i drobnoustrojów. Ta metoda jest często stosowana do blanszowania wrażliwych na wodę surowców, takich jak owoce czy orzechy.


== ==
'''Blanszowanie w mikrofalówce''' to innowacyjna metoda, która zyskuje coraz większą popularność. Surowiec jest umieszczany w specjalnym naczyniu i poddawany działaniu fal mikrofalowych. Proces ten jest szybki i skuteczny, jednak wymaga precyzyjnej kontroli czasu i temperatury, aby uniknąć nadmiernego nagrzewania surowca.
* Blanszowanie – spoż. Poddawanie surowców roślinnych i zwierzęcych (warzyw, ryb, mięsa) krótkotrwałemu działaniu pary wodnej lub gorącej wody z odpowiednimi dodatkami w celu zniszczenia enzymów (przy zachowaniu witamin), usunięcia powietrza z przestrzeni międzykomórkowych tkanek, a także zniszczenia i usunięcia drobnoustrojów z blanszowanych surowców i wywołania pożądanych cech organoleptycznych. [pod redakcją Szczypiorskiego W., Leksykon naukowo-techniczny, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1984, s. 66-67]
 
== ==
==Porównanie metod blanszowania==
* Blanszowanie w przetwórstwie owocowo-warzywnym wstępna obróbka surowca przez krótkie obgotowanie lub poddanie działaniu pary, w celu m.in. unieczynnienia enzymów utleniających. [pod redakcją Petrozolin-Skowrońskiej B., Mała encyklopedia PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1995, s. 103]
Każda z powyższych metod blanszowania ma swoje zalety i wady. Zanurzanie surowca w gorącej wodzie jest stosunkowo prostą i tanią metodą, choć czas trwania procesu może być dłuższy. Ogrzewanie parą wodną zapewnia szybkie i równomierne nagrzewanie surowca, ale wymaga odpowiedniego sprzętu i kontroli temperatury. Blanszowanie w mikrofalówce jest szybkie i wygodne, ale wymaga precyzyjnej kontroli czasu i temperatury.
== ==
 
* Blanszowanie – [franc.], w przetwórstwie owocowo-warzywnym termiczna obróbka surowca – krótkotrwałe obgotowanie (w wodzie, też w roztworze soli kuchennej, cukru, kwasów spożywczych) lub poddanie działaniu pary; blanszowanie ma na celu unieczynnienie enzymów utleniających, które powodują ciemnienie owoców i warzyw; zmniejszenie ilości tlenu w surowcu oraz drobnoustrojów bytujących na jego powierzchni, zmiękczenie tkanki roślinnej, a tym samym podniesienie smakowitości i strawności produktu [pod redakcją Petrozolin-Skowrońskiej B., Nowa encyklopedia powszechna PWN; tom I; A-C, Warszawa, 1997, s. 485]
Przy wyborze odpowiedniej metody blanszowania należy wziąć pod uwagę rodzaj surowca i cel przetwarzania. W przypadku wrażliwych na wodę surowców, takich jak owoce czy orzechy, preferowane jest stosowanie ogrzewania parą wodną. Natomiast zanurzanie surowca w gorącej wodzie jest często stosowane do blanszowania warzyw. Blanszowanie w mikrofalówce może być stosowane w przypadku surowców o różnej strukturze i składzie.
 
W różnych metodach blanszowania stosuje się różne technologie i urządzenia. Blanszowniki wodne i parowe są najczęściej stosowane w przemyśle spożywczym. Blanszowniki mikrofalowe są stosunkowo nową technologią, która jest obecnie badana i rozwijana w celu poprawy efektywności i skuteczności blanszowania.
 
Innowacyjne metody blanszowania są również obecnie badane w przemyśle spożywczym. Na przykład, badacze opracowują nowe techniki blanszowania, takie jak blanszowanie w atmosferze kontrolowanej, które mają na celu poprawę jakości i trwałości surowców.
 
<google>n</google>
 
==Wpływ blanszowania na wartość odżywczą surowców==
Blanszowanie może mieć wpływ na wartość odżywczą surowców spożywczych. Podczas procesu blanszowania dochodzi do utraty niektórych składników odżywczych, takich jak witaminy i składniki mineralne. Jednak odpowiednie dobranie czasu i temperatury blanszowania oraz zastosowanie innych technik przetwarzania może minimalizować utratę składników odżywczych.
 
Badania naukowe przeprowadzone na różnych surowcach spożywczych wykazały, że blanszowanie może prowadzić do zmian zawartości witamin i składników mineralnych. Na przykład, badania wykazały, że blanszowanie warzyw może prowadzić do utraty witaminy C oraz innych witamin z grupy B. Jednak wartości odżywcze surowców po blanszowaniu mogą wciąż być na wysokim poziomie i zależą od czasu i temperatury blanszowania.
 
Aby minimalizować utratę składników odżywczych podczas procesu blanszowania, ważne jest stosowanie optymalnego czasu i temperatury. Odpowiednie dobranie tych parametrów może pomóc w zachowaniu większej ilości składników odżywczych w surowcach. Ponadto, zastosowanie innych technik przetwarzania, takich jak mrożenie błyskawiczne po blanszowaniu, może również pomóc w minimalizacji utraty składników odżywczych.
 
Blanszowanie może również przynieść korzyści zdrowotne i żywieniowe. Na przykład, inaktywacja enzymów i drobnoustrojów podczas blanszowania może poprawić przyswajalność składników odżywczych. Ponadto, blanszowanie może prowadzić do redukcji antyodżywczych substancji, takich jak naturalne toksyny czy inhibitory trawienia, co przyczynia się do lepszej jakości i strawności surowców.
 
Blanszowanie może również mieć wpływ na inne właściwości surowców, takie jak kolor, tekstura i smak. Dlatego odpowiednie dobieranie parametrów blanszowania jest ważne, aby zachować pożądane cechy organoleptyczne surowców.
 
==Zastosowanie blanszowania w przemyśle spożywczym==
Blanszowanie jest szeroko stosowane w przemyśle spożywczym do produkcji różnych produktów spożywczych. Przykłady takich produktów to mrożone warzywa, suszone owoce, gotowe posiłki, przetwory spożywcze i wiele innych.
 
Proces produkcji tych produktów zwykle obejmuje blanszowanie surowców przed dalszym przetwarzaniem. Blanszowanie warzyw przed zamrożeniem zapewnia zachowanie ich świeżości, koloru i wartości odżywczej. Blanszowanie suszonych owoców pomaga zachować ich naturalny smak i aromat. Blanszowanie składników gotowych posiłków może pomóc w zabezpieczeniu przed enzymatycznym i mikrobiologicznym rozkładem.
 
W przemyśle spożywczym istnieją określone zasady i wytyczne dotyczące prawidłowego blanszowania. Należy stosować odpowiednie parametry czasu i temperatury, kontrolować jakość surowców i procesu blanszowania, oraz zastosować odpowiednie technologie chłodzenia i pakowania. Regulacje i normy dotyczące blanszowania są określane przez organizacje takie jak Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz normy Codex Alimentarius.
 
Blanszowanie ma również perspektywy rozwoju w przemyśle spożywczym. Z powodu rosnącego zapotrzebowania na wygodne, gotowe do spożycia produkty, blanszowanie będzie nadal wykorzystywane w produkcji różnych przetworzonych produktów spożywczych. Ponadto, rozwój nowych technologii blanszowania, takich jak blanszowanie w atmosferze kontrolowanej czy zastosowanie fal mikrofalowych, może przyczynić się do poprawy efektywności i skuteczności tego procesu.
 
Blanszowanie jest ważnym procesem w przemyśle spożywczym, który ma wpływ na jakość, wartość odżywczą i trwałość surowców. Odpowiednie stosowanie różnych metod blanszowania, kontrola parametrów procesu oraz stosowanie innowacyjnych technologii mogą pomóc w uzyskaniu najlepszych efektów i zachowaniu jak największej wartości odżywczej surowców spożywczych.
 
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Peklowanie]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Inhibitory]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Klarowność]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Antystatyki]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Recykling tworzyw sztucznych]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Okowita]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Mineralizacja]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Polietylen]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Celuloid]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Wskaźniki dynamiki]]}} }}


==Bibliografia==
==Bibliografia==
* Lewicki P.P. (red), Leksykon nauki o żywności i żywieniu człowieka oraz polsko-angielski słownik terminów, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2008
<noautolinks>
* Duda I., Słownik pojęć towaroznawczych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków, 1994
* Lewicki P. (2008), ''Leksykon nauki o żywności i żywieniu człowieka oraz polsko-angielski słownik terminów'', Wydawnictwo SGGW, Warszawa
* Korzemski jw. (red), Encyklopedia techniki – przemysł spożywczy, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1978
</noautolinks>
* Szczypiorski W. (red), Leksykon naukowo-techniczny, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1984
[[Kategoria:Towaroznawstwo spożywcze]]
* Petrozolin-Skowrońska B. (red), Mała encyklopedia PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1995
* Petrozolin-Skowrońska B. (red), Nowa encyklopedia powszechna PWN; tom I; A-C, Warszawa, 1997


{{a|Joanna Trudzik}}
{{#metamaster:description|Blanszowanie to obróbka termiczna owoców i warzyw przed mrożeniem, suszeniem i apertyzacją. Inaktywuje enzymy, niszczy mikroflorę i zmiękcza tkankę.}}
[[Kategoria:Towaroznawstwo]]

Aktualna wersja na dzień 08:38, 20 lis 2023

Blanszowanie (ang.blanching) to obróbka termiczna stosowana w przetwórstwie owoców i warzyw, polegająca na krótkotrwałym (od 0,5 do 5 minut) zanurzeniu surowca w gorącej wodzie (temp. 80-100oC) lub żywej parze i natychmiastowym ochłodzeniu do temperatury otoczenia; ma na celu inaktywację enzymów tkankowych, częściowe zniszczenie mikroflory wegetatywnej, odpowietrzenie surowca, zmiękczenie tkanki, dodatkowe umycie; stosowana powszechnie do warzyw i grzybów przed mrożeniem, suszeniem, apertyzacją, niekiedy także do owoców [pod redakcją Lewickiego P.P., Leksykon nauki o żywności i żywieniu człowieka oraz polsko-angielski słownik terminów, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2008. s. 58]

Metody blanszowania

Istnieje kilka różnych metod blanszowania, które można stosować w zależności od rodzaju surowca i celu przetwarzania.

Jedną z najpopularniejszych metod blanszowania jest zanurzanie surowca w gorącej wodzie. Surowiec jest umieszczany w specjalnych blanszownikach wypełnionych gorącą wodą o odpowiedniej temperaturze. Czas trwania procesu zależy od rodzaju surowca i wynosi zazwyczaj od kilku sekund do kilku minut. Ta metoda jest szeroko stosowana w przemyśle spożywczym do blanszowania warzyw, takich jak groszek, marchewka czy brokuły.

Inną metodą blanszowania jest ogrzewanie surowca parą wodną. Surowiec jest umieszczany w zamkniętej komorze, do której wprowadza się parę wodną. Para ogrzewa surowiec, powodując inaktywację enzymów i drobnoustrojów. Ta metoda jest często stosowana do blanszowania wrażliwych na wodę surowców, takich jak owoce czy orzechy.

Blanszowanie w mikrofalówce to innowacyjna metoda, która zyskuje coraz większą popularność. Surowiec jest umieszczany w specjalnym naczyniu i poddawany działaniu fal mikrofalowych. Proces ten jest szybki i skuteczny, jednak wymaga precyzyjnej kontroli czasu i temperatury, aby uniknąć nadmiernego nagrzewania surowca.

Porównanie metod blanszowania

Każda z powyższych metod blanszowania ma swoje zalety i wady. Zanurzanie surowca w gorącej wodzie jest stosunkowo prostą i tanią metodą, choć czas trwania procesu może być dłuższy. Ogrzewanie parą wodną zapewnia szybkie i równomierne nagrzewanie surowca, ale wymaga odpowiedniego sprzętu i kontroli temperatury. Blanszowanie w mikrofalówce jest szybkie i wygodne, ale wymaga precyzyjnej kontroli czasu i temperatury.

Przy wyborze odpowiedniej metody blanszowania należy wziąć pod uwagę rodzaj surowca i cel przetwarzania. W przypadku wrażliwych na wodę surowców, takich jak owoce czy orzechy, preferowane jest stosowanie ogrzewania parą wodną. Natomiast zanurzanie surowca w gorącej wodzie jest często stosowane do blanszowania warzyw. Blanszowanie w mikrofalówce może być stosowane w przypadku surowców o różnej strukturze i składzie.

W różnych metodach blanszowania stosuje się różne technologie i urządzenia. Blanszowniki wodne i parowe są najczęściej stosowane w przemyśle spożywczym. Blanszowniki mikrofalowe są stosunkowo nową technologią, która jest obecnie badana i rozwijana w celu poprawy efektywności i skuteczności blanszowania.

Innowacyjne metody blanszowania są również obecnie badane w przemyśle spożywczym. Na przykład, badacze opracowują nowe techniki blanszowania, takie jak blanszowanie w atmosferze kontrolowanej, które mają na celu poprawę jakości i trwałości surowców.

Wpływ blanszowania na wartość odżywczą surowców

Blanszowanie może mieć wpływ na wartość odżywczą surowców spożywczych. Podczas procesu blanszowania dochodzi do utraty niektórych składników odżywczych, takich jak witaminy i składniki mineralne. Jednak odpowiednie dobranie czasu i temperatury blanszowania oraz zastosowanie innych technik przetwarzania może minimalizować utratę składników odżywczych.

Badania naukowe przeprowadzone na różnych surowcach spożywczych wykazały, że blanszowanie może prowadzić do zmian zawartości witamin i składników mineralnych. Na przykład, badania wykazały, że blanszowanie warzyw może prowadzić do utraty witaminy C oraz innych witamin z grupy B. Jednak wartości odżywcze surowców po blanszowaniu mogą wciąż być na wysokim poziomie i zależą od czasu i temperatury blanszowania.

Aby minimalizować utratę składników odżywczych podczas procesu blanszowania, ważne jest stosowanie optymalnego czasu i temperatury. Odpowiednie dobranie tych parametrów może pomóc w zachowaniu większej ilości składników odżywczych w surowcach. Ponadto, zastosowanie innych technik przetwarzania, takich jak mrożenie błyskawiczne po blanszowaniu, może również pomóc w minimalizacji utraty składników odżywczych.

Blanszowanie może również przynieść korzyści zdrowotne i żywieniowe. Na przykład, inaktywacja enzymów i drobnoustrojów podczas blanszowania może poprawić przyswajalność składników odżywczych. Ponadto, blanszowanie może prowadzić do redukcji antyodżywczych substancji, takich jak naturalne toksyny czy inhibitory trawienia, co przyczynia się do lepszej jakości i strawności surowców.

Blanszowanie może również mieć wpływ na inne właściwości surowców, takie jak kolor, tekstura i smak. Dlatego odpowiednie dobieranie parametrów blanszowania jest ważne, aby zachować pożądane cechy organoleptyczne surowców.

Zastosowanie blanszowania w przemyśle spożywczym

Blanszowanie jest szeroko stosowane w przemyśle spożywczym do produkcji różnych produktów spożywczych. Przykłady takich produktów to mrożone warzywa, suszone owoce, gotowe posiłki, przetwory spożywcze i wiele innych.

Proces produkcji tych produktów zwykle obejmuje blanszowanie surowców przed dalszym przetwarzaniem. Blanszowanie warzyw przed zamrożeniem zapewnia zachowanie ich świeżości, koloru i wartości odżywczej. Blanszowanie suszonych owoców pomaga zachować ich naturalny smak i aromat. Blanszowanie składników gotowych posiłków może pomóc w zabezpieczeniu przed enzymatycznym i mikrobiologicznym rozkładem.

W przemyśle spożywczym istnieją określone zasady i wytyczne dotyczące prawidłowego blanszowania. Należy stosować odpowiednie parametry czasu i temperatury, kontrolować jakość surowców i procesu blanszowania, oraz zastosować odpowiednie technologie chłodzenia i pakowania. Regulacje i normy dotyczące blanszowania są określane przez organizacje takie jak Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz normy Codex Alimentarius.

Blanszowanie ma również perspektywy rozwoju w przemyśle spożywczym. Z powodu rosnącego zapotrzebowania na wygodne, gotowe do spożycia produkty, blanszowanie będzie nadal wykorzystywane w produkcji różnych przetworzonych produktów spożywczych. Ponadto, rozwój nowych technologii blanszowania, takich jak blanszowanie w atmosferze kontrolowanej czy zastosowanie fal mikrofalowych, może przyczynić się do poprawy efektywności i skuteczności tego procesu.

Blanszowanie jest ważnym procesem w przemyśle spożywczym, który ma wpływ na jakość, wartość odżywczą i trwałość surowców. Odpowiednie stosowanie różnych metod blanszowania, kontrola parametrów procesu oraz stosowanie innowacyjnych technologii mogą pomóc w uzyskaniu najlepszych efektów i zachowaniu jak największej wartości odżywczej surowców spożywczych.


Blanszowanieartykuły polecane
PeklowanieInhibitoryKlarownośćAntystatykiRecykling tworzyw sztucznychOkowitaMineralizacjaPolietylenCeluloidWskaźniki dynamiki

Bibliografia

  • Lewicki P. (2008), Leksykon nauki o żywności i żywieniu człowieka oraz polsko-angielski słownik terminów, Wydawnictwo SGGW, Warszawa