Socjologia: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (cleanup bibliografii i rotten links)
m (Czyszczenie tekstu)
Linia 16: Linia 16:
'''Socjologia''' - to nauka, która zajmuje się badaniem funkcjonowania i zmian społeczeństwa, relacji społecznych i kultury życia codziennego w sposób cykliczny.
'''Socjologia''' - to nauka, która zajmuje się badaniem funkcjonowania i zmian społeczeństwa, relacji społecznych i kultury życia codziennego w sposób cykliczny.


Termin „socjologia” wprowadził w 1837 roku francuski filozof August Comte. Jest ono połączeniem dwóch słów: ''societas'' (z łac) - [[społeczeństwo]] i ''λόγος'' (od gr) - słowo.
Termin "socjologia" wprowadził w 1837 roku francuski filozof August Comte. Jest ono połączeniem dwóch słów: ''societas'' (z łac) - [[społeczeństwo]] i ''λόγος'' (od gr) - słowo.


==Definicje socjologii==
==Definicje socjologii==
Istnieje dużo różnych definicji socjologii, wśród nich są:
Istnieje dużo różnych definicji socjologii, wśród nich są:
* Jan Szczepański jest zdania, że „socjologia poszukuje praw zjawisk zachodzących między ludźmi, zajmuje się badaniem struktur, czyli wzajemnego przyporządkowania sobie ludzi w zbiorowościach” (Szczepański J. 1972).
* Jan Szczepański jest zdania, że "socjologia poszukuje praw zjawisk zachodzących między ludźmi, zajmuje się badaniem struktur, czyli wzajemnego przyporządkowania sobie ludzi w zbiorowościach" (Szczepański J. 1972).
* Zygmunt Bauman pisze, że „socjologia to zazwyczaj spoglądanie na ludzkie czynności, jak na fragmenty większych całości. Owymi całościami są nieprzypadkowe grupy ludzi, które są powiązane siecią wzajemnych zależności” (Bauman Z. 1996).
* Zygmunt Bauman pisze, że "socjologia to zazwyczaj spoglądanie na ludzkie czynności, jak na fragmenty większych całości. Owymi całościami są nieprzypadkowe grupy ludzi, które są powiązane siecią wzajemnych zależności" (Bauman Z. 1996).
* Piotr Sztompka uważa, że „socjologia zrodziła się, jako naukowe badanie historii” (Sztompka P. 2003).
* Piotr Sztompka uważa, że "socjologia zrodziła się, jako naukowe badanie historii" (Sztompka P. 2003).


==Funkcje socjologii==
==Funkcje socjologii==
<google>t</google>
<google>t</google>
Można wymienić 5 głównych funkcji socjologii jako nauki (S. Kosiński S, s. 72-74):
Można wymienić 5 głównych funkcji socjologii jako nauki (S. Kosiński S, s. 72-74):
* '''Diagnostyczna''' jest to zbieranie danych o procesach społecznych i ich usystematyzowanie.
* '''Diagnostyczna''' - jest to zbieranie danych o procesach społecznych i ich usystematyzowanie.
* '''Demaskatorska''' opisuje rzeczywisty stan rzeczy, który demonstruje motywacje ludzkiej aktywności lub jej braku.
* '''Demaskatorska''' - opisuje rzeczywisty stan rzeczy, który demonstruje motywacje ludzkiej aktywności lub jej braku.
* '''Teoretyczna''' jest to zestawienie koncepcji i modeli teoretycznych, koniecznych do wyjaśniania zależności w społeczeństwie.
* '''Teoretyczna''' - jest to zestawienie koncepcji i modeli teoretycznych, koniecznych do wyjaśniania zależności w społeczeństwie.
* '''Apologetyczna'''-jest to przejawianie cech badanej rzeczywistości i celowe ukrywanie danych, gdy dla celów pozanaukowych chwali się pewne sytuacje społeczne, instytucje, koncepcje.
* '''Apologetyczna'''-jest to przejawianie cech badanej rzeczywistości i celowe ukrywanie danych, gdy dla celów pozanaukowych chwali się pewne sytuacje społeczne, instytucje, koncepcje.
* '''Socjotechniczna''' jest to kształtowanie postaw i zachowań społecznych.
* '''Socjotechniczna''' - jest to kształtowanie postaw i zachowań społecznych.


==Główne pytania socjologii==
==Główne pytania socjologii==
Linia 48: Linia 48:
* przeprowadzanie sondaży i spisów
* przeprowadzanie sondaży i spisów


==Makro- i Mikrosocjologia==
==Makro - i Mikrosocjologia==
Socjologia, jako nauka jest podzielona na makrosocjologię, mikrosocjologię.
Socjologia, jako nauka jest podzielona na makrosocjologię, mikrosocjologię.
* '''Makrosocjologia''' to dział socjologii, który zajmuje się analizą „wielkich procesów” i zjawisk społecznych oraz budowaniem na tej podstawie ogólnych teorii socjologicznych. Charakternymi rysami makrosocjologii są: rozmaita [[złożoność]], podobieństwo kultury, zróżnicowanie powiązań między elementami. Przykładami makrostruktury mogą być: narody, religie, kultury (Domański H.)
* '''Makrosocjologia''' - to dział socjologii, który zajmuje się analizą "wielkich procesów" i zjawisk społecznych oraz budowaniem na tej podstawie ogólnych teorii socjologicznych. Charakternymi rysami makrosocjologii są: rozmaita [[złożoność]], podobieństwo kultury, zróżnicowanie powiązań między elementami. Przykładami makrostruktury mogą być: narody, religie, kultury (Domański H.)
* '''Mikrosocjologia''' to dział socjologii, który zajmuje się relacjami w małych grupach społeczeństwa.
* '''Mikrosocjologia''' - to dział socjologii, który zajmuje się relacjami w małych grupach społeczeństwa.


==Efekty socjologii==
==Efekty socjologii==
Linia 77: Linia 77:
* Bauman Z.,   (1996), ''Socjologia'', Zysk i S-ka, Poznań
* Bauman Z.,   (1996), ''Socjologia'', Zysk i S-ka, Poznań
* Domański H. (1994), ''Społeczeństwa klasy średniej'', UMK, Warszawa
* Domański H. (1994), ''Społeczeństwa klasy średniej'', UMK, Warszawa
* Głuszkowski M. (2013), [https://wydawnictwo.umk.pl/upload/samples/Socjologia_w_badaniach_dwujezycznosci_1-10.pdf ''Wykorzystanie teorii socjologicznych w badaniach nad bilingwizmem''], ”Socjologia w badaniach dwujęzyczności”, UMK, Toruń
* Głuszkowski M. (2013), [https://wydawnictwo.umk.pl/upload/samples/Socjologia_w_badaniach_dwujezycznosci_1-10.pdf ''Wykorzystanie teorii socjologicznych w badaniach nad bilingwizmem]'', "Socjologia w badaniach dwujęzyczności", UMK, Toruń
* Konecki K. (2014), [https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/7065/Konecki%20Konecki%20T.%20%25282014%2529%20Socjologia%20emocji%20wed%25C5%2582ug%20Thomasa%20Scheffa.pdf?sequence=1&isAllowed=y%23https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/7065/Konecki%252520Konecki ''Dwaj teoretycy socjologii emocji''], "Socjologia emocji według Thomasa Scheffa", Uniwersytet Łódzki, Łódż
* Konecki K. (2014), [https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/7065/Konecki%20Konecki%20T.%20%25282014%2529%20Socjologia%20emocji%20wed%25C5%2582ug%20Thomasa%20Scheffa.pdf?sequence=1&isAllowed=y%23https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/7065/Konecki%252520Konecki ''Dwaj teoretycy socjologii emocji]'', "Socjologia emocji według Thomasa Scheffa", Uniwersytet Łódzki, Łódż
* Korporowicz Ł. (2011), [https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/83321/korporowicz_socjologia_kulturowa_2011.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Socjologia kulturowa.Kontynuacje i poszukiwanie''], Uniwersytet Jagielloński, Kraków
* Korporowicz Ł. (2011), [https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/83321/korporowicz_socjologia_kulturowa_2011.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Socjologia kulturowa.Kontynuacje i poszukiwanie]'', Uniwersytet Jagielloński, Kraków
* Kosiński S. (1998), ''Socjologia ogólna'', Zysk i S-ka, Poznań
* Kosiński S. (1998), ''Socjologia ogólna'', Zysk i S-ka, Poznań
* Podgórecki A. (1968), ''Pięć funkcji socjologii'', „Socjotechnika”, Książka i Wiedza, Warszawa
* Podgórecki A. (1968), ''Pięć funkcji socjologii'', "Socjotechnika", Książka i Wiedza, Warszawa
* Podgórecki A. (1968), ''Socjologia jako narzędzie polityki społecznej'', „Socjotechnika”, Książka i Wiedza, Warszawa
* Podgórecki A. (1968), ''Socjologia jako narzędzie polityki społecznej'', "Socjotechnika", Książka i Wiedza, Warszawa
* Szczepański J.,   (1972), [https://biblioteka.wnpism.uw.edu.pl/zasoby/Teksty/Szczepanski-Elementarne%20poj%c4%99cia%20socjologii.pdf ''Elementarne pojęcia socjologii''], PWN, Warszawa
* Szczepański J.,   (1972), [https://biblioteka.wnpism.uw.edu.pl/zasoby/Teksty/Szczepanski-Elementarne%20poj%c4%99cia%20socjologii.pdf ''Elementarne pojęcia socjologii]'', PWN, Warszawa
* Sztompka P. (2003), ''Socjologia zmian społecznych'', Wydawnictwo Znak, Kraków
* Sztompka P. (2003), ''Socjologia zmian społecznych'', Wydawnictwo Znak, Kraków
* Sztompka P. (2012), [https://hurt.wydawnictwoznak.pl/img/product_media/1-1000/5_Sztompka_Socjologia_Analiza_ISSUU.pdf ''Socjologia, Analiza społeczeństwa''], Wydawnictwo Znak, Kraków
* Sztompka P. (2012), [https://hurt.wydawnictwoznak.pl/img/product_media/1-1000/5_Sztompka_Socjologia_Analiza_ISSUU.pdf ''Socjologia, Analiza społeczeństwa]'', Wydawnictwo Znak, Kraków
</noautolinks>
</noautolinks>
[[Kategoria:Socjologia]]
[[Kategoria:Socjologia]]



Wersja z 15:07, 2 lis 2023

Socjologia
Polecane artykuły

Socjologia - to nauka, która zajmuje się badaniem funkcjonowania i zmian społeczeństwa, relacji społecznych i kultury życia codziennego w sposób cykliczny.

Termin "socjologia" wprowadził w 1837 roku francuski filozof August Comte. Jest ono połączeniem dwóch słów: societas (z łac) - społeczeństwo i λόγος (od gr) - słowo.

Definicje socjologii

Istnieje dużo różnych definicji socjologii, wśród nich są:

  • Jan Szczepański jest zdania, że "socjologia poszukuje praw zjawisk zachodzących między ludźmi, zajmuje się badaniem struktur, czyli wzajemnego przyporządkowania sobie ludzi w zbiorowościach" (Szczepański J. 1972).
  • Zygmunt Bauman pisze, że "socjologia to zazwyczaj spoglądanie na ludzkie czynności, jak na fragmenty większych całości. Owymi całościami są nieprzypadkowe grupy ludzi, które są powiązane siecią wzajemnych zależności" (Bauman Z. 1996).
  • Piotr Sztompka uważa, że "socjologia zrodziła się, jako naukowe badanie historii" (Sztompka P. 2003).

Funkcje socjologii

Można wymienić 5 głównych funkcji socjologii jako nauki (S. Kosiński S, s. 72-74):

  • Diagnostyczna - jest to zbieranie danych o procesach społecznych i ich usystematyzowanie.
  • Demaskatorska - opisuje rzeczywisty stan rzeczy, który demonstruje motywacje ludzkiej aktywności lub jej braku.
  • Teoretyczna - jest to zestawienie koncepcji i modeli teoretycznych, koniecznych do wyjaśniania zależności w społeczeństwie.
  • Apologetyczna-jest to przejawianie cech badanej rzeczywistości i celowe ukrywanie danych, gdy dla celów pozanaukowych chwali się pewne sytuacje społeczne, instytucje, koncepcje.
  • Socjotechniczna - jest to kształtowanie postaw i zachowań społecznych.

Główne pytania socjologii

Nauka o socjologii poszukuje odpowiedzi na takie pytania (Sztompka P. s. 25):

  • Jak jest naprawdę?
  • Dlaczego tak jest?
  • Jak będzie?
  • Co trzeba robić, żeby zmienić społeczeństwo?

Metody badawcze w socjologii

Są dużo różnych technik i metod badawczych w socjologii. Wśród nich możemy wyróżnić takie jak (Szczepański J. s. 5):

  • obserwacja
  • ankiety,
  • gromadzenie autobiografii i wypowiedzi osobistych
  • gromadzenie dokumentów (np. dokumenty sądowe)
  • przeprowadzanie sondaży i spisów

Makro - i Mikrosocjologia

Socjologia, jako nauka jest podzielona na makrosocjologię, mikrosocjologię.

  • Makrosocjologia - to dział socjologii, który zajmuje się analizą "wielkich procesów" i zjawisk społecznych oraz budowaniem na tej podstawie ogólnych teorii socjologicznych. Charakternymi rysami makrosocjologii są: rozmaita złożoność, podobieństwo kultury, zróżnicowanie powiązań między elementami. Przykładami makrostruktury mogą być: narody, religie, kultury (Domański H.)
  • Mikrosocjologia - to dział socjologii, który zajmuje się relacjami w małych grupach społeczeństwa.

Efekty socjologii

Podgórecki A. jest zdania, że efekty zastosowań socjologii i badań socjologicznych można zaliczyć do trzech kategorii:

  • budzenie, ujawnianie uprzednio niedostrzeganej problematyki.
  • wskazywanie na możliwości wywoływania skutków długofalowych.
  • wskazywanie bezpośrednich, a dotąd nieznanych możliwości dostosowawczych (Pogórecki A. s. 547).

Specjalizacje socjologii

Istnieje wiele gałęzi socjologii i ich liczba dalej rośnie. Wymienimy jednak tylko kilka z nich:

  • socjologia miasta,
  • socjologia nauki,
  • socjologia pracy,
  • socjologia prawa,
  • socjologia religii,
  • socjologia wsi i rolnictwa,
  • socjologia jakościowa,
  • socjologia medycyny,
  • socjologia młodzieży i edukacji,
  • socjologia rodziny,
  • socjologia wykształcenia.

Bibliografia


Autor: Yuliia Ivanitska, Konrad Kokoszka, Victoria Kapcio